Του David Sassoli*
Δεκαπέντε μήνες μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, όλοι καλούνται να σκεφτούν, όλοι καλούνται να προβληματιστούν για τον εαυτό τους. Κανείς μπορεί απλά να περιμένει το τέλος της πανδημίας και να επιστρέψει, στην προηγούμενη κατάσταση. Ο Covid έχει αναδείξει ξεκάθαρα τα δυνατά σημεία και τις αδυναμίες μας, τι πρέπει να αλλάξουμε και πώς μπορούμε να βελτιωθούμε. Η ανάγκη αυτή αφορά τόσο στους ευρωπαϊκούς όσο και στους εθνικούς θεσμούς, τις επιχειρήσεις, τα κόμματα, τις συνδικαλιστικές οργανώσεις, τις περιφερειακές και τοπικές διοικήσεις. Θα ήταν λάθος από μέρους μας να προσπαθήσουμε να αγνοήσουμε τις εμπειρίες και τα διδάγματα της πανδημίας. Πρέπει να αδράξουμε την ευκαιρία και να αντιμετωπίσουμε τους ίδιους μας τους εαυτούς με γνώμονα τα όσα αποκομίσαμε.
Δεκαπέντε μήνες πόνου, ταλαιπωρίας και παραλυσίας μάς δίνουν τη δυνατότητα να αυξήσουμε την αποτελεσματικότητά μας σε πολλούς τομείς.
Με αυτό ακριβώς το πνεύμα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ξεκίνησε από την περασμένη εβδομάδα μια διαδικασία προβληματισμού, ανοικτή σε όλους τους βουλευτές, προκειμένου να καταλήξει σε τρόπους μεταρρύθμισης του θεσμικού οργάνου όσον αφορά τον τρόπο εργασίας, τη βελτίωση του νομοθετικού έργου, την εσωτερική οργάνωση, τον ρόλο της ολομέλειας και των κοινοβουλευτικών επιτροπών, καθώς και τις διεθνείς δραστηριότητες. Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο είναι η σχέση ανάμεσα στο Κοινοβούλιο και τους πολίτες.
Για να το πούμε απλά, χρειάζονται ιδέες πριν γίνουν παρεμβάσεις σε κανονισμούς και διατάξεις. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πέντε ομάδες εργασίας, με επικεφαλής νέους αλλά και πιο έμπειρους ευρωβουλευτές, με τη συμμετοχή των πολιτικών ομάδων, θα αναπτύξουν ιδέες, για να βοηθήσουν τα αρμόδια όργανα να δημιουργήσουν το όραμα για το Κοινοβούλιο του μέλλοντος. Πρόκειται για ένα εγχείρημα συμμετοχής από τη βάση, με τη χρήση μιας διαδραστικής πλατφόρμας ανοικτής σε όλους. Θα ολοκληρωθεί το φθινόπωρο με μια ευρεία συζήτηση και την έγκριση σειράς μεταρρυθμίσεων για περαιτέρω ανάπτυξη κατά το δεύτερο μισό της Κοινοβουλευτικής περιόδου.
Η πανδημία έχει αποκαλύψει ότι είναι πολύ δύσκολο να εργαστούμε με τους ισχύοντες κανόνες και έχει αναδείξει την ανάγκη για πιο ευέλικτα μέσα. Τα θεσμικά μας όργανα πρέπει επίσης να εξετάσουν τρόπους βελτίωσης της λειτουργίας τους, ώστε να μπορέσει το δημοκρατικό σύστημα να ανταποκριθεί καλύτερα στις σύγχρονες προκλήσεις. Η δημοκρατία μπορεί να είναι ένα εύθραυστο σύστημα, αυτό όμως δεν μπορεί να σημαίνει ότι θα παραμείνουμε απαθείς απέναντι στα γεγονότα. Είναι καθήκον όλων, σε αυτή την τόσο δύσκολη περίοδο, να ρυθμίσουν τα του οίκου τους. Ελπίζω ότι και τα εθνικά Κοινοβούλια θα αναλάβουν να αξιολογήσουν τη λειτουργία τους, διότι ο Covid-19 μας έκανε να συνειδητοποιήσουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι μόνο τα θεσμικά όργανα των Βρυξελλών. Η εθνική και περιφερειακή διάσταση έχει θεμελιώδη επίδραση στον ενωσιακό μηχανισμό. Ας αναλογιστούμε μόνο πόσο σημαντικό και κεντρικό ρόλο είχαν οι περιφέρειες στην αντιμετώπιση της πανδημίας.
Όλα είναι «κομμάτια» της ευρωπαϊκής διάστασης και εάν ο καθένας κάνει αυτό που του αναλογεί, θα είμαστε σε θέση να επαναπροσδιορίσουμε τη λειτουργία μας και να την καταστήσουμε λιγότερο γραφειοκρατική και δύσκαμπτη.
Παρατηρούμε με μεγάλη ανησυχία την έντονη προσπάθεια των αυταρχικών καθεστώτων να παρουσιάσουν το δικό τους σύστημα ως πιο αποτελεσματικό. Πρόκειται για μια πρόκληση που έχουμε μπροστά μας και την οποία πρέπει να αντιμετωπίσουμε με σθένος. Εμείς δεν επιθυμούμε να γυρίσουμε την πλάτη μας στη δημοκρατία, και αυτό μπορούμε να το πετύχουμε επικαιροποιώντας τους κανόνες μας, ανανεώνοντας τα θεσμικά μας όργανα, προσφέροντας νέα εργαλεία συμμετοχής. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφάσισε να μη μείνει αδρανές και να ενεργήσει χωρίς στεγανά.
Είμαστε βέβαιοι ότι εάν βελτιώσουμε τη λειτουργία των θεσμικών οργάνων μας θα καταφέρουμε να δώσουμε τη δυνατότητα στη δημοκρατία να απαντά αποτελεσματικά στις πιο καίριες ανησυχίες των πολιτών.
*πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
