Του Αντώνη Παπαργύρη*
Η ανάλυση της εκλογικής συμπεριφοράς που θα παρουσιάσουμε βασίζεται κυρίως στο ηλικιακό κριτήριο της ψήφου, ξεκινώντας ωστόσο θα επιχειρήσουμε μια περιγραφή των εξεταζόμενων υποομάδων του πληθυσμού βασιζόμενοι στην κοινωνιολογική προσέγγιση. Καταρχήν θα πρέπει να προσδιορίσουμε τα χαρακτηριστικά που συγκροτούν την ταυτότητα της δημογραφικής ομάδας που συχνά στον δημόσιο διάλογο περιγράφονται ως νοικοκυραίοι. Οι σημερινοί νοικοκυραίοι είναι το κομμάτι του πληθυσμού που τις προηγούμενες δεκαετίες περιγράφονταν ως μικροαστικά στρώματα, άτομα που επενδύοντας στην κοινωνική κινητικότητα εντάσσονται στην παραγωγική διαδικασία κυρίως ως μισθωτοί και ελεύθεροι επαγγελματίες – αυτοαπασχολούμενοι υιοθετώντας κατά ένα τρόπο αστικές συμπεριφορές και καταναλωτικά πρότυπα και σχεδιάζοντας ένα πλαίσιο ζωής το οποίο καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την εργασία, την πυρηνική οικογένεια και την πρόσβασή τους σε υλικά αγαθά τα οποία τους προσδίδουν μια συγκεκριμένη ταυτότητα.
Η αρνητική χροιά του χαρακτηρισμού νοικοκυραίος – μικροαστός έγκειται στην ανάδειξη και μεγιστοποίηση της ατομικότητας ως τρόπου δράσης και ένταξης στο κοινωνικό σύνολο αδιαφορώντας σε μεγάλο βαθμό για τις κοινωνικές και οικονομικές μετεξελίξεις που συμβαίνουν στο δημόσιο πεδίο.
Από την πλευρά τους οι νέοι, κατεξοχήν φορείς των αλλαγών, επιδιώκουν και επιθυμούν την ανατροπή σε όλα τα επίπεδα προ τάσσοντας τη συλλογική δράση και το δημόσιο συμφέρον έναντι του ιδιωτικού.
Για την ανάλυσή μας θα κάνουμε μια ηλικιακή τομή της οποίας θα ορίσουμε ως όριο το τεσσαρακοστό έτος της ηλικίας ενός ανθρώπου. Θα διερευνήσουμε δηλαδή την εκλογική πρόθεση των ηλικιακών ομάδων 17-39 ετών και 40 έως 64 ετών.
Με βάση λοιπόν την τελευταία δημοσκόπηση της GPO για τα «ΝΕΑ» στο πρώτο ηλικιακό γκρουπ 17-39 ετών, η ΝΔ συγκεντρώνει ποσοστό 25,1% και ο ΣΥΡΙΖΑ 24,4%, με το 22,9% να δηλώνει αναποφάσιστο ως προς την τελική του επιλογή.
Πολύ διαφορετική καταγράφεται η εκλογική συμπεριφορά της δεύτερης ηλικιακής ομάδας 40-64 ετών, όπου η ΝΔ καταγράφει ένα πολύ ισχυρό προβάδισμα με ποσοστό 40,4% έναντι 21,9% του ΣΥΡΙΖΑ. Το προβάδισμα της ΝΔ διευρύνεται ακόμη περισσότερο στις ηλικίες άνω των 65. Τα ποσοστά λοιπόν που καταγράφουν τα δύο κόμματα στις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες είναι και αυτά που συγκροτούν τα υψηλά επίπεδα της ΝΔ στην πρόθεση ψήφου και συντηρούν τη δημοσκοπική της διαφορά από τον ΣΥΡΙΖΑ.
Από την περιγραφική στατιστική ανάλυση προκύπτει ξεκάθαρα η διαπίστωση ότι η κομματική τοποθέτηση σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με την ηλικιακή κατανομή.
Το ηλικιακό χάσμα στην εκλογική συμπεριφορά διαμορφώνει στην ουσία δύο ετερογενή εκλογικά σώματα που σκέφτονται, αντιδρούν και τελικά ψηφίζουν με πολύ διαφορετικό τρόπο.
Ο λόγος που η πλειοψηφία των μελών των μεγαλύτερων ηλικιακών ομάδων συνεχίζουν να στηρίζουν την κυβέρνηση έγκειται στο γεγονός ότι αναγνωρίζουν σε αυτή μια ρεαλιστική πολιτική προσέγγιση έναντι όσων υποστηρίζει η αξιωματική αντιπολίτευση, τα οποία θεωρούν ανεδαφικά και μη εφαρμόσιμα με βάση και την εμπειρία της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
Στον αντίποδα μια σειρά περιστατικών αστυνομικής αυθαιρεσίας το τελευταίο διάστημα σε συνδυασμό με τις ασφυκτικές Οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που έχει δημιουργήσει η πανδημική κρίση, διεγείρουν τα ήδη ευαίσθητα αντανακλαστικά της νεολαίας και συγκροτούν μια εκλογική συμπεριφορά που αποδοκιμάζει ή είναι επιφυλακτική απέναντι στις κυβερνητικές πολιτικές και επιλογές.
*διευθυντής Ερευνών GPO
