Από τα χρόνια των μνημονίων μέχρι και τις μέρες μας, το κόστος αλλά και το μέλλον των ΔΕΚΟ αποτελεί σημαντικό σημείο πολιτικής αντιπαράθεσης. Επιχειρώντας τον εμπλουτισμό του πολιτικού διαλόγου με χρήσιμα στοιχεία και πληροφορίες, το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών εγκαινιάζει τη σειρά «Policy Brief» με τίτλο: «Κρατική διαχείριση της ΛΑΡΚΟ: Πόσο έχει κοστίσει η ΛΑΡΚΟ στους Έλληνες και στις Ελληνίδες φορολογούμενους;».
Η ΛΑΡΚΟ, εταιρία παραγωγής σιδηρονικελίου υπό δημόσιο έλεγχο από το 1989, είναι ένα από τα εμβληματικά παραδείγματα κρατικής κακοδιαχείρισης και σπατάλης του δημόσιου χρήματος.
Σύμφωνα με τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης:
- Η λειτουργία της ΛΑΡΚΟ υπό κρατική διαχείριση υπολογίζεται πως για την περίοδο 1989-2019 έχει κοστίσει στους Έλληνες και τις Ελληνίδες φορολογούμενους το ποσό των 5,77 δις ευρώ σε σταθερές τιμές του 2015.
- Το 2020 η ΛΑΡΚΟ χρωστούσε περίπου 480 εκατ. ευρώ σε ληξιπρόθεσμες οφειλές, κυρίως προς Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμούς (ΔΕΚΟ).
- Από το 2008 μέχρι το 2019 η ΛΑΡΚΟ παρουσίασε κέρδη 3 έτη (2010, 2011, και 2016), και ζημίες τα υπόλοιπα 9 έτη, ενώ οι σωρευτικές ζημίες της περιόδου ξεπέρασαν τα 600 εκ. ευρώ.
- Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, εάν το ελληνικό δημόσιο δεν προβεί εντός της επόμενης πενταετίας στην ανάκτηση των παράνομων κρατικών ενισχύσεων της περιόδου 2008-2011 από την ΛΑΡΚΟ, τότε θα υποχρεωθεί να καταβάλει το ποσό των 65,7 εκ. ευρώ ως συνολικό πρόστιμο, ενώ για κάθε εξάμηνο μη ανάκτησης θα προστίθενται στο ποσό αυτό 5,5 εκ. ευρώ.
Ως προς το τι πρέπει να γίνει στο εξής, οι συγγραφείς της μελέτης επισημαίνουν:
- Η κυβέρνηση θα πρέπει άμεσα να προχωρήσει στην ανάκτηση των παράνομων ενισχύσεων (+τόκους) προς την ΛΑΡΚΟ την περίοδο 2008-2011 και να συμμορφωθεί με την σχετική καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
- Η κυβέρνηση θα πρέπει να δημοσιεύσει άμεσα τους ισολογισμούς της εταιρείας από το 2016 μέχρι σήμερα, ως οφείλει από το ισχύον νομικό πλαίσιο. Το ίδιο πρέπει να κάνει και με όλες γενικά τις ΔΕΚΟ ώστε οι φορολογούμενοι να γνωρίζουν αν επιβαρύνονται και πόσο.
- Η ΛΑΡΚΟ θα πρέπει είτε να σταματήσει τη λειτουργία της, είτε να αποκρατικοποιηθεί άμεσα, μειώνοντας το βάρος του δημόσιου προϋπολογισμού.
Οι συγγραφείς της μελέτης Γιώργος Μπήτρος, Ομότιμος Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Κωνσταντίνος Σαραβάκος, Συντονιστής Ερευνητικών Προγραμμάτων του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών και Υποψήφιος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Μακεδονίας έχουν δημοσιεύσει ακόμη το πλήρες ερευνητικό δοκίμιο “Η ΛΑΡΚΟ και οι Φορολογούμενοι” στη Σειρά Ερευνητικών Δοκιμίων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
