Του Δημήτρη Μπουραντά*
Η αισιοδοξία είναι ο τρόπος με τον οποίο βλέπουμε τη ζωή στο σύνολό της ή κάποιες πτυχές της. Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ είχε πει: «Ένας αισιόδοξος βλέπει μια ευκαιρία σε κάθε καταστροφή. Ένας απαισιόδοξος βλέπει μια καταστροφή σε κάθε ευκαιρία».
Αισιοδοξία είναι να πιστεύουμε πως υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες και ευκαιρίες ώστε τα στοιχεία του εαυτού ή του περιβάλλοντός μας να γίνουν καλύτερα. Η αισιοδοξία είναι μια κατάσταση του μυαλού μας που μας κάνει να βλέπουμε τα προβλήματα ως προσωρινά και επιδεχόμενα λύσεων, να πιστεύουμε πως η κατάσταση μπορεί σύντομα να αλλάξει προς το καλύτερο. Αντίθετα, η απαισιοδοξία μας κάνει να αισθανόμαστε ότι τα πράγματα θα πάνε άσχημα και να θεωρούμε ότι τα προβλήματα θα έχουν μεγάλη διάρκεια ή ότι δεν είναι δυνατόν να λυθούν ή να διορθωθούν. Αυτό μας οδηγεί σε αρνητικά συναισθήματα, σε λάθος επιλογές και έλλειψη θέλησης να κάνουμε προσπάθεια για βελτίωση, που με τη σειρά τους μας κάνουν ακόμα πιο απαισιόδοξους. Η αισιοδοξία και η απαισιοδοξία επηρεάζουν ό,τι νιώθουμε και ό,τι σκεφτόμαστε για τα πράγματα που συμβαίνουν σε εμάς και στους γύρω μας. Η αισιοδοξία μας δίνει δύναμη και ενέργεια. Τα αισιόδοξα άτομα είναι σε γενικές γραμμές πιο χαρούμενα, πιο ευχαριστημένα από τη ζωή τους, πιο δημιουργικά και πιο προσαρμοστικά στις περιστάσεις και απέναντι στους ανθρώπους, αναζητούν ευκαιρίες, αντιμετωπίζουν πιο αποτελεσματικά τα εμπόδια, τις δυσκολίες ή τις απογοητεύσεις, και προσδοκούν το καλύτερο από τους ανθρώπους και από την πορεία των καταστάσεων. Γι’ αυτό και είναι σοφή η ρήση του Καρλ Πόπερ, που υποστηρίζει πως η πρόοδος του ανθρώπου οφείλεται στους αισιόδοξους. Προφανώς, η αισιοδοξία πρέπει να είναι ρεαλιστική και να στηρίζεται σε δεδομένα.
Πράγματι, η πανδημία είχε και έχει ιδιαίτερα αρνητικές οικονομικές, κοινωνικές και ψυχικές συνέπειες για όλους, αφού μας ήρθε σαν καταιγίδα αμέσως μετά την τόσο δύσκολη δεκαετία της οικονομικής κρίσης και σχεδόν έκλεισε τον πιο σημαντικό κλάδο της οικονομίας. Παρ’ όλα αυτά σταθήκαμε όρθιοι. Κάναμε πράξη τη ρήση του Νίτσε «ό,τι δεν με σκοτώνει με κάνει πιο δυνατό». Πέραν αυτού όμως μπορούμε και πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον για τους παρακάτω λόγους:
Ο πρώτος λόγος για τον οποίο μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι είναι ότι η επιστήμη δημιούργησε το εμβόλιο, ένα σημαντικό εργαλείο για την αντιμετώπιση του ιού και σύντομα θα έχουμε και τα πιο αποτελεσματικά φάρμακα.
Δεύτερον, το σχέδιο ανάκαμψης της Ε.Ε. αποτελεί τεράστια ευκαιρία για τη δυναμική, βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας.
Τρίτον, η εικόνα της χώρας και η εμπιστοσύνη που χρειαζόμαστε από τους άλλους έχουν βελτιωθεί σημαντικά. Αυτό τεκμηριώνεται από τις αξιολογήσεις της Ε.Ε. και των εξειδικευμένων παγκοσμίως οργανισμών, το ενδιαφέρον των επενδυτών, ακόμα και από τα θετικά δημοσιεύματα στα διεθνή ΜΜΕ.
Τέταρτον, στα εθνικά μας θέματα, η στάση της Ε.Ε., των ΗΠΑ αλλά και κάποιων αραβικών χωρών είναι θετική.
Πέμπτον. Το κράτος εκσυγχρονίζεται και γίνεται πιο αποτελεσματικό αν λάβουμε υπόψη μας για παράδειγμα την ταχεία ψηφιοποίηση και την εντυπωσιακά αποτελεσματική οργάνωση των εμβολιασμών.
Έκτον, μεγάλο μέρος των πολιτών έμαθε, πιστεύω, και βελτίωσε σημαντικά στοιχεία για την ατομική και κοινωνική ευημερία και την πρόοδο, όπως η προνοητικότητα, η πρόδραση, ο σεβασμός και η πειθαρχία στους κανόνες, η προσαρμοστικότητα, η ανθεκτικότητα, η ευαισθησία για τη φύση και το οικοσύστημα, η αλληλεγγύη, η ατομική και κοινωνική ευθύνη.
Βεβαίως, όλα τα προηγούμενα δεν θα οδηγήσουν σε ένα καλύτερο μέλλον αν εφησυχάσουμε, αν δεν τα ενισχύσουμε, αν δεν τα αξιοποιήσουμε αποτελεσματικά όλοι μας, πολιτικοί, πολίτες, επιχειρηματίες, εργαζόμενοι και άνθρωποι του πνεύματος. Η αισιοδοξία από μόνη της δεν οδηγεί σε ένα καλύτερο μέλλον αν όλοι εμείς δεν την αξιοποιήσουμε κάνοντας και υλοποιώντας αποτελεσματικά σωστές και επιτυχημένες επιλογές σε ατομικό, ομαδικό και κοινωνικό επίπεδο.
*καθηγητής Μάνατζμεντ, Πρύτανης του New York College
