Της Jennifer Rankin
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να προετοιμαστεί για χειροτέρευση των σχέσεών της με τη Ρωσία του Βλαντίμιρ Πούτιν, προειδοποιεί ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ. Καθώς ο Τζο Μπάιντεν και ο Βλαντίμιρ Πούτιν συνομιλούσαν στη Γενεύη, ο Ζοζέπ Μπορέλ αποκάλυψε τη στρατηγική που έχει στόχο να χαράξει μια νέα πορεία για τις σχέσεις της ΕΕ με τη Ρωσία. Αυτή τη στιγμή οι διμερείς σχέσεις βρίσκονται στο χειρότερο σημείο μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, έπειτα από τις, ενορχηστρωμένες από το Κρεμλίνο, κυβερνοεπιθέσεις και παρεμβάσεις στις εκλογικές διαδικασίες, τη σύγκρουση στην Ανατολική Ουκρανία και την απόπειρα δηλητηρίασης και φυλάκιση του ηγέτη της ρωσικής αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι.
«Πιστεύουμε ότι μια ανανεωμένη συνεργασία που θα μας επιτρέψει να αναδείξουμε την πλήρη δυναμική μιας στενής συνεργασίας με τη Ρωσία αποτελεί μακρινή προοπτική», είπε ο Μπορέλ σε δημοσιογράφους. «Άρα η ΕΕ χρειάζεται να είναι ρεαλιστική και να προετοιμαστεί για περαιτέρω χειροτέρευση των σχέσεών μας με τη Ρωσία, που βρίσκονται σήμερα στο χειρότερο σημείο. Αυτή είναι η πιο πιθανή προοπτική αυτή τη στιγμή». Ενώ οι Βρυξέλλες δέχονται πιέσεις να επιβάλουν και άλλες κυρώσεις στους ανθρώπους του στενού κύκλου του Πούτιν, ο Μπορέλ είπε πως ελπίζει να αποφύγει περαιτέρω μέτρα, επειδή θα οδηγήσουν σε ακόμα μεγαλύτερη κλιμάκωση της έντασης μεταξύ των δύο πλευρών, «Θα προσπαθήσω να κάνω το καλύτερο προκειμένου να την αποφύγω, δείχνοντας ταυτόχρονα την απαραίτητη δύναμη για αποτροπή και περιορισμό και την ικανότητα να αντιμετωπίσουμε ό,τι χρειαστεί».
Γενικά, πρόσθεσε, η ΕΕ είναι «απρόθυμη» να χρησιμοποιήσει οικονομικές κυρώσεις επειδή «επηρεάζουν τους απλούς ανθρώπους που δεν είναι υπεύθυνοι» για τις ενέργειες των κυβερνήσεών τους. Ορισμένοι ηγέτες της ΕΕ εκφράζουν σκεπτικισμό για περαιτέρω μέτρα, ιδίως ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος θεωρεί ότι η πολιτική «προοδευτικών κυρώσεων» εις βάρος της Ρωσίας δεν είναι αποτελεσματική.
H νέα στρατηγική της ΕΕ επιχειρεί να οδηγήσει σε μια πορεία μεταξύ της καταγγελίας της ρωσικής κυβέρνησης για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου, ενώ ταυτόχρονα επιδιώκει συνεργασία με τη Μόσχα σε θέματα όπως η υπερθέρμανση του πλανήτη και τα περιβαλλοντικά προβλήματα κατά μήκος κοινών συνόρων 2.000 χιλιομέτρων.
Η ΕΕ ελπίζει να εντείνει την προσέγγιση των ρώσων πολιτών, καταργώντας τα τέλη βίζας για φοιτητές, νέους και επιστημονικούς ερευνητές, καθώς και αυξάνοντας την υποστήριξη για ανεξάρτητα ρωσικά μέσα ενημέρωσης, έναν τομέα που δέχεται έντονη πίεση από την καταστολή του Κρεμλίνου.
Ο Μπορέλ δέχθηκε πυρά φέτος, αφού θεωρήθηκε ότι ταπεινώθηκε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στη Μόσχα με τον βετεράνο υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ. Ο διπλωμάτης της ΕΕ είπε ότι ήξερε πως η Ρωσία προτιμούσε να διαπραγματευτεί με «ορισμένα κράτη-μέλη» παρά με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ στις Βρυξέλλες. «Το ξέρω γιατί μου έχουν πει άμεσα ότι η Ρωσία δεν ενδιαφέρεται να συνεργαστεί με την ΕΕ και προτιμούν να απευθυνθούν σε ορισμένα κράτη-μέλη». Οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν τη στάση απέναντι στη Ρωσία σε Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών την επόμενη εβδομάδα. Ενώ οι 27 χώρες συμφώνησαν να επεκτείνουν τις κυρώσεις – που επιβλήθηκαν μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014- στη ρωσική κυβέρνηση, η Πολωνία και τα κράτη της Βαλτικής ζητούν πιο τιμωρητική πολιτική, ενώ Γαλλία και Ιταλία υιοθετούν συχνά πιο συμφιλιωτικό τόνο.
