Η κυριαρχία των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και η άτακτη υποχώρηση των διεθνών συμμάχων είναι γεωστρατηγική ήττα. Αυτή η ήττα δεν σημαίνει ότι εξαλείφονται οι υποχρεώσεις μας απέναντι σε συνανθρώπους μας που βρίσκονται σε μεγάλο κίνδυνο
Της Αντιγόνης Λυμπεράκη
Η αναγκαιότητα ενός μάχραμ, του άνδρα κηδεμόνα που οφείλει να συνοδεύει κάθε γυναίκα όταν βγαίνει από το σπίτι της, συμπυκνώνει την εξουσία των Ταλιμπάν. Αυτό καταργήθηκε από το ΝΑΤΟ το 2001. Τώρα, η αναγνώριση της νέας γεωστρατηγικής πραγματικότητας από τον πρόεδρο Μπάιντεν («δεν μπορούμε να πολεμάμε τους εμφυλίους άλλων λαών») επαναφέρει τον μάχραμ. Εκθέτει σε κίνδυνο όσες πίστεψαν στην ισότητα και στα ανθρώπινα δικαιώματα.
Στα τελευταία 20 χρόνια είχε δημιουργηθεί χώρος – όχι συγκλονιστικός, αλλά υπαρκτός – για να ανθήσουν νέες ιδέες, να δημιουργηθούν νέες ταυτότητες και προσδοκίες από τη ζωή. Κυρίως για τις γυναίκες στο Αφγανιστάν. Μετά την πτώση της Καμπούλ, το κουβάρι ξετυλίγεται γρήγορα στην αντίθετη κατεύθυνση. Τα χρωματιστά μαντίλια αντικαθίστανται από μαύρα, τα στριφώματα κατεβαίνουν μέσα σε λίγες ώρες, εντολές μεταδίδονται ταχύτατα: μην ξαναγυρίσετε στη δουλειά. Με άλλα λόγια: μην ξαναγυρίσετε στη ζωή σας. Πολυτέλειες όπως γυναίκες δικαστές ξεχνιούνται. Ακόμα και για να βγει μια γυναίκα στον δρόμο θα πρέπει να απαντά στο αδυσώπητο ερώτημα: Πού είναι ο μάχραιμ σου;
Είμαστε χώρα που καμαρώνει επειδή οι ιδέες της δημοκρατίας, και μαζί τους η αξία του κάθε ξεχωριστού ατόμου, αναπτύχθηκαν και καλλιεργήθηκαν αιώνες πριν. Καμαρώνουμε, και δικαίως, επειδή όχι μόνο επηρεάσαμε την εξέλιξη του ευρωπαϊκού πνεύματος σε φιλελεύθερη και δημοκρατική κατεύθυνση, αλλά παραμένουμε στην καρδιά των ευρωπαϊκών αξιών του 21ου αιώνα. Θέλουμε να είμαστε το παράδειγμα των δημοκρατικών θεσμών, του κράτους δικαίου, της καλής κοινωνίας. Και το προσπαθούμε με σύστημα και επιμονή.
Αυτή η αταλάντευτη επιλογή – πυξίδα συνοδεύεται από κάποιες υποχρεώσεις. Πιστεύουμε στη χειραφέτηση των γυναικών, στα δικαιώματα του ανθρώπου και στην ισότητα όχι επειδή εμείς είμαστε καλύτεροι και τα δικαιούμαστε, αλλά επειδή έχουμε πεποίθηση στην αξία του ανθρώπου και θεωρούμε ότι η ελευθερία αποτελεί το καλύτερο συστατικό μιας κοινωνίας του ευημερεί. Για τον λόγο αυτό καταλαβαίνουμε ότι δεν μπορούμε να είμαστε υπέρ της ισότητας και των ευκαιριών μόνο για την Ευρώπη. Ιδίως επειδή τους είπαμε ότι δεν χρειάζονται μάχραμ…
Η κυριαρχία των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και η άτακτη υποχώρηση των διεθνών συμμάχων είναι γεωστρατηγική ήττα. Αυτή η ήττα δεν σημαίνει ότι εξαλείφονται οι υποχρεώσεις μας απέναντι σε συνανθρώπους μας που βρίσκονται σε μεγάλο κίνδυνο. Δεν σημαίνει ότι πρέπει να παραδεχτούμε ότι η σκιά του μάχραμ θα εξαφανίσει κάθε δικαίωμα των γυναικών που σπούδασαν, εργάστηκαν, δραστηριοποιήθηκαν, πίστεψαν πως μπορούν να πάρουν αποφάσεις για το ποιες είναι και το πώς θα ζήσουν…
Η γεωστρατηγική ήττα μεγαλώνει την ανθρωπιστική ευθύνη… Έχουμε και ευθύνη και ηθική υποχρέωση, επειδή θέλουμε να είμαστε αυτό που λέμε ότι είμαστε. Για όσες βρίσκονται πίσω από την κουρτίνα στο Αφγανιστάν υπάρχει χρόνος να σκεφτούμε ποια Θα είναι η καλύτερη στάση.
