· Τα Σκόπια να εφαρμόσουν τη συμφωνία των Πρεσπών
· Ανεπάρκειες στο κράτος Δικαίου συνεχίζουν να εμποδίζουν τις επενδύσεις στην Αλβανία
· Πιθανή ημερομηνία ένταξης για το Μαυροβούνιο το 2025
Το ΕΚ αξιολόγησε την Πέμπτη την πρόοδο που έχουν κάνει η Αλβανία, το Μαυροβούνιο και η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας στην προσπάθεια τους για ένταξη στην ΕΕ.
Η ολομέλεια του ΕΚ ενέκρινε τρία ψηφίσματα που αξιολογούν την τρέχουσα κατάσταση.
Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ)
Τα μέλη του ΕΚ εκφράζουν την ικανοποίηση τους για την προσήλωση που δείχνει η χώρα στην πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας του Pržino και στις επείγουσες μεταρρυθμιστικές προτεραιότητες, με αποτέλεσμα να ενισχυθούν οι προσπάθειες για μεταρρυθμίσεις που συνδέονται με την ΕΕ.
Ζητούν επίσης από τις εθνικές αρχές να εντείνουν την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της σύγκρουσης συμφερόντων, να προστατεύσουν καλύτερα τη δικαστική εξουσία από πολιτικές παρεμβάσεις και να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα του Κράτους Δικαίου, ζητήματα που παραμένουν προβληματικά.. Το ψήφισμα εγκρίθηκε με 470 ψήφους υπέρ, 116 κατά και 46 αποχές.
Παρά το ότι η συμμετοχή στο συμβουλευτικό δημοψήφισμα της 30ης Σεπτεμβρίου (για την αλλαγή του ονόματος της χώρας σε Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας) δεν έπιασε το προβλεπόμενο όριο, τα μέλη του ΕΚ καλωσορίζουν την απόφαση του Κοινοβουλίου των Σκοπίων να ξεκινήσει η συνταγματική διαδικασία για την εφαρμογή της συμφωνίας των Πρεσπών της 17ης Ιουνίου μεταξύ της ΠΓΔΜ και της Ελλάδας που ανοίγει την πόρτα προκειμένου να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για ένταξη στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Η συμφωνία στέλνει απολύτως αναγκαίο θετικό μήνυμα σταθερότητας και συμφιλίωσης σε ολόκληρη την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, τονίζει το ΕΚ.
Το ΕΚ καλεί επίσης τις Ουγγρικές αρχές να εκδώσουν στην πατρίδα του τον πρώην πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ Νίκολα Γκρουέφσκι, ο οποίος, καταδικάστηκε σε φυλάκιση για κατάχρηση εξουσίας αλλά διέφυγε στο εξωτερικό.
Ο εισηγητής του ΕΚ για την ΠΓΔΜ, Ivo Vajgl (Φιλελεύθεροι, Σλοβενία) δήλωσε τα εξής:
«H ένταξη της ΠΓΔΜ στην ΕΕ ;όταν εκπληρωθούν όλες οι προϋποθέσεις, θα διασφαλίσει ένα πολλά υποσχόμενο μέλλον για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές της. Η ΕΕ θα πρέπει επίσης να εκπληρώσει τις δικές της υποσχέσεις σε μια χώρα που έχει παραμείνει στην αίθουσα αναμονής για πολύ καιρό και μπορεί να συμβάλει ουσιαστικά στη σταθερότητα, την ασφάλεια και την πρόοδο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης στο σύνολό της.»
Αλβανία
Σε ψήφισμα το οποίο υιοθετήθηκε με 459 ψήφους, 112 κατά και 62 αποχές, η ολομέλεια καλωσορίζει τη σταθερή πρόοδο της Αλβανίας στην εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που σχετίζονται με την ΕΕ και τα βήματα που έχουν γίνει για την στήριξη της ανεξαρτησίας και του επαγγελματισμού της Δικαιοσύνης. Η ολομέλεια επιδοκιμάζει τη σημαντική βελτίωση που έχει καταγραφεί για την ενίσχυση του νομοθετικού και θεσμικού πλαισίου, όπως επίσης την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στην καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος. Ωστόσο, το ΕΚ εκφράζει τον προβληματισμό για το ακόμα υψηλό επίπεδο διαφθοράς, τους αργούς ρυθμούς και την αναποτελεσματικότητα του συστήματος απονομής Δικαιοσύνης και το γεγονός ότι οι ελλείψεις του Κράτους Δικαίου και οι πολύπλοκες διαδικασίες συνεχίζουν να αποτρέπουν τις επενδύσεις στη χώρα.
Παρόλα αυτά, το ψήφισμα στηρίζει τη θέση του Συμβουλίου για έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων τον Ιούνιο του 2019, εφόσον η χώρα πληροί όλες τις απαραίτητες προϋποθέσεις.
Ο εισηγητής του ΕΚ για την Αλβανία Knut Fleckenstein (Σοσιαλιστές, Γερμανία) δήλωσε: «Μετά από 4 χρόνια ως υποψήφια προς ένταξη χώρα, είναι καιρός η ΕΕ να ανοίξει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Αλβανία. Με την εφαρμογή της διαδικασίας ελέγχου του δικαστικού προσωπικού που αποτελούσε βασικό αίτημα, η χώρα κατέγραψε ικανοποιητική πρόοδο στη μεταρρύθμιση του συστήματος απονομής Δικαιοσύνης,. Ο αγώνας κατά της διαφθοράς συνεχίζεται με επιτυχία. Η ψηφοφορία επί της έκθεσης στην ολομέλεια σήμερα αναγνωρίζει τις προσπάθειές της χώρας. Καλεί επίσης το Συμβούλιο και τα κράτη μέλη να συμφωνήσουν επιτέλους στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Αλβανία κατά το επόμενο έτος.»
Μαυροβούνιο
Παρά την συνολική πρόοδο που σημειώνει το Μαυροβούνιο στη διαδικασία ένταξής του στην ΕΕ, το ΕΚ καλεί την πολιτική ηγεσία της χώρας να δώσει προτεραιότητα στην αντιμετώπιση των προβλημάτων του κράτους δικαίου, την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης, τη διαφθορά, τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, το οργανωμένο έγκλημα και τη βία που σχετίζεται με αυτό.
Το ψήφισμα, το οποίο εγκρίθηκε με 484 ψήφους υπέρ, 80 κατά και 63 αποχές, υπογραμμίζει την προσπάθειες του Μαυροβουνίου για εποικοδομητική περιφερειακή συνεργασία και καλές διμερείς σχέσεις γειτονίας. Το ΕΚ εκφράζει επίσης ικανοποίηση για την κύρωση της συμφωνίας σχετικά με τα σύνορα μεταξύ Μαυροβουνίου και Κοσόβου, ενώ ζητεί την ταχεία σύναψη συμφωνιών για την επίλυση εκκρεμών συνοριακών διαφορών με άλλες γειτονικές χώρες
Στο ψήφισμα τέλος, υπενθυμίζεται η στρατηγική σημασία της ένταξης του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ για τη διασφάλιση σταθερότητας και ειρήνης στα Δυτικά Βαλκάνια. Το ΕΚ συμφωνούν με την εκτίμηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι με ισχυρή πολιτική βούληση και σταθερή πρόοδο, το Μαυροβούνιο ενδεχομένως θα μπορούσε να είναι έτοιμο να γίνει μέλος της ΕΕ το 2025.
Ο εισηγητής του ΕΚ για το Μαυροβούνιο, Charles Tannock (ΕΣΜ, Ηνωμένο Βασίλειο) δήλωσε: «Η σημερινή έκθεση υπογραμμίζει την ισχυρή συνολική πρόοδο του Μαυροβουνίου και είναι θετική όσον αφορά τη γενική της κατεύθυνση. Με τέτοια επιτεύγματα ωστόσο, έρχονται και μεγαλύτερες ευθύνες. Από την άποψη αυτή, το ΕΚ εξέφρασε ξεκάθαρα τις ανησυχίες του σχετικά με την ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης στη χώρα και την ανάγκη να εντατικοποιηθεί η καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος. Αυτή είναι η τελευταία μου έκθεση ως εισηγητής για το Μαυροβούνιο, αλλά εύχομαι στο Μαυροβούνιο τα καλύτερα στο μέλλον και δεν αμφιβάλλω για την επιτυχή τελική πορεία του προς την ένταξη στην ΕΕ».
Το ΕΚ αξιολογεί τις προοπτικές ένταξης για Σερβία και Κόσοβο
- Η Σερβία οφείλει να προσαρμόσει την εξωτερική της πολιτική και την πολιτική ασφαλείας σε αυτήν της Ε.Ε. και στο ζήτημα της Ρωσίας
- Ζωτικής σημασίας η εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου
- Η ελευθέρωση του καθεστώτος θεωρήσεων (βίζες) μείζονος σημασίας για το Κόσοβο
Η Σερβία πρέπει να φέρει την εξωτερική της πολιτική πιο κοντά σε αυτήν της ΕΕ, και στο ζήτημα της Ρωσίας, ενώ το Κόσοβο θα πρέπει να απαλλαχθεί από το καθεστώς θεωρήσεων χωρίς καθυστέρηση, τόνισε το ΕΚ.
Το ΕΚ υιοθέτησε δύο ψηφίσματα την Πέμπτη, τα οποία αξιολογούν τις τελευταίες προσπάθειες που καταβάλουν η Σερβία και το Κόσοβο για να έρθουν πιο κοντά στην ΕΕ και για πιθανή μελλοντική ένταξή τους.
Σερβία
Στη σχετική έκθεση, η οποία υιοθετήθηκε με 503 ψήφους υπέρ, 85 κατά και 47 αποχές, το ΕΚ χαιρετίζει τη συνεχή δέσμευση της Σερβίας ως προς την ενταξιακή της πορεία στην ΕΕ και ζητά αυτή η στρατηγική απόφαση να προωθηθεί ενεργά στους Σέρβους πολίτες. Υπογραμμίζει επίσης τις προσπάθειες της Σερβίας για εξομάλυνση των σχέσεων με το γειτονικό Κόσοβο και υποστηρίζει τον διάλογο που διευκολύνεται από την ΕΕ ως το πλαίσιο για την επίτευξη συνολικής συμφωνίας διευθετήσεως.
Ενώ λαμβάνεται υπόψη η εν εξελίξει συζήτηση σχετικά με την ανταλλαγή εδαφών μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου, το ΕΚ υπογραμμίζει ότι στόχος στην περιοχή δεν πρέπει να είναι η δημιουργία εθνικά ομογενών κρατών. Θεωρεί κάθε μελλοντική συμφωνία αποδεκτή μόνο εάν υπάρξει αμοιβαία συμφωνία μεταξύ Σερβίας και Κοσόβου, και εάν ληφθούν υπόψη η συνολική σταθερότητα στην περιοχή και το διεθνές δίκαιο.
Τα μέλη του ΕΚ καλούν τις σερβικές αρχές να εντείνουν τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες για το κράτος Δικαίου και την καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, και να συνεχίσουν τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης της χώρας ώστε να την καταστήσουν περισσότερο πολιτικά ουδέτερη.
Ο εισηγητής του ΕΚ για τη Σερβία, David McAllister, (ΕΛΚ, Γερμανία) δήλωσε: «Η Σερβία σημειώνει πρόοδο στον στρατηγικό της στόχο για ένταξη στην ΕΕ με 14 διαπραγματευτικά κεφάλαια ανοιχτά αυτή τη στιγμή, εκ των οποίων τα δύο έχουν προσωρινά ολοκληρωθεί. Με όλη την ενέργεια να επικεντρώνεται στην υιοθέτηση και την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων, και συγκεκριμένα τα κεφάλαια που αφορούν το κράτους Δικαίου και την εξομάλυνση των σχέσεων με το Κόσοβο, περισσότερα κεφάλαια θα μπορούσαν να ανοίξουν τους προσεχείς μήνες. Το ΕΚ είναι έτοιμο να στηρίξει περισσότερο τη Σερβία στην ευρωπαϊκή της πορεία.»
Κόσοβο
Το ΕΚ χαιρετίζει τη νομοθεσία που υιοθετήθηκε στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκού Προγράμματος Μεταρρυθμίσεων (ΕΠΜ) του Κοσόβου αλλά εκφράζει την ανησυχία του για την έλλειψη διακομματικής συναίνεσης και την παρατεταμένη πολιτική πόλωση, η οποία εξακολουθεί να επηρεάζει δυσμενώς την πορεία προς βιώσιμες μεταρρυθμίσεις.
Για να έρθει το Κόσοβο πιο κοντά στην Ε.Ε. η ελευθέρωση των θεωρήσεων χωρίς αδικαιολόγητες καθυστερήσεις είναι ζωτικής σημασίας. Το ΕΚ χαιρετίζει το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαίωσε ότι πληρούνται τα κριτήρια για την ελευθέρωση του καθεστώτος των θεωρήσεων. Αυτό συμβαίνει πάρα τις κρίσιμες ανησυχίες σχετικά με την ανεπαρκή χρηματοδότηση στον τομέα της Δικαιοσύνης, την εκτεταμένη διαφθορά, την άλωση στοιχείων του κράτους, την αθέμιτη πολιτική επιρροή, τα οποία πρέπει όλα να αντιμετωπιστούν πέρα από την πρόοδο που σημειώθηκε στην εκπλήρωση των προϋποθέσεων ελευθέρωσης των θεωρήσεων.
Το ψήφισμα λαμβάνει υπόψη ότι πέντε κράτη-μέλη της Ε.Ε. δεν έχουν ακόμη αναγνωρίσει το Κόσοβο και τα προσκαλεί να το πράξουν, από τη στιγμή που αυτό θα διευκόλυνε τις σχέσεις μεταξύ του Κοσόβου και της γειτονικής Σερβίας. Το κείμενο εγκρίθηκε με 393 ψήφους υπέρ, 139 κατά, και 71 αποχές.
Ο εισηγητής του ΕΚ για το Κόσοβο Igor Šoltes, (Πράσινοι, Σλοβενία) δήλωσε: «Είναι σημαντικό για το Κόσοβο να μείνει στον δρόμο της ένταξης. Ωστόσο, είναι σημαντικό για την ΕΕ να αναγνωρίσει ότι το Κόσοβο έχει εκπληρώσει όλα τα απαραίτητα κριτήρια για την ελευθέρωση των θεωρήσεων εισόδου και η Ε.Ε. πρέπει από τη μεριά της να το σεβαστεί αυτό πλήρως. Επομένως, η ελευθέρωση των θεωρήσεων στο θα πρέπει να εφαρμοστεί το συντομότερο δυνατόν. Η κυβέρνηση του θα πρέπει να συνεχίσει να εφαρμόζει τις μεταρρυθμίσεις και να επικεντρώσει όλη της την ενέργεια στο να τις κάνει να λειτουργήσουν και στην πράξη. Είναι σημαντικό για το να συνεχίσει την προσπάθειά του για την καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος, αλλά παράλληλα να ενισχύσει τις προσπάθειές του για να δημιουργήσει ένα ανεξάρτητο και πλήρως λειτουργικό δικαστικό σύστημα.»
