Στην προκαταρκτική έκθεσή τους οι παρατηρητές του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, το πόρισμα των οποίων αναμένει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ασκείται σκληρή κριτική στις τουρκικές Αρχές.
Όπως επισημαίνουν μεταξύ άλλων, η ψηφοφορία έλαβε χώρα σε ένα «άνισο» περιβάλλον, καθώς τα δύο στρατόπεδα δεν είχαν «ίσες ευκαιρίες», οι πολίτες δεν ενημερώθηκαν αμερόληπτα για ζητήματα-κλειδιά, ενώ οι περιορισμοί που επιβλήθηκαν σε θεμελιώδεις ελευθερίες, οι συλλήψεις δημοσιογράφων και το κλείσιμο μέσων ενημέρωσης είχαν αρνητικές επιπτώσεις στην πλουραλιστική ενημέρωση των πολιτών. «Σε γενικές γραμμές, το δημοψήφισμα δεν στάθηκε επάξια στα στάνταρ του Συμβουλίου της Ευρώπης. Το νομικό πλαίσιο ήταν ανεπαρκές για μία αυθεντικά δημοκρατική διαδικασία», είπε ο επικεφαλής της αποστολής, Σέζαρ Φλορίν Πρέδα.
Οι παρατηρητές επέκριναν έντονα και το γεγονός ότι η προεκλογική περίοδος και το δημοψήφισμα έλαβαν χώρα υπό το καθεστώς έκτακτης ανάγκης που κηρύχθηκε στην Τουρκία πριν εννέα μήνες, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του περασμένου Ιουλίου. Όπως αναφέρουν, οι υφιστάμενες προστασίες δεν ήταν επαρκείς προκειμένου να διασφαλίσουν μία πλήρως δημοκρατική διαδικασία, ενώ ειδικά στις επαρχίες, κατά τόπους κυβερνήτες είχαν χρησιμοποίησαν τις εξουσίες που τους προσέδωσε η κατάσταση συναγερμού «προκειμένου να περιορίσουν περαιτέρω τα δικαιώματα της συνάθροισης και έκφρασης». «Κατάσταση έκτακτης ανάγκης δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιείται ώστε να υπονομευτεί το κράτος δικαίου», είπε ο κ. Πρέδα. Όσον αφορά τις καταγγελίες της αντιπολίτευσης για την απόφαση της Ανώτατης Εκλογικής Επιτροπής να προσμετρήσει μη σφραγισμένα ψηφοδέλτια, η έκθεση κάνει λόγο για σημαντική αλλαγή στις οδηγίες για την εγκυρότητα των ψηφοδελτίων που «υποβάθμισε μία σημαντική δικλίδα ασφαλείας» και ήλθε σε αντίθεση με το νόμο.
