Στα χέρια του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών βρίσκεται από την περασμένη εβδομάδα η επιστολή του Προέδρου Αναστασιάδη, μέσα από την οποία ανταποκρίνεται και στην πρόσκληση του Αντόνιο Γκουτέρες για προώθηση μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Σύμφωνα με πληροφορίες μας, οι προτάσεις Αναστασιάδη για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης κινούνται πάνω σε τρεις πυλώνες: την Αμμόχωστο, την Τύμπου και την κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.
Και στις τρεις περιπτώσεις μέσα από τις προτάσεις του ο Νίκος Αναστασιάδης επιχειρεί να προστατέψει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, κινούμενος στο πλαίσιο παλαιότερων προτάσεων που είχαν σε διάφορες περιπτώσεις κατατεθεί από ελληνοκυπριακής πλευράς. Σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, ο ΠτΔ στην επιστολή του αναφέρει μεταξύ άλλων ότι λειτουργεί ενισχυτικά στην προσπάθεια για επανέναρξη των ουσιαστικών συνομιλιών και ανταποκρίνεται στο κάλεσμα για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
Για την κλειστή περιοχή της Αμμοχώστου καθώς και το παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου –όπως είχε γραφεί και προ ημερών– ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εισηγείται την τοποθέτηση των περιοχών κάτω από την ομπρέλα των Ηνωμένων Εθνών. Συγκεκριμένα οι περιοχές αυτές να ελέγχονται αποτελεσματικά από την ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Εφόσον η τουρκική πλευρά συμφωνήσει στο να μπουν αμφότερες οι περιοχές κάτω από την ομπρέλα των Ηνωμένων Εθνών, τότε αυτές θα μπορούν να ανοίξουν προς τον έξω κόσμο (δηλαδή πέραν της Τουρκίας).
Σε σχέση με το αεροδρόμιο Τύμπου επαναλαμβάνεται η πάγια θέση της ελληνοκυπριακής πλευράς ότι η περιοχή ελέγχου πτήσεων, FIR, είναι ενιαία όπως αυτή αναγνωρίζεται διεθνώς. Ο τρίτος πυλώνας ΜΟΕ αφορά την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να επαναλαμβάνει τη θέση ότι η Τουρκία πρέπει να προχωρήσει σε συμφωνία με την ΚΔ για οριοθέτηση ΑΟΖ. Επίσης επαναλαμβάνει την απόφαση της Κυβέρνησης για δημιουργία ταμείου για τις εισπράξεις από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων στα οποίο θα μπαίνει το μερίδιο που αναλογεί στους Τουρκοκύπριους.
Η επιστολή του Προέδρου Αναστασιάδη προς τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών είχε σταλεί την περασμένη εβδομάδα προκειμένου να είναι υπόψη του Αντόνιο Γκουτέρες πριν το νέο ταξίδι της Τζέιν Χολ Λουτ στο νησί και πριν τη λήψη της απόφασης για σύγκληση της άτυπης πενταμερούς.
Η Τζέιν Χολ Λουτ φτάνει στην Κύπρο την ερχόμενη Κυριακή και τη Δευτέρα 11 Ιανουαρίου θα πραγματοποιήσει χωριστές συναντήσεις με τους δύο ηγέτες. Την Τρίτη 12 τρέχοντος θα αναχωρήσει από το νησί επιστρέφοντας στη Νέα Υόρκη.
Το ζητούμενο της αποστολής Λουτ στο νησί είναι, σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους, η προετοιμασία της άτυπης διαδικαστικής συνάντησης 5+1. Οι ίδιοι κύκλοι επισημαίνουν στον «Φ» ότι θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο πως η συνάντηση 5+1 θα πραγματοποιηθεί. Ωστόσο, όλα τα υπόλοιπα, δηλαδή οι ουσιαστικές διαπραγματεύσεις στα πλαίσια μιας νέας διάσκεψης για την Κύπρο, είναι ακόμα σε εκκρεμότητα.
Μέσα από τις συναντήσεις της Δευτέρας αλλά και επαφές που θα έχει το επόμενο διάστημα με τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις (κατά πάσα πιθανότητα τηλεφωνικώς), η Τζέιν Χολ Λουτ αναμένεται να συμπληρώσει το παζλ της ετοιμασίας της άτυπης διάσκεψης. Ακολούθως θα ενημερώσει τον ΓΓ ΟΗΕ ο οποίος με τη σειρά του σε χρόνο που θα επιλέξει ο ίδιος θα απευθυνθεί προς τους δύο ηγέτες και τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, προσκαλώντας τους σε άτυπη διάσκεψη εντός Φεβρουαρίου.
Στη Λισαβόνα ο υπουργός Εξωτερικών
Το Κυπριακό, οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και οι διμερείς σχέσεις Κύπρου – Πορτογαλίας θα τεθούν κατά την επίσκεψη εργασίας του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Χριστοδουλίδη, στη Λισαβόνα, όπου θα έχει επαφές με τον Πορτογάλο ομόλογό του. Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΥΠΕΞ, στο πλαίσιο της επίσκεψης, ο κ. Χριστοδουλίδης θα έχει αρχικά κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Πορτογάλο ομόλογό του, Augusto Santos Silva, ενώ ακολούθως οι δύο υπουργοί θα παρακαθίσουν σε διευρυμένες διαβουλεύσεις με τη συμμετοχή υπηρεσιακών αντιπροσωπειών. Στο επίκεντρο των συζητήσεων, προστίθεται, αναμένεται να βρεθούν οι διμερείς σχέσεις Κύπρου – Πορτογαλίας και η περαιτέρω εμβάθυνσή τους, οι τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό υπό το φως της εν εξελίξει πρωτοβουλίας του ΓΓ των Ηνωμένων Εθνών, καθώς και σημαντικά θέματα από την ημερήσια διάταξη της ΕΕ, όπως είναι μεταξύ άλλων η αντιμετώπιση της πανδημίας, οι εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και οι σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, καθώς και θεματικές που άπτονται των προτεραιοτήτων που έχει θέσει η Πορτογαλική Προεδρία για το τρέχον εξάμηνο.
ΟΥΝΦΙΚΥΠ: Στις 28 Ιανουαρίου το ψήφισμα
Σύμφωνα με το πρόγραμμα του Συμβουλίου Ασφαλείας για τον Ιανουάριο, που κατάρτισε η προεδρεύουσα Τυνησία, η ανοιχτή συνεδρίαση για την υιοθέτηση του ψηφίσματος ανανέωσης της θητείας της ΟΥΝΦΙΚΥΠ θα λάβει χώρα την Πέμπτη 28 τρέχοντος.
Στις 14 Ιανουαρίου έχει οριστεί η διεξαγωγή μέσω τηλεδιάσκεψης της συνεδρίασης με την παρουσία των χωρών που συνεισφέρουν με δυνάμεις στην ΟΥΝΦΙΚΥΠ, ενώ την Τρίτη 19 Ιανουαρίου τα μέλη θα ενημερωθούν στη διάρκεια κλειστών διαβουλεύσεων από την ειδική αντιπρόσωπο Ελίζαμπεθ Σπέχαρ για θέματα της Δύναμης και της αποστολής καλών υπηρεσιών.
Η έκθεση του ΓΓ του ΟΗΕ για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ, βάσει του προγράμματος του Σ.Α., θα επιδοθεί στα μέλη στις 8 Ιανουαρίου. Την ίδια πιθανόν ημέρα, ή το αργότερο τη Δευτέρα, θα επιδοθεί και η έκθεση των καλών υπηρεσιών.
