Λιγότεροι μετανάστες, λιγότερες δουλειές

222

Όταν το 1964 η αμερικανική κυβέρνηση είχε απαγορεύσει σε Μεξικανούς μετανάστες να εργάζονται στον αγροτικό τομέα, οι παραγωγοί ντομάτας της Καλιφόρνιας δεν προσέλαβαν Αμερικανούς εργάτες στη θέση τους, αλλά αγόρασαν μηχανήματα που μάζευαν τον ευαίσθητο καρπό. Την Τετάρτη, η κυβέρνηση Τραμπ υιοθέτησε πρόταση για τη σημαντική μείωση της νόμιμης μετανάστευσης, λέγοντας πως η κίνηση θα οδηγήσει σε διατήρηση των θέσεων εργασίας και σε άνοδο των μισθών, δηλαδή χρησιμοποίησε το ίδιο επιχείρημα που είχαν χρησιμοποιήσει οι Κένεντι και Τζόνσον μισόν αιώνα πριν. Ωστόσο, πολλοί οικονομολόγοι λένε πως το παράδειγμα με τις ντομάτες και άλλα σχετικά στοιχεία δείχνουν ότι δεν υπάρχει σαφής σύνδεση μεταξύ της μείωσης της μετανάστευσης και της αύξησης της απασχόλησης για Αμερικανούς πολίτες. Αντιθέτως, η πλειονότητα των οικονομολόγων συμφωνεί ότι η μετανάστευση ενισχύει την οικονομική ανάπτυξη, βελτιώνοντας τη ζωή των μεταναστών αλλά και των μόνιμων κατοίκων της χώρας.

Η κυβέρνηση Τραμπ σκοπεύει να μειώσει κατά το ήμισυ τη νόμιμη μετανάστευση από το σημερινό επίπεδο του σχεδόν ενός εκατομμυρίου ανθρώπων τον χρόνο. Οι οικονομολόγοι λένε πως οι ειδικευμένοι μετανάστες ενισχύουν σαφώς την αμερικανική οικονομία, ενώ η κυβέρνηση απαντάει πως εργαζόμενοι με εξειδίκευση εξακολουθούν να είναι ευπρόσδεκτοι και πως οι περικοπές έχουν στόχο τους ανειδίκευτους εργάτες. Ο Τζορτζ Μπόρχας, οικονομολόγος του Χάρβαρντ, που ασχολείται με τη μετανάστευση και του οποίου το έργο είναι το μοναδικό που παρέθεσε η κυβέρνηση Τραμπ ώστε να υποστηρίξει την απόφασή της, είπε την Τετάρτη πως ο περιορισμός των εξειδικευμένων μεταναστών δεν δικαιολογείται από οικονομικής απόψεως. «Πρόκειται για πολιτική απόφαση, όχι για οικονομική», είπε. Η οικονομική επίπτωση που έχουν οι ανειδίκευτοι μετανάστες είναι ένα ζήτημα όπου οι απόψεις αποκλίνουν. Ο κ. Μπόρχας είναι ο βασικός υποστηρικτής της άποψης ότι οι ανειδίκευτοι μετανάστες περιορίζουν το εισόδημα Αμερικανών εργατών χωρίς απολυτήριο λυκείου. Υπολογίζει πως η επίπτωση κυμαίνεται μεταξύ του 3% και του 5% του εισοδήματος την τελευταία εικοσαετία.

Πολλοί οικονομολόγοι συμφωνούν πως υπάρχουν και άλλοι παράγοντες, κυρίως η τεχνολογική πρόοδος, που ευθύνονται πρωτίστως για την επιδείνωση της κατάστασης της αμερικανικής εργατικής τάξης. Κατά τον κ. Μπόρχας, οι χαμηλής εξειδίκευσης μετανάστες δεν είναι σαφές πως ενισχύουν το σύνολο της οικονομίας. Τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν αντισταθμίζονται ή είναι και ελαφρώς χαμηλότερα, εξαιτίας του κόστους που έχει η παροχή υπηρεσιών από το κράτος προς τους μετανάστες. «Αν σε ενδιαφέρουν τα οικονομικά, τότε η κατάσταση είναι πραγματικά σαφής. Ομως επιθυμεί κανείς να ζει σε μια χώρα που το μόνο που την ενδιαφέρει είναι τα χρήματα, ή θέλει να ζει σε μια χώρα που έχει ως κληρονομιά τη γενναιοδωρία προς τους μετανάστες; Ισως να θέλουμε έναν συμβιβασμό», λέει ο κ. Μπόρχας.

Ωστόσο, άλλοι οικονομολόγοι αμφισβητούν τα ευρήματα του κ. Μπόρχας, με τον Τζιοβάνι Πέρι, οικονομολόγο του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, Ντέιβις, να υπολογίζει ότι η επίπτωση ανειδίκευτων μεταναστών είναι σχεδόν μηδενική. Ένας βασικός λόγος είναι ότι οι μετανάστες συχνά καλύπτουν θέσεις εργασίας που υπάρχουν μόνο χάρη στην ύπαρξη φθηνού εργατικού δυναμικού. Η συλλογή ντομάτας είναι ένα καλό παράδειγμα. Τις δεκαετίες 1950 και 1960 η Καλιφόρνια βασιζόταν στους Μεξικανούς εργάτες για τη συλλογή ντομάτας. Το 1964, το 97% της σοδειάς το μάζευαν μηχανήματα. Σήμερα ορισμένοι Αμερικανοί παραγωγοί γάλακτος προειδοποιούν ότι αν απαγορευτεί η μετανάστευση ανειδίκευτων μεταναστών, τότε η χώρα θα καταλήξει να εισάγει γάλα. Η Εθνική Ακαδημία Επιστημών είχε καταλήξει το 2016 στο συμπέρασμα πως η μετανάστευση είναι προς όφελος της αμερικανικής οικονομίας.