Η πανδημία φεύγει, η κλιματική κρίση παραμένει… Του Λάμπρου Ροϊλού

421

Του Λάμπρου Ροϊλού*

Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα οι επιστήμονες με επιφυλάξεις, υπονοούν ότι ενδεχομένως να διανύουμε το τελευταίο στάδιο της πανδημίας.
Από την άλλη τα συμπεράσματα από την ετήσια σύνοδο για το κλίμα που έγινε τον Νοέμβριο στην Γλασκώβη (COP 26) -εν όψει και της ενεργειακής κρίσης που προέκυψε μετά την πανδημία-, κρίνονται μάλλον απογοητευτικά, παραπέμποντας τους στόχους των ληπτέων μέτρων στις «καλένδες» του 2030 και 2050!

Φως στο τούνελ: Σε μια συλλογική επιστημονική μελέτη 8 επιστημόνων και αναλυτών, του Κέντρου Έρευνας και Αντιμετώπισης Λοιμωδών Νόσων (CIDRAP) στην Αμερική, της 30ης Απριλίου 2020, (https://www.cidrap.umn.edu/covid-19/covid-19-cidrap-viewpoint) που μελέτησε την εξέλιξη προηγουμένων επιδημιών και της πανδημίας της λεγόμενης Ισπανικής Γρίπης (1918-1920) προβλέπονταν 2 σενάρια. Εξ΄ών το ένα που επιβεβαιώνεται από την μέχρι τώρα εξέλιξη της πανδημίας έλεγε ότι αφού θα υπάρξει άλλη μια έξαρση το φθινόπωρο 2021-και τον χειμώνα 2022, μετά καταλαγιάζει ο ιός , προσαρμόζεται στο περιβάλλον και εξελίσσεται σε μια κοινή γρίπη όπως έγινε και με την Ισπανική γρίπη (άνοιξη 1920). Μετά από πολύ μεγάλες απώλειες, αλλά χωρίς εμβόλια, που τουλάχιστον δεν χρειάστηκαν ούτε τα επόμενα χρόνια για εκείνη την πανδημία.

Ο κ. David Livermore (καθηγητής στην ιατρική μικροβιολογία στο Πανεπιστήμιο της East Anglia και μέλος της ομάδας ιατρών, επιστημόνων, οικονομικών,ψυχολόγων κλπ ακαδημαϊκών με την ονομασία HART -για την αντιμετώπιση της Covid19- στο Ηνωμένο Βασίλειο) επιβεβαιώνοντας γνωστά επιστημονικά δεδομένα, ήδη από τον Φεβρουάριο 2021, σε άρθρο του στην εφημερίδα The Telegraph σχετικά με τις μεταλλάξεις του Sars Covid 2 αναφέρει: «Για τους ιούς του αναπνευστικού, η εξέλιξη τους ευνοεί μεταλλάξεις που διασπείρονται πιο αποτελεσματικά αλλά είναι λιγότερο θανατηφόρες. Έτσι τα θύματα τους παραμένουν ενεργά, μεταδίδοντας τον ιό, ενώ αντιθέτως ασθενείς με μετάλλαξη που προκαλεί σοβαρότερη νόσηση απομονώνονται στο κρεβάτι, μολύνοντας λιγότερους ανθρώπους. Η εξέλιξη των ιών αυτών επίσης, ευνοεί μεταλλάξεις που διαφεύγουν την ανοσία από προηγούμενη νόσηση ή από εμβολιασμό.» Στην έβδομη έκθεση του το CIDRAP (23/2/21) μεταξύ άλλων αναφέρει ότι ο ελλιπής εμβολιασμός (π.χ. μία δόση) μπορεί να προκαλέσει μεταλλάξεις του ιού ώστε να διαφεύγουν το εμβόλιο. Γεννάται λοιπόν και το ερώτημα, τα εμβόλια ωθούν τον ιό να μεταλλαχθεί περισσότερο για να τα διαφύγει; Μήπως δημιουργούμε με τα εμβόλια ένα φαύλο κύκλο μεταλλάξεων;

Εμβόλια και φάρμακα: Ο κορωνοϊός λοιπόν, λόγω του «αισθήματος του αυτοσυντήρησης» (μέσω της διάδοσης του), μεταλλασσόμενος, γίνεται πιο μεταδοτικός, αλλά λιγότερο επικίνδυνος για τον άνθρωπο, τάση που φαίνεται να υλοποιείται με την μετάλλαξη Όμικρον. Σε αυτά φαίνεται να συμφωνούν και οι Έλληνες λοιμωξιολόγοι.
Τα ερωτήματα βέβαια γιατί δεν εγκρίνονται και δεν προωθούνται ταχύτερα τα ανακαλυφθέντα φάρμακα; (-ενώ για τα εμβόλια είχε δοθεί ο χαρακτηρισμός τους από τον ΠΟΥ ως «κατεπείγοντα»-) και γιατί δεν επιδιώκεται από τις κυβερνήσεις η προμήθεια μεγαλυτέρων ποσοτήτων; Παραμένουν αναπάντητα.

Βεβαίως τα εμβόλια αναλίσκονται σε ποσότητες δισεκατομμυρίων δόσεων, ενώ τα φάρμακα απευθύνονται σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδων ασθενών, και συνήθως οι φαρμακοβιομηχανίες (που είναι ιδιωτικές επιχειρήσεις) παράγουν και τα μεν και τα δε (όπως π.χ. η Pfizer). Τα συμπεράσματα δικά σας. Πάντως, ο καθηγητής Φαρμακολογίας Ευ. Μανωλόπουλος επισημαίνει σε άρθρο του στην Καθημερινή (30/1/22) «την ακατανόητη στάση της κυβέρνησης να μην έχει ζητήσει να προμηθευτεί την ποσότητα του εγκεκριμένου χαπιού Paxlovid της Pfizer που της αναλογεί, από την συμφωνία 220.000 δόσεων της εταιρείας με την Ε.Ε.», ενώ αυτός τι κρίνει σαν το αποτελεσματικότερο και πιο εύχρηστο από τα κυκλοφορούντα 4.

ΤΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΤΗΝ ΔΙΕΤΙΑ 2020-21.

Τα ακραία καιρικά φαινόμενα: Φονικοί καύσωνες, ανεξέλεγκτες πυρκαγιές, βιβλικές πλημμύρες, ακραίοι τυφώνες, κυκλώνες κ.λπ. γίνονται συχνότερα και πιο ακραία από ποτέ.

Φαινόμενα που περιμέναμε να γίνουν σε 30 χρόνια εξελίσσονται σήμερα.

Ο διεθνής εκπρόσωπος της Ελλάδος για την κλιματική αλλαγή, κ.Χρήστος Ζερεφός (Γ.Γρ. της Ακαδημίας Αθηνών ), μας ενημερώνει ότι οι σημερινές εκτιμήσεις για τις αυξήσεις της θερμοκρασίας της περιόδου 2050-2100 είναι μεγαλύτερες από αυτές που εκτιμούσαμε το έτος 2011.

Σύμφωνα με τον οργανισμό Copernicus τα τελευταία 25 χρόνια η άνοδος της θερμοκρασίας των νερών της Μεσογείου ήταν διπλάσια από αυτήν των ωκεανών. Μέχρι το τέλος του αιώνα προβλέπονται για την Ελλάδα πολλαπλάσιοι καύσωνες, μεγαλύτερη ξηρασία, παράλληλα όμως πλημμύρες, πυρκαϊές δασών και ερημοποίηση περιοχών, αν δεν ληφθούν μέτρα για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής.

Επιπλέον απειλείται αυτή λόγω της θέσεως της και με μεταναστευτικές ροές -από την κλιματική κρίση -από χώρες της Αφρικής και Ασίας.

Οι παγετώνες σε όλο τον πλανήτη λιώνουν με ταχύτητα 390 δις τόνους τον χρόνο.

Αν λιώσουν οι πάγοι της Γροιλανδίας (2,85 εκατομμύρια κυβικά χιλιόμετρα) η στάθμη των θαλάσσιων υδάτων θα αυξηθεί άνω των 6-7 μέτρων.

Σύμφωνα με μελέτη του 2020 η θερμοκρασία της Ανταρκτικής (Ν.Πόλος) ανεβαίνει με τριπλάσιο ρυθμό από ό,τι στον υπόλοιπο πλανήτη. Ανά δεκαετία 0,6ο Κελσίου έναντι 0,2ο.

Οι απώλειες του πάγου εκεί, θα αλλάξουν δραματικά και παγκοσμίως την στάθμη των θαλασσών.

Συγκλονίζει η διαπίστωση ότι το καλοκαίρι του 2021 σε περιοχές της Σιβηρίας εντός του Αρκτικού κύκλου οι θερμοκρασίες εδάφους έφτασαν τους 48ο βαθμούς. Με ΜΚΟ να καταγγέλλει εκεί την ύπαρξη και υπό κατασκευήν 599 πετρελαιοπηγών που θα εκπέμπουν τριπλάσιους ρύπους απ’ ότι η Γαλλία!

Το Παγόβουνο Α68:

Το καλοκαίρι του 2017 ένα γιγάντιο παγόβουνο (το μεγαλύτερο πλεούμενο παγόβουνο στην ιστορία) αποκολλήθηκε από την κρηπίδα πάγου Larsen C στην Ανταρκτική. Έκτασης 5.800 τετραγωνικών χλμ., όσο περίπου η Κρήτη! Το παγόβουνο αυτό που έλαβε την επιστημονική ονομασία Α-68, εν συνεχεία διαλύθηκε σε 3 κομμάτια.

Την χρονική όμως περίοδο που έλιωνε με πολύ ταχύ ρυθμό, υπολογίστηκε ότι εισέρρεαν στη θάλασσα σε καθημερινή βάση περισσότεροι από 1,5 δισ. τόνοι φρέσκου νερού. Αυτό είχε σαν συνέπεια εκτός από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, να μεταβάλλει με τα συστατικά του τις βιολογικές συνθήκες στα τοπικά οικοσυστήματα και τη ροή των ρευμάτων.

Ο ποταμός Θουέϊτς:

Το πλατύτερο ποτάμι στην γη με το όνομα Θουέϊτς (Thwaites) είναι στην Ανταρκτική. Τα νερά του καλύπτουν 192.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, περίπου μιάμιση Ελλάδα.

Στο φυσικό φράγμα που τον συγκρατεί έχουν δημιουργηθεί ρωγμές (λόγω θέρμανσης των υδάτων) ώστε τα 30 τελευταία χρόνια η ροή του να έχει διπλασιαστεί. Σε 3-5 χρονιά η ροή του αυτή προς τη θάλασσα θα τριπλασιαστεί. Μαζί με γειτονικούς ποταμούς του που θα ενεργοποιήσει, θα ανεβάσει τη στάθμη της θάλασσας κατά 2-3 μέτρα. Μπορεί για το τελευταίο να χρειαστούν δεκαετίες, αλλά πάντα οι μελλοντικές προβλέψεις για την κλιματική αλλαγή διαψεύδονται προς το χειρότερο.

Οι συνέπειες ανόδου της θαλάσσιας στάθμης:

150 εκατομμύρια άνθρωποι σήμερα ζουν σε εκτάσεις που στα μέσα του αιώνα θα βρίσκονται κάτω από τη γραμμή της πλημμυρίδας. Τέτοιες είναι το νότιο Βιετνάμ, το 10% του πληθυσμού της Ταϊλάνδης. Επίσης ολόκληρες πόλεις όπως το Μουμπάϊ (Βομβάη), η Αλεξάνδρεια η Βασόρα και φυσικά η Βενετία. Άλλες, όπως η Σαγκάη, Ν. Υόρκη, Μαϊάμι και Τόκυο, επίσης απειλούνται να γίνουν … Βενετίες.

Το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) και το μεθάνιο:

Όσο περισσότερο CO2 υπάρχει στην ατμόσφαιρα τόσο μεγαλύτερη η εγκλωβισμένη θερμότητα που προκαλεί τα ακραία φαινόμενα. Τους καύσωνες, τις πυρκαγιές, το λιώσιμο των πάγων κ.α.

Στην προ βιομηχανική περίοδο είχαμε 200 ppm CO2 ( δηλαδή 200 μέρη διοξειδίου του άνθρακα ανά εκατομμύριο). Το 1958 είχαμε 315ppm. Το 2013 400ppm, ενώ το 2021 είχαμε 414,3 ppm. Μάλιστα μετά τη προσωρινή μείωση 7% το 2020 λόγω πανδημίας το CO2 είναι πάλι στα ύψη.

Η κλιματική αλλαγή, οι πυρκαγιές και οι ανθρώπινες παρεμβάσεις κινδυνεύουν να καταστρέψουν τον μισό πνεύμονα της γης, το δάσος του Αμαζονίου. Ήδη έχει αποψιλωθεί το 19%. Αυτό θα σημαίνει εκπομπή περισσότερου διοξειδίου του άνθρακα από αυτόν που απορροφά, λιγότερες βροχοπτώσεις και μεγάλης έκτασης (σαν σε φαύλο κύκλο) οικολογική καταστροφή.

Το 2021 οι καύσωνες συνετέλεσαν να καεί η Εύβοια της Ελλάδος. Το 2020 μια έκταση σαν την Ελλάδα κάηκε στην Αυστραλία. Αντίστοιχες ανεξέλεγκτες πυρκαγιές σημειώθηκαν στην Καλιφόρνια, Πορτογαλία, Σιβηρία, καθώς και ακραίες πλημμύρες σε Γερμανία, Ελλάδα και σε πολλά άλλα μέρη ανά τον κόσμο, με πολλούς νεκρούς και απίστευτες καταστροφές.

Το μεθάνιο: Η έκθεση της διακυβερνητικής επιτροπής του OHE για το κλίμα (IPCC) που προηγήθηκε της συνόδου COP26 στη Γλασκόβη, έδειξε ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη παράλληλα με τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και περιορισμός του μεθανίου.

Αυτός ο υδρογονάνθρακας σε βάθος εικοσαετίας έχει 80 φορές μεγαλύτερη ικανότητα παγίδευσης θερμότητας από το CO2. Η ζωή του βέβαια είναι σύντομη,12ετής, ενώ το διοξείδιο του άνθρακα ζει εκατοντάδες χρόνια, αλλά ο περιορισμός του μεθανίου θα έφερνε αμεσότερη αποτελέσματα.

Στην απόφαση της συνόδου CP26 προτείνεται ο περιορισμός του που προκαλείται κατά 90% από την εξόρυξη πετρελαίου και αερίου. Με ό,τι όμως είδαμε να γίνεται μόνο στην Ανταρκτική, με τις πιο πάνω 599 πετρελαιοπηγές, και την ενεργειακή κρίση που διανύουμε, η προσπάθεια προμηνύεται να είναι χλωμή.

Δευτερευόντως (10%) το μεθάνιο εκπέμπεται από γεωργία και κτηνοτροφία.

Το ετήσιο κόστος των ζημιών από τα ακραία καιρικά φαινόμενα εκτιμάται ότι από 120 δις δολάρια σήμερα, θα φτάσει το ένα τρισεκατομμύριο έως το 2050.

Απώλεια ανθρώπινων ζωών:

Πέραν των νεκρών από τα ακραία καιρικά φαινόμενα θα προστεθούν μελλοντικά και τα θύματα από ελονοσία και Δάγκειο πυρετό. Όταν κατά τις εκτιμήσεις/ μελέτη της Σχολής Υγείας και Προληπτικής Ιατρικής του Λονδίνου (LSHTM), αν δεν αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή, μέχρι το 2080 από τα 13 δις του τότε παγκόσμιου πληθυσμού θα κινδυνεύουν από τις δύο αυτές ασθένειες περί τα 8 δις.

Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΗΝ «ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΠΟΧΗ»:

Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω καύσης ορυκτών, πρέπει να αντικατασταθεί από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Κυρίως μέσω φωτοβολταϊκών, Αιολικών πάρκων, ροής υδάτων κ.α. Να αντικατασταθούν τα αυτοκίνητα με ηλεκτρικά κ.ο.κ. (Δεν μπορείς όμως να κατασκευάσεις ηλεκτρικά αεροπλάνα και πλοία, λόγω όγκου μπαταριών).

Υπάρχει διχογνωμία στην Ε.Ε. για το αν η πυρηνική ενέργεια πρέπει να ενταχθεί στην «Πράσινη Ταξινομία», παρά τις χαμηλές εκπομπές της σε CO2..

Υπέρ της, πρωτοστατεί η Γαλλία με 10 χώρες, ενώ άκρως αντίθετη είναι η Γερμανία, με στόχο το κλείσιμο των πυρηνικών εργοστασίων της. Συνεπικουρείται από την Αυστρία, Λουξεμβούργο, Δανία και Ισπανία, λόγω του προβλήματος της αποθήκευσης των πυρηνικών αποβλήτων και του ενδεχόμενου ατυχήματος. Ξεχάσαμε το Τσερνομπίλ; και την Φουκουσίμα;

Αντίθετα για το φυσικό αέριο ( πλην του κόμματος των Πρασίνων στην Γερμανία) υπάρχει ομοφωνία στην Ε.Ε. ότι θα έχει ρόλο σαν μεταβατική ενέργεια στην πράσινη εποχή.

Η «ΣΥΝΤΗΞΗ» ΩΣ Η ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΛΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΧΩΡΙΣ ΡΥΠΟΥΣ

Η επίτευξη της σύντηξης (Fusion) και παραγωγής ενέργειας (με ανθρώπινα τεχνολογικά μέσα), παρόμοιας με αυτήν που παράγει ο ήλιος (ένα τεχνολογικό θαύμα) θα εξασφάλιζε στην γη επάρκεια ενέργειας εσαεί.

Πράγματι, 31 κράτη (οι τότε 25 της Ε.Ε., οι Η.Π.Α., η Ρωσία, η Κίνα, η Ινδία, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, την 21/11/2006 υπέγραψαν στο Παρίσι σύμφωνο κατασκευής του «ITER» (δηλαδή του Διεθνούς Πειραματικού Θερμοπυρηνικού Αντιδραστήρα) που φιλοδοξεί να μετατρέψει το θαλασσινό νερό σε καύσιμη ύλη, μιμούμενος τη διαδικασία παραγωγής ενέργειας από τον ήλιο.

Η κατασκευή του ξεκίνησε το 2007 στην περιοχή Κανταράς της Γαλλικής Προβηγκίας.

Έναρξη λειτουργίας του τοποθετείται το έτος 2025 και η έναρξη της πλήρους λειτουργίας του (500 MW) προγραμματίζεται για το 2035.

Ο Αϊνστάϊν είπε κάποτε :«Το θέμα δεν είναι μόνο να ενημερώνεσαι για κάτι, αλλά και να το κατανοείς» .Θα προσέθετα σε αυτό: «και να ενεργείς ανάλογα. Αλλιώς κάθε διαπίστωση, ενημέρωση, και κατανόηση, καθίσταται άνευ ουσίας».

*συντ. δικηγόρος παρ’Αρείω Πάγω, συγγραφέας, ερευνητής.