Του Εμμ. Ξενίδη
Ξεκίνησε ως συγκυριακό φαινόμενο και ως παροδική στρέβλωση της αγοράς μετά την άρση των lockdowns, αλλά απειλεί να εξελιχθεί στη νέα μεγάλη παγκόσμια κρίση μετά την πανδημία: Η κρίση στην εφοδιαστική αλυσίδα χτυπά καίρια, και παρατεταμένα πια, την αγορά και τη βιομηχανία, με το πιο σκληρό της αποτύπωμα να καταγράφεται ήδη στις Ηνωμένες Πολιτείες και να τροφοδοτεί σπιράλ πληθωρισμού άγνωστης διάρκειας και έντασης.
Η κρίση, που άρχισε από το «μποτιλιάρισμα» στις αλυσίδες εφοδιασμού μετά το άνοιγμα των οικονομιών, είναι πλέον διπλή στην αμερικανική αγορά: Εκδηλώνεται με μαζικές και μεγάλες ελλείψεις βασικών πρώτων υλών και ειδών από μέταλλα, πλαστικό και ξυλεία έως ακόμη και γυαλί για την εμφιάλωση οινοπνευματωδών ποτών-, αλλά και με παράλληλο blackout στον τομέα των τροφίμων και της αγροτικής παραγωγής. Οι αγρότες των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως επισημαίνει το Politico, πετούν και θάβουν παραγωγή γιατί μετά την πανδημία έχουν καταρρεύσει τα συστήματα μεταφορών και διανομής.
Η ένταση και η διάρκεια των ελλείψεων εγείρει ερωτήματα για το κατά πόσο το πρόβλημα υποτιμήθηκε στην πρώτη του φάση και θέτει υπό αίρεση τις καθησυχαστικές, έως τώρα τουλάχιστον, εκτιμήσεις της Fed τόσο για την αποκατάσταση της ομαλότητας στις γραμμές εφοδιασμού όσο και για την υποχώρηση της πληθωριστικής πίεσης.
Σύμφωνα με το Reuters, οι ελλείψεις πρώτων υλών και προϊόντων αγγίζουν πλέον όλο το εύρος της αμερικανικής αγοράς και βιομηχανίας-από τις μπουλντόζες έως το μπέρμπον.
H Caterpillar, ο κολοσσός στη βιομηχανία παραγωγής βαρέως εξοπλισμού, προειδοποίησε πως τα κέρδη της θα δεχθούν σοβαρό πλήγμα στο τρέχον τρίμηνο λόγω της εκτίναξης των τιμών και της μεγάλης δυσκολίας να προμηθευτεί εξαρτήματα. Η εταιρεία ανακοίνωσε επίσης ότι εξετάζει όλες τις πιθανές εναλλακτικές για να διασφαλίσει προμήθειες από μη συμβατικές πηγές προκειμένου να αντιμετωπίσει τις τεράστιες ελλείψεις βασικών πρώτων υλών όπως οι πλαστικές ρητίνες και οι ημιαγωγοί.
H Brown Forman επίσης, η παραγωγός ορισμένων από τα πιο γνωστά μπέρμπον παγκοσμίως, προειδοποίησε τους επενδυτές στις αρχές του μήνα πως αντιμετωπίζει μεγάλες ελλείψεις σε «υλικά συσκευασίας, και κυρίως γυαλιού». Η συνέπεια είναι να υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στην παραγωγή και διάθεση brands όπως το Jack Daniel’s και το Woodford Reserve.
Οι ελλείψεις αυτές επιτείνονται το τελευταίο διάστημα από δύο παράγοντες – τη διακοπή παραγωγής που προκάλεσε σε πολλά εργοστάσια της δυτικής ακτής των ΗΠΑ ο τυφώνας Άιντα, αλλά και την κλιμάκωση της έλλειψης κοντέινερ για μεταφορές πρώτων υλών από την Ασία. Η κρίση στις θαλάσσιες μεταφορές είχε ξεκινήσει μαζί με τα πρώτα lockdowns της πανδημίας, όμως πλέον το κόστος για να φθάσει ένα κοντέινερ από την Κίνα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ έχει αυξηθεί κατά 500% σε σχέση με πέρυσι.
Σε ό,τι αφορά τις ανατιμήσεις, πέραν των βασικών μετάλλων που οι χρηματιστηριακές τους τιμές πάνε από ρεκόρ σε ρεκόρ, οι Αμερικανοί κατασκευαστές αντιμετωπίζουν εκτίναξη 100% και στο κόστος των ρητινών.
