ΒΗΡΥΤΟ – Ο Λίβανος και το Ισραήλ κατέληξαν σε συμφωνία για ένα πλαίσιο έμμεσων, μεσολαβούμενων από τις ΗΠΑ συνομιλιών για μια μακρόχρονη αμφισβητούμενη θαλάσσια σύνορα μεταξύ των δύο χωρών, ανακοίνωσαν τα μέρη την Πέμπτη.
Οι συνομιλίες θα διεξαχθούν στα κεντρικά γραφεία της ειρηνευτικής δύναμης του Ηνωμένου Βασιλείου στη συνοριακή πόλη Naqoura του νότιου Λιβάνου υπό την σημαία των Ηνωμένων Εθνών. Οι συνομιλίες αναμένεται να ξεκινήσουν στις 14 Οκτωβρίου, σύμφωνα με τον Βοηθό Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ για τις Εγγύς Ανατολικές Υποθέσεις David Schenker, τον κορυφαίο διπλωμάτη των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή.
Η συμφωνία “θα επιτρέψει και στις δύο χώρες να ξεκινήσουν συζητήσεις, οι οποίες έχουν τη δυνατότητα να αποδώσουν μεγαλύτερη σταθερότητα, ασφάλεια και ευημερία τόσο στους Λιβάνους όσο και στους Ισραηλινούς πολίτες”, ανέφερε σε δήλωσή του ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Mike Pompeo. Πρόσθεσε ότι η συμφωνία είναι αποτέλεσμα σχεδόν τριών ετών έντονης διπλωματικής δέσμευσης αξιωματούχων των ΗΠΑ.
Ένας Ισραηλινός αξιωματούχος είπε την περασμένη εβδομάδα ότι είχε επιτευχθεί συμφωνία, αλλά δεν υπήρχε άμεση επιβεβαίωση από Λιβανέζους ή ΗΠΑ. Ο αξιωματούχος είπε ότι ο υπουργός Ενέργειας Γιούβαλ Στάινιτς θα ηγηθεί της ισραηλινής αντιπροσωπείας.
“Ελπίζουμε να ξεκινήσουμε άμεσες διαπραγματεύσεις στο εγγύς μέλλον. Ο υποθετικός στόχος μας είναι να καταλήξουμε σε μια ειρηνική επίλυση του θέματος της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης που συνορεύει μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου με τρόπο που να ωφελεί και τα δύο γειτονικά έθνη”, δήλωσε ο Στάινιτς σε δήλωση.
Το Ισραήλ και ο Λίβανος δεν έχουν διπλωματικές σχέσεις και είναι τεχνικά σε κατάσταση πολέμου. Καθένας ισχυρίζεται ότι περίπου 860 τετραγωνικά χιλιόμετρα (330 τετραγωνικά μίλια) από τη Μεσόγειο Θάλασσα ως εντός των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών τους.
Οι έμμεσες συνομιλίες σημαίνουν ότι οι διαπραγματευτές του στρατού του Λιβάνου δεν θα μιλούν απευθείας σε μέλη της ισραηλινής αντιπροσωπείας αλλά μέσω αξιωματούχων του ΟΗΕ και των ΗΠΑ.
Ο Schenker είπε ότι θα ηγηθεί της ομάδας διαμεσολάβησης των ΗΠΑ για τουλάχιστον τον πρώτο γύρο. Δεν θα διευκρινίσει ποιος θα εκπροσωπεί τους Ισραηλινούς ή τους Λιβάνους προσθέτοντας ότι οι συνομιλίες αφορούν αυστηρά θαλάσσια θέματα και οριοθέτηση συνόρων.
Η ειρηνευτική δύναμη του Ηνωμένου Βασιλείου στο νότιο Λίβανο, γνωστή ως UNIFIL, χαιρέτισε τη συμφωνία λέγοντας ότι είναι έτοιμη “να επεκτείνει στα μέρη όλη την υποστήριξη που έχει στη διάθεσή της και να διευκολύνει τις προσπάθειες επίτευξης μιας λύσης”.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες εξέφρασε επίσης την ικανοποίησή του για την ανακοίνωση της συμφωνίας για έναρξη συνομιλιών, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Ηνωμένου Βασιλείου Στέφαν Ντουτζάριτς.
“Τα Ηνωμένα Έθνη, μέσω των εκπροσώπων τους, θα παραμείνουν πλήρως δεσμευμένα να υποστηρίξουν τη διαδικασία όπως ζητήθηκε από τα μέρη και στο πλαίσιο της αρμοδιότητας και της εντολής τους”, δήλωσε ο Ντουτζάρικ.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες μεσολαβούν μεταξύ του Λιβάνου και του Ισραήλ από το 2010 έως ότου επιτευχθεί σημαντική ανακάλυψη τον Ιούλιο σχετικά με το πλαίσιο των έμμεσων συνομιλιών, σύμφωνα με τον πρόεδρο του κοινοβουλίου του Λιβάνου Nabih Berri, ο οποίος ανακοίνωσε τη συμφωνία την Πέμπτη.
Είπε ότι η αμερικανική διαμεσολάβηση σταμάτησε, αλλά έλαβε ώθηση τον Μάρτιο του περασμένου έτους κατά τη διάρκεια επίσκεψης στη Βηρυτό από τον Πομπέο κατά την οποία συζήτησε τη διαμάχη με Λιβανέζους αξιωματούχους.
Ο Πρόεδρος του Λιβάνου Michel Aoun χαιρέτισε τη συμφωνία λέγοντας ότι ελπίζει “ότι η αμερικανική πλευρά θα συνεχίσει το ρόλο της ως δίκαιος μεσολαβητής.” Ο Άουν είπε ότι θα παρακολουθεί στενά τις συνομιλίες ξεκινώντας με τη σύσταση της ομάδας και καθ ‘όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων.
Ο Λίβανος και το Ισραήλ πραγματοποιούν μηνιαίες τριμερείς έμμεσες συναντήσεις στη Νακούρα για να συζητήσουν παραβιάσεις στα σύνορά τους. Οι χώρες πραγματοποίησαν επίσης έμμεσες διαπραγματεύσεις τη δεκαετία του 1990, όταν τα αραβικά κράτη και το Ισραήλ εργάζονταν για την επίτευξη ειρηνευτικών συμφωνιών. Αν και οι Παλαιστίνιοι και η Ιορδανία υπέγραψαν συμφωνίες με το Ισραήλ, ο Λίβανος και η Συρία δεν το υπέγραψαν.
Η συμφωνία για το πλαίσιο έρχεται καθώς ο Λίβανος διέρχεται τη χειρότερη οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση του εδώ και δεκαετίες. Η Βηρυτός ελπίζει ότι οι ανακαλύψεις πετρελαίου και φυσικού αερίου στα χωρικά της ύδατα θα την βοηθήσουν να αποπληρώσει το τεράστιο χρέος της.
Ο Λίβανος ξεκίνησε τις υπεράκτιες γεωτρήσεις νωρίτερα αυτό το έτος και αναμένεται να ξεκινήσει τη γεώτρηση φυσικού αερίου στην επίμαχη περιοχή με το Ισραήλ πριν τους επόμενους μήνες.
Ο Μπέρι, ο πρόεδρος του κοινοβουλίου, δήλωσε ότι οι ανακαλύψεις φυσικού αερίου στην ισραηλινή πλευρά της Μεσογείου “αποδεικνύουν ότι υπάρχουν αποθέματα και ο Θεός θέλει αυτό να μας βοηθήσει να πληρώσουμε το χρέος μας”. Ο Λίβανος έχει έναν από τους υψηλότερους δείκτες χρέους στον κόσμο που ανέρχεται περίπου στο 170% του ΑΕΠ του.
Τρία από τα 10 υπεράκτια μπλοκ του Λιβάνου βρίσκονται κατά μήκος των αμφισβητούμενων θαλάσσιων συνόρων με το Ισραήλ.
Η κυβέρνηση Τραμπ είναι πιθανό να γιορτάσει τη συμφωνία ως μια άλλη διπλωματική ανακάλυψη στη Μέση Ανατολή, μετά από πρόσφατες συμφωνίες στις οποίες τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν – χώρες του Κόλπου που δεν έχουν πάει ποτέ σε πόλεμο με το Ισραήλ – συμφώνησαν να την αναγνωρίσουν και να δημιουργήσουν διπλωματικές σχέσεις.
Ο Σένκερ, διπλωμάτης των ΗΠΑ, δήλωσε ότι οι συνομιλίες δεν έχουν καμία σχέση με τη δημιουργία διπλωματικών σχέσεων ή εξομάλυνσης μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ. Πρόσθεσε ότι «ελπίζουμε ότι θα καταλήξουν σε ένα ψήφισμα που θα επιτρέψει και στις δύο πλευρές να επωφεληθούν από τους πόρους εκεί»
Το Ισραήλ εισέβαλε δύο φορές στον Λίβανο κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου της χώρας 1975-1990 για να πολεμήσει παλαιστίνιους μαχητές που είχαν ξεκινήσει διασυνοριακές επιθέσεις και κατέλαβε μια περιοχή στο νότιο Λίβανο μέχρι το 2000.
Το 2006, η μαχητική ομάδα της Χεζμπολάχ του Ισραήλ και του Λιβάνου πολέμησε σε ισοπαλία 34 ημερών και τα σύνορα ήταν σχετικά ήρεμα από τότε παρά τις μικρές αψιμαχίες.
