Πρέπει να πιστέψουμε τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης οι οποίοι μετά το Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου, δήλωσαν ότι έγινε ένα θετικό βήμα στο ατελείωτο σήριαλ της ελληνικής κρίσης; Αυτό διερωτάται η γαλλική Le Monde μετά το σύντομο Eurogroup της Δευτέρας, 20 Φεβρουαρίου και δίνει την δική της οπτική στα γεγονότα: «Οι δανειστές της Ελλάδας συμφώνησαν ότι οι θεσμοί μπορούν να επιστρέψουν στη χώρα για να ολοκληρώσουν την αξιολόγηση του τρίτου προγράμματος», δήλωσε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, πρόεδρος του Eurogroup. «Βρισκόμαστε στο δρόμο μιας απαιτητικής συμφωνίας ώστε οι Έλληνες να δουν επιτέλους την άκρη του τούνελ», πρόσθεσε ο Πιέρ Μοσκοβισί, ευρωπαίος επίτροπος Οικονομίας. Όσο για τον Μισέλ Σαπέν δήλωσε ότι «η Ελλάδα βγαίνει από το σπιράλ της λιτότητας».
Αυτή η πολλοστή συνεδρίαση του Eurogroup εμφανίστηκε τις τελευταίες ημέρες ως αποφασιστική, από πολλούς παράγοντες. Είχε στόχο, για μια ακόμη φορά, να βρεθεί μια συμφωνία για τις επιπλέον μεταρρυθμίσεις που πρέπει να υλοποιήσει η Αθήνα, με αντάλλαγμα μια νέα δόση, στο πλαίσιο του τρίτου προγράμματος βοήθειας (86 δις συνολικά, τα οποία αποφασίστηκαν τον Αύγουστο του 2015). Ήδη 32 δις ευρώ εκταμιεύτηκαν προς την Ελλάδα και η χώρα χρειάστηκε να ψηφίσει δεκάδες νομοσχέδια, με ωστόσο να περικοπούν οι δημόσιες δαπάνες και να αυξηθούν τα έσοδα. Η Αθήνα χρειάζεται πάλι μεγάλα ποσά οικονομικής βοήθειας -τουλάχιστον 7 δις- ως τα τέλη της Άνοιξης, ώστε να μπορέσει να αποπληρώσει εγκαίρως τις δεσμεύσεις της, ειδικά απέναντι στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Τι συμφώνησαν ο Τσίπρας και οι δανειστές
Η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα και οι δανειστές της δεν κατέληξαν πραγματικά σε συμφωνία, την Δευτέρα, 20 Φεβρουαρίου. Απλώς συμφώνησαν σε μερικές γενικές αρχές. Η Ελλάδα θα πρέπει να μεταρρυθμίσει περισσότερο το συνταξιοδοτικό της σύστημα (το προσπάθησε τουλάχιστον 10 φορές από το 2010), να κάνει αλλαγές στα εργασιακά και να υιοθετήσει νέα φορολογικά μέτρα. Συνολικά, θα πρέπει να πάρει μέτρα τουλάχιστον 2% του ΑΕΠ. Και σε αντάλλαγμα, η κυβέρνηση Τσίπρα θα μπορεί να προτείνει μεταρρυθμίσεις «ανάπτυξης», όπως ανέφερε ο Πιέρ Μοσκοβισί. Οι εκπρόσωποι των θεσμών θα επιστρέψουν στην Αθήνα στις προσεχείς ημέρες για να διαπραγματευθούν τις αναμενόμενες μεταρρυθμίσεις (συντάξεις, φορολογικό κλπ) καθώς και τις ενδεχόμενα «αντίμετρα» που οι Έλληνες επιθυμούν να υιοθετήσουν.
Αλλά, προσοχή: Δεν υπάρχει περίπτωση οι Έλληνες να λάβουν «αντίμετρα» αν οι δανειστές δεν πεισθούν ότι το πλεόνασμα της χώρας θα είναι τουλάχιστον 3,5% του ΑΕΠ το 2018 και το 2019. Επίσης, η ελληνική κυβέρνηση, η οποία ήλπιζε ήδη να μειώσει τον ΕΝΦΙΑ δεν θα μπορεί να αποφασίσει τίποτα χωρίς το πράσινο φως των δανειστών. Και όταν ο Αλέξης Τσίπρας επιχείρησε να προσπεράσει την άδεια των δανειστών δίνοντας βοήθημα στις συντάξεις, στα τέλη του 2016, έλαβε σοβαρές προειδοποιήσεις. Μάλιστα, το Eurogroup καθυστέρησε ένα μήνα την απόφαση για τα μέτρα για το χρέος. «Στόχος όλης αυτής της προσπάθειας είναι να παραμείνει το ΔΝΤ στο πρόγραμμα», υπογραμμίζει μια καλή πηγή των Βρυξελλών, σχετικά με τις αποφάσεις του Eurogroup. Πρόκειται, στην πραγματικότητα, για μια προσπάθεια να πεισθεί το ΔΝΤ να μην εγκαταλείψει την Ελλάδα. Ως αυτή τη στιγμή το ΔΝΤ δεν έχει αποφασίσει αν θα συμμετέχει ή όχι στο τρίτο πρόγραμμα βοήθειας (το οποίο ολοκληρώνεται θεωρητικά στα μέσα του 2018).
Το ΔΝΤ εκτιμά ότι το τεράστιο ελληνικό χρέος είναι μη βιώσιμο (180% του ΑΕΠ το 2016). Το ξαναείπε με αρκετά ωμό τρόπο πριν από μερικές εβδομάδες. Για να γίνει βιώσιμο, σύμφωνα με το ΔΝΤ, απαιτούνται είτε δρακόντεια μέτρα λιτότητας είτε κούρεμα. Αλλά οι περισσότερες χώρες της ευρωζώνης, κυρίως η Γερμανία, αρνούνται να χάσουν τα δάνειά τους, ενώ ταυτόχρονα θέλουν το ΔΝΤ δίπλα τους. Για να βγει από αυτόν τον ατελείωτο φαύλο κύκλο, για μια ακόμη φορά η Αθήνα υπέκυψε και δέχτηκε, στα χαρτιά, μια λίστα μεταρρυθμίσεων, πιο μεγάλη απ’ ό,τι υπολογιζόταν. Η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ θα συναντήσει την Κριστίν Λαγκάρντ την Τετάρτη, 22 Φεβρουαρίου, στο Βερολίνο, ώστε να βεβαιωθεί ότι το ΔΝΤ θα μείνει στο ελληνικό πρόγραμμα. «Το ΔΝΤ θα αποφασίσει οριστικά αν θα παραμείνει στο τρίτο πρόγραμμα βοήθειας μέσα στην Άνοιξη» εκτιμά ένας διπλωμάτης. Αλλά πάει τώρα ενάμιση χρόνος που οι Βρυξέλλες προαναγγέλλουν την απόφαση του ΔΝΤ».
