Του Φάνη Ζουρόπουλου*
Το 1460 προ Χριστού, ο βασιλιάς Ίων εισέβαλε από την Αττική στην Αιγιάλεια για να την κυριεύσει. Ο βασιλιάς της Αιγιαλείας Σελινούς προτίμησε να μην αντισταθεί στην εισβολή και υποδέχθηκε τον Ίωνα σαν φίλο, του έδωσε μάλιστα την κόρη του την Ελίκη για γυναίκα… Έτσι οι Ίωνες εγκαταστάθηκαν εδώ ο Σελινούς διατήρησε τον θρόνο του, ενώ μετά τον θάνατό του ο γαμπρός του Ίων ανέλαβε σαν… προίκα την βασιλεία και προς τιμήν της γυναίκας του έκτισε μια πόλη την οποία ονόμασε Ελίκη. Η πόλη ήκμασε, είχε πολλούς κατοίκους, περικαλλείς ναούς και εύφορα εδάφη. Μετά από πολλά χρόνια εισέβαλαν στην περιοχή οι Αχαιοί, κατέλαβαν την Ελίκη έδιωξαν τους Ίωνες και εγκαταστάθηκαν αυτοί στην πόλη. Οι Ίωνες έφυγαν, επέστρεψαν στην Αττική και από εκεί στην Μικρά Ασία όπου παρέμειναν για αιώνες. Είναι οι πρόγονοι των Ελλήνων της Μικράς Ασίας που εκδιώχτηκαν το 1922 από τους Τούρκους μετά την αποτυχημένη εκστρατεία των Ελλήνων με το όραμα της «Μεγάλης Ιδέας»… Είναι οι πρόσφυγες που ερχόμενοι στην Ελλάδα ενσωματώθηκαν πλήρως με το ελληνικό στοιχείο και που το 2022 συμπληρώνουν 100 χρόνια προόδου και εξέλιξης σκορπισμένοι σε όλη την χώρα. Η τύχη της Ελίκης ήταν δραματική: Το 373 π.χ τρομακτικός σεισμός, πάνω από 9 Ρίχτερ ισοπέδωσε την πόλη, ενώ παλιρροϊκό κύμα και κατολίσθηση που ακλούθησαν την εξαφάνισαν αύτανδρη στα βάθη της γης της Αιγιαλείας. Η πόλη είχε τότε 40.000 κατοίκους, Ακρόπολη και ναός του Ποσειδώνος που εξαφανίστηκαν… Πολυετείς έρευνες που έχουν ξεκινήσει εδώ και σαράντα χρόνια πρώτα από τον Μαρινάτο και μετά από την Αμερικανική Αρχαιολογική σχολή, υπό την Αρχαιολόγο Ντόρα Κατσωνοπούλου δεν κατόρθωσαν να εντοπίσουν ακόμα την βυθισμένη πολιτεία, η ανακάλυψη της οποίας όπως είχε δηλώσει τότε ο αείμνηστος Μαρινάτος «θα ισοδυναμούσε με είδηση ίσης αξίας με την κήρυξη του 3ου Παγκόσμιου πολέμου»!… Αποικία της Ελίκης ήταν και η πόλη Σύβαρης στην Νότια Ιταλία, κτισμένη μάλιστα με το ίδιο αρχιτεκτονικό σχέδιο… Πολλά χρόνια μετά γύρω στο 1760, ο Κανέλλος Καλόγηρος από την Κουνινά κατέβηκε στην περιοχή, νοίκιασε κτήματα από τους Τούρκους και τα καλλιεργούσε μαζί με τα 4 παιδιά του. Τότε η περιοχή ονομάστηκε Ζευγολατιό και άρχισε να σχηματίζεται ένας οικισμός. Η οικογένεια του Καλογήρου άλλαξε το όνομα της σε Κανελλόπουλοι και θεωρούνται οι πρώτοι οικιστές του χωριού. Το 1840 πολλοί κάτοικοι από την Φτέρη κατέβηκαν στην Ελίκη και φύτευσαν σταφίδες εγκαταστάθηκαν εκεί και αποτέλεσαν Δήμο που ονόμασαν Ελίκη. Πρώτος Δήμαρχος εκλέχτηκε το 1836 ο Φτεραίος Θεόδωρος Μπιτσάκος. Το 1840 όμως ο Δήμος συγχωνεύτηκε με τον Δήμο Αιγίου, ενώ αργότερα αποτέλεσε αυτόνομη ακμάζουσα κοινότητα, μέχρι που μετατράπηκε με τις τελευταίες αλλαγές του «Κλεισθένη» σε δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Αιγιαλείας. Στο Βενετικό Κτηματολόγιο που συνέταξαν οι Βενετοί που κατείχαν την περιοχή από το 1687 έως το 1715 αναφέρεται το Ζευγολατιό σαν κοινότητα με 468 κατοίκους, ενώ ο Χ. Κορύλλος στην «Χωρογραφία της Ελλάδος» που εξέδωσε το 1903 αναφέρει ότι το Ζευγολατιό είχε 612 κατοίκους.
*Ο Φάνης Ζουρόπουλος είναι Επ. εκτελεστικός Πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων και Τ. Πρόεδρος της Ένωσης Επαρχιακού Τύπου.
