Του Γεωργίου Κ. Στεφανάκη
Ι. Βιώνουμε κρίση εκτεταμένη. Δεν είναι πρωτοφανής. Αποτελεί παραλλαγή της των ετών 2008 – 10.
ΙΙ. Η αύξηση των τιμών των ακινήτων στις ΗΠΑ ανέδειξε υπεραξία. Όσοι είχαν δανειοδοτηθεί για την αγορά διαπίστωσαν αύξηση τιμής άνω εκείνης της υποθήκης. Ήλθαν οι αετονύχηδες. Επιδίωξαν εκμετάλλευση. Προσέγγισαν τους ενυπόθηκους. Πρότειναν δανειοδότηση της υπεραξίας (!!!).
● Αναδείχθηκαν δάνεια μειωμένης εξασφάλισης: τα περίφημα sub primes. Όμως οι δανειοδοτηθέντες ήσαν, κυρίως, χαμηλού εισοδήματος. Επισφαλής, άρα, η εξόφληση.
Έφθαναν τα δάνεια στη λήξη. Εμεναν απλήρωτα. Μεγιστοποιήθηκε το λάθος. Οι αετονύχηδες προέβησαν σε τιτλοποίηση των επισφαλών δανείων. Αυτό ώστε να διασπείρουν την ζημιά της επισφάλειας. Το πρόβλημα: μαζί διέσπειραν κίνδυνο που εξελίχθηκε σε πανικό. Ο πανικός εκτάθηκε σε όλα τα τιτλοποιημένα προϊόντα.
● Έτσι γενικεύθηκε η δυσπιστία σ΄όλο το πιστωτικό σύστημα (!!!).
ΙΙΙ. Στις 3 Οκτωβρίου 2008 η παγκόσμια οικονομία κινδύνευσε με κατάρρευση. Δεν υπήρχε ρευστότης. Κυριαρχούσε φόβος δανεισμού (!!!).
Στις 13 ιδίου μηνός οι κυβερνήσεις υποσχέθηκαν στις τράπεζες τους παροχή οικονομικών πόρων: που, όμως, δεν υπήρχαν.
Ακολούθησε ιδεολογική παράκρουση. Οι τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρίες σώθηκαν από de facto κρατικοποιήσεις. Επίσης από υπόσχεση δημοσίου χρήματος.
● Ένα τεράστιο ιδιωτικό χρέος είχε γίνει δημόσιο: χρέος δηλαδή των αποταμιευτών και των φορολογουμένων (!!!).
IV. Ήδη η παραλλαγή: Κατά Μάρτιο 2020 έγινε σαφής η απόκλιση επιτοκίων των επί μέρους ευρωομολόγων. Τα γαλλικά απέκλιναν των γερμανικών, τα ιταλικά περισσότερο. Νυχτιάτικα συνεννοήθηκαν οι κεντρικοί τραπεζίτες. Διαπίστωσαν κρίση χρέους της “ζώνης” εν τη γεννέσει του. Ήλθε στη σκέψη όλων, μ ε δ έ ο ς, το ελληνικό προηγούμενο. Μεταξύ 2008-10 (προ υπαγωγής στα μνημόνια), το ελληνικό δεκαετές ομόλογο έφθασε στο 35% ετησίως (!!!).
Για την πρόληψη της καταιγίδας ομογενοποίησαν τα χρέη. Παράλληλα ήδη σε παγκόσμια διάσταση, οι κεντρικές τράπεζες, έριξαν στις αγορές τεράστιες ποσότητες χρήματος.
● Η κατάσταση παγκοσμίως σταθεροποιήθηκε. Ο πληθωρισμός δεν εξερράγη. Οι οικονομίες, όμως, έχουν τεθεί υπό μετάγγιση. Τι θα γίνει μετά ;
● Ελπίδα όλων είναι η ταχύρρυθμη ανάπτυξη που θ΄απορροφήσει το πλεοναστικό χρήμα.
Ο κίνδυνος είναι μέγας. Αν η ανάπτυξη υποληφθεί: αποταμιευτής και φορολογούμενος θα πληρώσουν την κρίση.
V. Χρέος και αποταμίευση είναι οι δύο όψεις του αυτού νομίσματος. Όταν ο οφειλέτης ελευθερώνεται για οιονδήποτε λόγο, πληθωρισμού ή (και) απότμησης χρεών είναι, πάντα ο πιστωτής (δανειστής – φορολογούμενος) που πληρώνει το χρέος (!!!).
● Το χρήμα είναι αποκλειστικά φορέας υλικής αξίας. Οι υλικές αξίες δεν χάνονται. Κάποιοι άνθρωποι τις χάνουν.
Αυτό συμβαίνει από καταβολής τ η ς Ι σ τ ο ρ ί α ς.
