Του Αντώνη Ζαΐρη
Σοβαρά λάθη επικοινωνιακής στρατηγικής παρατηρούνται το τελευταίο χρονικό διάστημα στην ενημέρωση των πολιτών αναφορικά με το περιβόητο εμβόλιο της astra zeneca. Τούτο έχει προκαλέσει μια άνευ προηγουμένου σύγχυση και δυσθυμία στους πολίτες γενικότερα στο θέμα των εμβολίων με ενίσχυση των επιφυλακτικών τους αντιδράσεων ,έχει όμως αγγίξει και το κύρος των αρμόδιων επιστημονικών επιτροπών που εμπλέκονται στο θέμα της ενημέρωσης.
Καταρχάς, να υπενθυμίσουμε ότι στην επικοινωνία ή καλύτερα εδώ στη διαχείριση κρίσης συνυπάρχουν δύο (2) βασικοί κανόνες που πρέπει να τηρούνται απαρέγκλιτα ώστε να προκαλούν εφησυχασμό τυχόν ανησυχιών αλλά και κίνητρο εγρήγορσης στον ξεκάθαρο προστιθέμενο στόχο που στην προκειμένη περίπτωση είναι η αναγκαιότητα του εμβολιασμού.
Πρώτον, καλόν είναι να υπάρχει ένα μόνο άτομο η όσο γίνεται λιγότεροι στη διάχυση του επικοινωνιακού μηνύματος για τον απλούστατο λόγο, που είναι η αποφυγή σύγχυσης στο κοινό επί της διαδικασίας επηρεασμού ή ενημέρωσης μέσω του μηνύματος που επιθυμούμε να εκπέμψουμε. Δεύτερον, να υπάρχει συγκεκριμένη ατζέντα διαχείρισης της κατάστασης με σαφή προτεραιοποίηση των συμβάντων ή των ζητημάτων που θέλουμε να αναδείξουμε.
Προφανώς δεν έχει γίνει αρκούντως αντιληπτό ένας βασικός κανόνας: ότι «στην επικοινωνία μπορεί να μη δοθεί ποτέ μία δεύτερη ευκαιρία να δημιουργήσεις μία πρώτη αρχική εντύπωση που δυστυχώς δεν κατάφερες να δημιουργήσεις. Είναι βέβαιο ότι αν το επιχειρήσεις για δεύτερη φορά τις περισσότερες φορές τα πράγματα περιπλέκονται ακόμη περισσότερο, η σύγχυση διογκώνεται και το μήνυμα θολώνει περαιτέρω. » Και αυτό συνέβη εδώ που εξηγεί και ως ένα βαθμό και το υψηλό ποσοστό ακόμη σκεπτόμενων περί το εμβόλιον πολιτών, όχι κατ’ ανάγκη λόγω αρνητισμού και ιδεολογίας αλλά λόγω του δικαιολογημένου ανθρώπινου συναισθήματος του φόβου και της ανησυχίας. Πιο συγκεκριμένα η ασάφεια της αρχικής προσέγγισης δυσκόλεψε τη διείσδυση του μηνύματος και η όποια στη συνέχεια αποκατάσταση με νεότερο μήνυμα δημιούργησε μεγαλύτερη σύγχυση συγκρινόμενη με την διαφορετικότητα του πρότερου μηνύματος.
Η έκφραση δε « τα οφέλη υπερτερούν των κινδύνων » είναι επίσης λάθος καθώς ο πολίτης ενσωματώνει και προσωποποιεί τον κίνδυνο σε ποσοστό 100% στον εαυτό του εκτός του εκνευρισμού που προκαλεί μέσω της ατέρμονης επανάληψης από ειδικούς κάθε φορά που στον ορίζοντα υπάρχει νέφος ανησυχίας η αμφιβολίας. Θα ήταν προτιμότερο η εστίαση στους κινδύνους του μη εμβολιασμού για την ανθρώπινη υγεία που σημαίνει θάνατος δηλαδή αυτό μεγιστοποιούμε και δεν εστιάζουμε στον κίνδυνο πχ θρόμβωσης που είναι αμελητέος.
Ο στόχος είναι πρόδηλο ότι δεν υπηρετείται στην παρούσα φάση από συγκρίσεις. Το “πρέπει” υπερισχύει του “θέλω” ή “δεν θέλω”.
H συλλογική ευθύνη προπορεύεται του ατομικού δικαιώματος καθώς δεν ζούμε μόνοι μας αλλά σε οργανωμένες κοινωνίες και όλοι έχουμε κοινωνικές συναναστροφές , οι περισσότεροι από εμάς παππούδες, γιαγιάδες, παιδιά που δεν θέλουμε να πάθουν κακό. Ως εκ τούτου, η τυχόν επικοινωνιακή καταιγίδα σε όλα αυτά έπρεπε να επικεντρωθεί και να “στήσει” το αφήγημα μιας νέας ζωής στη μετά covid εποχή.
Η αναφορά σε παραδείγματα που ακολουθούν καταδεικνύει την αναγκαιότητα αναστοχασμού και ανασχεδίασης της επικοινωνιακής στρατηγικής.
Αντίθετα λοιπόν με ότι ίσχυε στην έναρξη της πανδημίας με το astrazeneca η Επιτροπή με πρόσφατη απόφασή της εισηγήθηκε στην Κυβέρνηση να σταματήσει η χορήγηση του εμβολίου σε πολίτες ηλικίας κάτω των 60 ετών, αν όμως έχουν κάνει την πρώτη δόση θα πρέπει να ολοκληρώσουν με το ίδιο εμβόλιο, ανεξαρτήτως ηλικίας. Στην περίπτωση αυτή έχουμε επιμερισμό διαφοροποίησης του κινδύνου στις ίδιες ηλικίες καθώς όσοι δεν έχουν κάνει καμία δόση έχουν δικαίωμα επιλογής ενώ σε όσους έχουν κάνει μία δόση σχεδόν αφαιρείται το δικαίωμα επιλογής. Στους δεύτερους υπάρχει συγκριτική εκτίμηση κινδύνου από τη νόσο covid ενώ τους πρώτους δυνατότητα να επιλέξουν.
Στις εξαιρέσεις από το astra zeneca για άτομα ηλικίας κάτω των 30 ετών που για οποιοδήποτε λόγο είχαν κάνει πρώτη δόση με εμβόλιο της astrazeneca υπάρχει η σύσταση η β’ δόση να γίνει με άλλο εμβόλιο εκτός αν αυτά επιθυμούν για λόγους ταχύτερης ανοσοποίησης να κάνουν astrazeneca. Σε αυτό η διαπίστωση αρκετών τριαντάρηδων είναι ότι αισθάνονται ηλίθιοι που έκαναν την πρώτη δόση.
Επίσης στην παράγραφο γ’ εξαιρέσεων αναφέρεται ότι άτομα όλων των ηλικιών που έχουν άλλον ειδικό λόγο να γίνει η δεύτερη δόση με άλλο εμβόλιο πλην astra zeneca θα είναι δυνατή η αντικατάσταση μετά από υποβολή αιτιολογημένου αιτήματος από τον θεράποντα ιατρό προς στην αρμόδια επιτροπή.
Πάραυτα την επόμενη μέρα αντιλαμβανόμαστε ότι στη λίστα των ασθενειών που δικαιολογούν μετά από ιατρική γνωμάτευση αλλαγή β’ δόσης για όσους έχουν κάνει πρώτη δόση με astrazeneca υπάρχουν μόνο ασθενείς που σχετίζονται με θρομβώσεις, εμβολές, φλεβίτιδες σύνδρομο budd-chiari και αυτή τη φορά ερώτημα του απλού πολίτη “Σε τι συνίσταται τελικά ο άλλος ειδικός λόγος;”.
Δύο τελευταίες προτάσεις λαμβανομένων υπόψη των προηγούμενα αναφερόμενων και παρασχεθέντων απόψεων θα ήταν : Πρώτον, στην υπάρχουσα επικοινωνιακή σύγχυση που « γεννά » διχασμό τους απλούς πολίτες να σχεδιαστεί και υλοποιηθεί άμεσα εκστρατεία επικοινωνιακής ενημέρωσης με θετικό πρόσημο και απλά λόγια στην κοινωνία.
Δεύτερον, να αναδειχθεί και να μεγιστοποιηθεί το όφελος ,και μόνο αυτό, μέσα από ένα αφήγημα που θα έχει σημείο αναφοράς την υπέρτατη αξία του αγαθού της ζωής ,την ευημερία και την ευτυχία.
Και τέλος μία απλή απορία επί της συσχέτισης συστάσεων και δικαιώματος επιλογής. Τι νόημα έχουν οι συστάσεις όταν δεν έχει κάποιος δικαίωμα επιλογής!!!
