Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Όπως αναφέραμε στο προηγούμενο σημείωμα μας το ηθικό της εταιρείας σε περιόδους κρίσεων είναι σοβαρό στοιχείο επιτυχίας η σοβαρών προβλημάτων. Και αυτά τα τελευταία θα πρέπει να αποφεύγονται.
Στο πλαίσιο αυτού του κλίματος, είναι απαραίτητο και καθοριστικό να αποφευχθούν ορισμένα σφάλματα που μπορούν να προκαλέσουν στην επιχείρηση ή στον οργανισμό σοβαρά προβλήματα. Διότι, κακά τα ψέματα. Η συσσωρευμένη εμπειρία δείχνει ότι υπάρχουν μερικοί τρόποι που σίγουρα οδηγούν στην αποτυχία και άρα υπονομεύουν την προσπάθειά σας να βελτιώσει το ηθικό των ανθρώπων της εταιρείας σας. Ας αναφέρουμε τρεις από αυτούς:
Η αδιαφορία, είναι ο πρώτος. Μπορείτε να διευθύνετε ανθρώπους είτε γιατί τους αγαπάτε, όπως στην περίπτωση του Τσώρτσιλ, είτε για τους μισείτε, όπως στην περίπτωση του Χίτλερ. Αλλά δεν μπορείτε να ηγηθείτε αν αδιαφορείτε γι αυτούς. Αμέσως το καταλαβαίνουν και τότε κάποιος άλλος, που είναι λιγότερο αδιάφορος από εσάς και πιο οξυδερκής πολιτικά, αναλαμβάνει τα ηνία. Να προσέχετε να μην απορροφάσθε τόσο από τα προβλήματα, ώστε να αρχίσετε να τα προτιμάτε από τους ανθρώπους. Αν δεν υπήρχαν άνθρωποι, δεν θα υπήρχαν προβλήματα.
Ο δεύτερος τρόπος αποτυχίας είναι να νοιάζεστε πολύ. Μία διοίκηση η οποία προσπαθεί να αφομοιωθεί με τους υπαλλήλους, είναι καταστρεπτική για το ηθικό τους. Όσοι επιζητούν την δημοτικότητα, σπάνια την αποκτούν.
Ο τρίτος τρόπος αποτυχίας είναι η ανειλικρίνεια.
Από την άλλη μεριά, ποια είναι τα «μυστικά» για την εδραίωση ακμαίου ηθικού μέσα στην επιχείρηση; Ευθύς εξ’ αρχής επισημαίνουμε ότι είναι επτά. Και η εφαρμογή τους είναι μία απλή συνταγή επιτυχίας.
Το ηθικό μίας επιχείρησης –όπως και ο,τιδήποτε άλλο στον επιχειρηματικό τομέα– βασίζεται κατ’ αρχήν σε καλή διοίκηση. Άρα, πρέπει να είσθε: 1) στοργικός, 2) θαυμαστός, 3) φιλόδοξος, 4)ενεργητικός, 5) διαθέσιμος, 6) σαφής, 7) γεμάτος κατανόηση. Ας αναλύσουμε τα σημεία αυτά.
1.Πρέπει να τους αγαπήσετε πριν αρχίσουν να σάς αγαπούν. Όση περισσότερη στοργή προκαλείτε, τόσο λιγότερο χρειάζεται να καταφεύγετε στην δημιουργία δέους. Από τα δύο, συχνά το δεύτερο είναι ισχυρότερη παρότρυνση για μία άμεση εργασία, αλλά είναι λιγότερο εποικοδομητικό και λιγότερο ασφαλές. Λίγοι μπορούν να ανεχθούν έναν βαθμό δέους, πέρα από ένα σημείο Οι υφιστάμενοί σας θέλουν να τους συμπαθείτε. Όσο περισσότερο τους περιβάλλετε με την ειλικρινή αγάπη σας και όσο περισσότερο φροντίζετε να το δείχνετε, τόσο αισθάνονται ελεύθεροι να την ανταποδώσουν και να ενεργήσουν αυθόρμητα, ώστε να σάς ευχαριστήσουν.
2.Εμπνεύστε σεβασμό. Φροντίστε να αποτελέσετε εσείς ένα υπόδειγμα για τους άλλους. Όσο είναι ευκολότερο να σάς θαυμάζουν, τόσο περισσότερο υψώνεται το ηθικό της επιχείρησης. Θα εκπλαγείτε με το πόση βοήθεια μπορείτε να αποκτήσετε από το προσωπικό σας. Μερικοί, μάλιστα, θα κατορθώσουν να σάς θαυμάζουν ακόμη και όταν εσείς το θεωρείτε αδύνατον.
Το προσωπικό σας αισθάνεται την ανάγκη να σάς θαυμάζει. Είστε ο ηγέτης τους. Είστε υπεύθυνος για την ασφαλή τους απασχόληση και συχνά για πολλά περισσότερα.. Όπως και να έχουν τα πράγματα, είστε το ίνδαλμα του προσωπικού σας: ισχυρός, προστατευτικός, επιτιμητικός, ανταποδοτικός και μνήμων. Όλοι περιμένουν από εσάς να είστε συνεπής και να επιδεικνύετε σθένος, θάρρος, τιμιότητα, δικαιοσύνη, κρίση, ενεργητικότητα, αποφασιστικότητα και καλοσύνη. Θέλουν τόσο πολύ να έχετε όλες αυτές τις αρετές, ώστε μπορούν να σάς τις αποδώσουν ακόμη και όταν δεν τις έχετε –υπό την προϋπόθεση να μην κάνετε το παν για να διαψεύσετε τις ψευδαισθήσεις τους!
3.Καθορίστε υψηλούς στόχους. Όσο περισσότερα περιμένετε από τους άλλους, τόσο περισσότερα θα αποκτήσετε. Οι άνθρωποι αφοσιώνονται σε έναν ηγέτη, κάποιον που καθορίζει την πορεία του προς μίας αξιόλογη επίτευξη, αν φθάνει στον στόχο και τους παρασύρει προς αυτόν. Το να καθορίζετε υψηλούς στόχους –υπό την προϋπόθεση, φυσικά, να είναι πραγματοποιήσιμοι– συντείνει στην ανύψωση του ηθικού του προσωπικού. Η εκπλήρωση νέων και ευρύτερων φιλοδοξιών δημιουργεί ενθουσιασμό, τον οποίο καλόν είναι να ενθαρρύνετε. Στους ανθρώπους αρέσει να ενθουσιάζονται. Όπως η ανία οδηγεί στην απάθεια, έτσι και ο ενθουσιασμός αποτελεί παρότρυνση για έκτακτες προσπάθειες.
4.Εκπέμπετε ενεργητικότητα. Ο δυναμισμός σας είναι εκείνος που οδηγεί την επιχείρηση. Ωστόσο, πρέπει πράγματι να είστε δυναμικός. Ένα αφεντικό που δεν κάνει τίποτε παρά να παροτρύνει τους άλλους, σύντομα θα καταστρέψει την επιχείρησή του. Όσο εσείς δεν εγκαταλείπετε τον αγώνα, δεν θα τον εγκαταλείψουν και τα πιο εύρωστα ανώτατα ηγετικά σας στελέχη.
5.Να είστε προσιτός. Αν δεν είστε ο τύπος του προϊσταμένου που είναι καλύτερο να παραμένει κρυμμένος, φροντίστε να είστε προσιτός και να σάς βλέπουν οι υπάλληλοί σας. Μπορείτε να το πετύχετε αυτό με ελάχιστη καθημερινή απώλεια χρόνου. Ακολουθείστε τις βασιλικές συνήθειες: Πότε-πότε, κάντε μία βόλτα στα διάφορα τμήματα, χωρίς να σάς περιμένουν. Επισκεφθείτε ακόμη και τα πιο απομακρυσμένα μέρη του εργοστασίου. Μιλήστε με τους εργαζόμενους. Επιδείξτε ενδιαφέρον. Τέτοιες δραστηριότητες, έστω και σε μικρό βαθμό, αν γίνονται σωστά, θα αυξήσουν την επιρροή σας προς όλες τις κατευθύνσεις.
6.Ενημερώστε το προσωπικό σας ως προς την πρόοδό του και την αποδοτικότητά του. Οι ελλιπείς διαβιβάσεις οδήγησαν στην αποτυχία πολλών πολεμικών εγχειρημάτων, αλλά και πολλών εμπορικών επιχειρήσεων. Οι ευκαιρίες επικοινωνίας με τα στελέχη σας είναι αμέτρητες. Καμμία προσπάθεια δεν πάει χαμένη, αν οδηγεί σε μεγαλύτερη κατανόηση ή στην ταχύτερη εναλλαγή πληροφοριών με εσάς και το προσωπικό σας. Φροντίστε να τους φέρεστε σαν να είναι ενήλικοι, έστω και αν κατά βάθος αμφιβάλλετε γι αυτό. Να είστε τίμιος απέναντί τους. Θυμηθείτε την καταπληκτική εντύπωση που έκανε η ειλικρίνεια του Τσώρτσιλ τον καιρό του Πολέμου: «Δεν έχω να σάς προσφέρω τίποτε άλλο από αίμα, μόχθο, δάκρυα και ιδρώτα». Το προσωπικό σας δεν περιμένει να τού αποκαλύψετε τα μυστικά της επιχείρησης, αλλά νοιώθει υπερηφάνεια όταν το ενημερώνετε ως προς το τίι σκοπεύετε να κάνετε, τί περιμένετε από αυτό, αν πράγματι ανταποκρίνεται όσο πρέπει.
7.Όσο καλύτερα εκφράζετε την ευγνωμοσύνη σας, τόσο περισσότερους λόγους θα έχετε να είστε ευγνώμων. Στον τομέα των παροτρύνσεων, τα δύο καθημερινά σας όπλα είναι ο έπαινος και ο ψόγος. Ένας μικρός έπαινος, υπό την προϋπόθεση ότι είναι αυθόρμητος και ειλικρινής, αξίζει περισσότερο από μία εξίσου αυθόρμητη και εντελώς δικαιολογημένη επιτίμηση. Βεβαίως, οι άνθρωποι θέλουν να κερδίζουν περισσότερα και να προάγονται. Αλλά περισσότερο απ’ όλα, επιθυμούν να τους αγαπούν και να εκτιμούν την δουλειά τους.
Αν ακολουθήσετε αυτούς τους επτά κανόνες και δεν εγκαταλείψετε την προσπάθεια, θα έλθει μία ημέρα που η εταιρεία σας θα πάψει να είναι άθροισμα ατόμων και θα γίνει μία ζωντανή ενότητα, που θα σπιθίζει από πρωτοβουλία και θα κραδαίνεται από τον δυναμισμό ενός ενθουσιώδους πλήθους. Τότε θα απολαύσετε εκείνη την σπάνια, αλλά τόσο αποδοτική, χαρά του ηγέτη ο οποίος έχει μέσα του δημιουργική δύναμη και μπορεί στις φουρτούνες να είναι ο καπετάνιος που χρειάζεται.
