Του Δημήτρη Παρασκευή*
Συγκρίνοντας τα δεδομένα αναφορικά με την πορεία της πανδημίας, όπως αντανακλώνται από τον αριθμό κρουσμάτων σήμερα και ένα έτος πριν, καταρχάς θα θεωρούσε κανείς ότι η πορεία είναι μακράν Χειρότερη σε σχέση με πέρυσι και θα θεωρούσε πιθανόν ότι το προσεχές φθινόπωρο θα είναι ακόμα δυσκολότερο σε σχέση με το 2020. Στο ερώτημα τι θα πρέπει να περιμένουμε τους επόμενους μήνες δεδομένου ότι ο μέσος όρος κυμαίνεται στα 3.200 κρούσματα ημερησίως η απάντηση είναι, καταρχάς, ότι η κατάσταση θα είναι καλύτερη από πέρυσι. Ας αναλύσουμε όμως βήμα-βήμα τα πιθανά σενάρια για το προσεχές διάστημα.
Προς το παρόν στη χώρα μας όπως και στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής έχει κυριαρχήσει το στέλεχος Δέλτα που παρουσιάζει μεγαλύτερη μολυσματικότητα σε σχέση με το στέλεχος Άλφα που ήταν, επίσης, πιο μολυσματικό από τα αρχικά στελέχη. Εκτιμάται ότι το ο ιός τύπου Δέλτα θα συνεχίσει να κυριαρχεί και λόγω των κλιματολογικών συνθηκών που θα επικρατούν από τα μέσα φθινοπώρου και μετά, η μολυσματικότητα του ιού θα αυξηθεί περαιτέρω. Λόγω αυτών των χαρακτηριστικών του ιού το απαιτούμενο ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης για αποφυγή εκτεταμένης διασποράς του ιού υπολογίζεται περίπου σε ποσοστά 80%. Οι βασικές παράμετροι που θα καθορίσουν τα επίπεδα διασποράς του ιού και την πίεση στο σύστημα υγείας, ανά την επικράτεια, είναι το ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης στο σύνολο του πληθυσμού και στις ευπαθείς ομάδες, αλλά και σε τι βαθμό θα τηρούνται τα μέτρα προστασίας έναντι του κορωνοϊού. Δεδομένης της κοινωνικής κόπωσης αλλά και της αδυναμίας τήρησης των μέτρων σε κάποιες περιστάσεις της καθημερινότητας, το εμβόλιο παραμένει το βασικό όπλο αντιμετώπισης του κορωνοϊού και, συνεπώς, τα ποσοστά κάλυψης ανά περιφερειακή ενότητα θα καθορίσουν την πορεία της πανδημίας. Η κύρια παράμετρος που θα καθορίσει τον βαθμό πίεσης στο σύστημα υγείας θα είναι το ποσοστό κάλυψης στις ευπαθείς ομάδες και για αυτόν τον λόγο ο πληθυσμός αυτός αποτελεί προτεραιότητα για καθολικό εμβολιασμό. Το ποσοστό της εμβολιαστικής κάλυψης στο σύνολο του πληθυσμού θα καθορίσει την πορεία των κρουσμάτων. Επιπλέον τα μέτρα πρόληψης όπως οι συχνοί διαγνωστικοί έλεγχοι και η επιτήρησή τους θα περιορίσουν περαιτέρω τον κίνδυνο.
Αν προσπαθήσουμε να προβλέψουμε σε ποια επίπεδα θα κυμανθεί η εμβολιαστική κάλυψη θα επικαλεστούμε τα αποτελέσματα πρόσφατης μελέτης από την Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ με κύριους ερευνητές τους καθηγητές κ. Σύψα και τον ομότιμο καθηγητή κ. Χατζάκη, που εκτιμήθηκε ότι το ποσοστό των ατόμων στην κοινότητα που έχουν αποφασίσει να μην εμβολιασθούν είναι περίπου 20%. Με πιθανό άνω όριο εμβολιαστικής κάλυψης το 80% και αναλογιζόμενοι ότι στα παιδιά και τους εφήβους τα ποσοστά εμβολιασμού θα είναι πιθανόν μικρότερα, τα αναμενόμενα ποσοστά εμβολιασμού θα είναι μικρότερα του 80%. Αυτή η εκτίμηση συνεπάγεται ότι θα παρουσιάζονται εξάρσεις του ιού με μεγαλύτερο κίνδυνο στις περιοχές με χαμηλότερη εμβολιαστική κάλυψη.
Η αισιόδοξη πλευρά στη διαχείριση είναι ότι διαθέτουμε ένα ισχυρό όπλο που είναι το εμβόλιο και σε αντίθεση με τον Αύγουστο του 2020, η ήδη υπάρχουσα ανοσία στην κοινότητα συμπεριλαμβανομένων και των ατόμων που νόσησαν, είναι περίπου 60%. Η αισιοδοξία μας μπορεί να ενισχυθεί περαιτέρω και εξαρτάται από την εμπιστοσύνη μας στην επιστήμη που δεν βασίζεται σε προσωπικές γνώμες ή απόψεις, αλλά σε τεκμηριωμένη γνώση που αποτελεί προϊόν επιστημονικής έρευνας. Ως πολίτες της χώρας που έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης επιστήμης πριν από περίπου 2.500 χρόνια από την εποχή του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, αξίζει να ανατρέξουμε στις ρίζες μας και να εμπιστευτούμε τη διαχρονικότητα της «τεκμηριωμένης γνώσης» όπως πρώτοι εμείς αναδείξαμε. Η αξία αυτή καθίσταται ακόμα πιο σημαντική όταν αφορά την προάσπιση της δημόσιας υγείας…
*αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων
