Του Μιχάλη Γ. Αργυρού*
Τον Ιούλιο του 2020, οι αρχηγοί κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) συμφώνησαν στη δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης (ΤΑ). Η δημιουργία του ΤΑ ήταν μια οικονομικά σωστή και πολιτικά ιστορική απόφαση. Υπό το βάρος της ύφεσης που δημιούργησε το συμμετρικό σοκ της πανδημίας, η ευρωπαϊκή οικονομία είχε ανάγκη ενός μείγματος πολιτικής ικανού να προστατεύσει τον παραγωγικό ιστό της. Η νομισματική πολιτική είχε ήδη αντιδράσει γρήγορα και αποφασιστικά. Εντούτοις, όντας ήδη επεκτατική προ της πανδημίας, δεν μπορούσε από μόνη της να πετύχει την απαραίτητη σταθεροποίηση. Αναγνωρίζοντας αυτόν τον περιορισμό, αλλά και τη μεγάλη αλληλεξάρτηση μεταξύ των εθνικών οικονομιών, το TA με συνολικό ύψος 750 δισ. ευρώ Χρηματοδοτούμενο από κοινό δανεισμό, θέτει τις βάσεις όχι μόνο για γρήγορη ανάκαμψη αλλά και για σημαντική βελτίωση των παραγωγικών ικανοτήτων των κρατών-μελών της Ένωσης. Η έμφαση του TA στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, αλλά και η σύνδεση Χρηματοδότησης επενδύσεων με απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, προσφέρει στις ευρωπαϊκές οικονομίες τη δυνατότητα να αυξήσουν σημαντικά, και με τρόπο βιώσιμο, το μελλοντικό επίπεδο παραγωγής και ευημερίας τους. Παράλληλα, το στοιχείο του κοινού δανεισμού αποτελεί ένα μεγάλο βήμα προς την εμβάθυνση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης.
Ένα χρόνο μετά, σχεδόν όλα τα κράτη μέλη έχουν καταθέσει το εθνικό τους πρόγραμμα ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ξεκινήσει το πρόγραμμα κοινού δανεισμού, και την ερχόμενη Τρίτη, 13 Ιουλίου 2021, το Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών της ΕΕ (ΕCOFIN) αναμένεται να εγκρίνει τα πρώτα 12 εθνικά σχέδια. Ανάμεσά τους και το ελληνικό, το Ελλάδα 2.0, το οποίο κατατέθηκε δεύτερο ανάμεσα στα 27 κράτη μέλη της Ένωσης. Με συνολικό ύψος 31 δισ. ευρώ, που αντιστοιχεί περίπου σε 20% του ελληνικού ΑΕΠ, το Ελλάδα 2.0 είναι ένα ευρύ, φιλόδοξο και ρεαλιστικό πρόγραμμα, που έχει τη δυνατότητα να μεταμορφώσει δραστικά προς το καλύτερο την ελληνική οικονομία. Το Ελλάδα 2.0 περιλαμβάνει 68 μεταρρυθμίσεις και 107 επενδύσεις, σχεδιασμένες ώστε να αυξήσουν τις επενδύσεις, την απασχόληση και την παραγωγικότητα. Το Ελλάδα 2.0 έχει καταρτιστεί με βάση τα σύγχρονα οικονομικά και τις καλύτερες πρακτικές από τη διεθνή εμπειρία. Η εφαρμογή του αναμένεται να αυξήσει το ελληνικό ΑΕΠ μόνιμα κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες και να δημιουργήσει περίπου 200.000 νέες μόνιμες θέσεις εργασία. Το Ελλάδα 2.0 αλλάζει το παραγωγικό μοντέλο της χώρας καθιστώντας τις επενδύσεις και τις εξαγωγές κινητήρια δύναμή της, και περιορίζει σημαντικά τα ποσοστά φτώχειας και τις κοινωνικές ανισότητες. Για τους λόγους αυτούς, το Ελλάδα 2.0 θεωρείται από τους διεθνείς επενδυτές και οικονομικούς αναλυτές ως ένα από τα καλύτερα εθνικά σχέδια ανάκαμψης, κάτι που αποτυπώνεται και στις ευνοϊκές εξελίξεις στην αγορά ομολόγων.
Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι για την Ελλάδα, και την Ευρώπη, μια ιστορική ευκαιρία. Η χώρα μας έχει καταρτίσει ένα σχέδιο ικανό να αξιοποιήσει την ευκαιρία αυτή στο έπακρο και έχει την πλήρη πολιτική ιδιοκτησία του σχεδίου αυτού. Το σχέδιο απολαμβάνει της αποδοχής των αγορών. Κυρίως, όμως, απολαμβάνει της στήριξης της. ελληνικής κοινωνίας, η οποία έχει δώσει στην κυβέρνηση εντολή να προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που περιλαμβάνονται στο σχέδιο. Για τους λόγους αυτούς, το σχέδιο θα εφαρμοστεί με επιτυχία και θα πετύχει.
*πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων και καθηγητής Οικονομικών Πανεπιστημίου Πειραιώς