Του Γιάννου Παπαντωνίου
Σχόλιο για τις παραβιάσεις του ελληνικού κράτους δικαίου και την άμεση ανάγκη αποκατάστασης της λειτουργίας της Δικαιοσύνης
Πέντε χρόνια η οικογένειά μου και εγώ βιώνουμε μια πολιτική-δικαστική σκευωρία. Στο βιβλίο μου «Απέναντι στους Ανέμους» (Εκδόσεις ΠΑΠΑΖΗΣΗ) επικεντρώθηκα στις εσωτερικές πτυχές, δηλαδή το δικαστικό υπόβαθρο και τους πολιτικούς μηχανισμούς και παρασκήνια που κίνησαν τη διαδικασία έως ότου εκπληρωθεί ο στόχος, δηλαδή να οδηγηθώ στη φυλακή χωρίς δίκη. Εδώ θα προσπαθήσω να τοποθετήσω αυτό που συνέβη σε ένα ευρύτερο, διεθνές πλαίσιο.
Η σκευωρία, που αποτέλεσε τον πυρήνα των σκέψεων που εξέθεσα στο βιβλίο, ερμηνεύεται καλύτερα αν συνδεθεί με ορισμένες επίκαιρες πολιτικές τάσεις, που συνοψίζονται στη σταθερή υποχώρηση της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε παγκόσμια κλίμακα τα τελευταία χρόνια.
Ο δείκτης δημοκρατίας που καταρτίζει το Economist Intelligence Unit αναδεικνύει σαφείς πτωτικές τάσεις τα τελευταία χρόνια. Λιγότερο από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού (45,7%) ζουν σε κάποιας μορφής δημοκρατία, μια σημαντική μείωση σε σχέση με 49,4% το 2020. Ακόμα λιγότεροι, 6,4%, ζουν σε «πλήρη δημοκρατία» σε σχέση με 8,4% το 2020 – ένα κλάσμα του δημοκρατικού συνόλου. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2016 οι Ηνωμένες Πολιτείες υποβαθμίστηκαν από «πλήρη δημοκρατία» σε «ελαττωματική δημοκρατία». Περισσότεροι από το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού, 37,1%, ζουν σε αυταρχικά καθεστώτα.
Ανάλογες διαπιστώσεις προκύπτουν από τον δείκτη Κράτους Δικαίου που καταρτίζει World Justice Project. To 2021 προέκυψε ότι στο 74% των χωρών που μετέχουν στην έρευνα και εκπροσωπούν το 85% του παγκόσμιου πληθυσμού, δηλαδή περίπου 6,5 δις ανθρώπους, ο σεβασμός στις ελευθερίες και στα δικαιώματα βρίσκεται σε υποχώρηση. Ιδιαίτερα οι περιορισμοί στις εξουσίες της κυβέρνησης μειώθηκαν ενώ οι πολιτικές ελευθερίες περιστέλλονται. Σε 94% των χωρών παρουσιάστηκαν «καθυστερήσεις» στην απονομή τόσο της διοικητικής όσο και της ποινικής δικαιοσύνης.
Οι τάσεις είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές γιατί, καταρχάς, διαψεύδουν ότι η άνοδος του βιοτικού επιπέδου συμβάλλει στην εμπέδωση των δημοκρατικών αρχών και αξιών. Φαίνεται, αντίθετα, ότι κοινωνικοί και πολιτικοί παράγοντες, όπως οι κοινωνικές ανισότητες και η ποιότητα της διακυβέρνησης έχουν ενεργότερο ρόλο. Καθοριστικό στοιχείο των τελευταίων χρόνων είναι η άνοδος του λαϊκισμού, από τη δεξιά και την αριστερά, ως αποτέλεσμα της κρίσης της παγκοσμιοποίησης, του χρηματοοικονομικού κραχ 2007-2008 και της μεγάλης διεύρυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων. Σημειώθηκε υποβάθμιση των κανόνων που εγγυώνται τον αδιάβλητο χαρακτήρα των δημοκρατικών διαδικασιών και την αντικειμενικότητα στην απονομή της δικαιοσύνης. Οι παραβιάσεις πολλαπλασιάζονται, φτάνοντας το επίπεδο της αυθαιρεσίας, χωρίς να ελέγχονται και να τιμωρούνται.
Η χώρα μας, κάτω από το βάρος της βαθιάς οικονομικής και κοινωνικής κρίσης της προηγούμενης δεκαετίας, δεν μπορούσε να ξεφύγει από την μέγγενη του λαϊκισμού. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ τον εξέφρασε με βιαιότητα, ιδιαίτερα μέσα από τις προσπάθειες χειραγώγησης της δικαιοσύνης, ελέγχου των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας καθώς και πολυσχιδείς παρεμβάσεις στις διοικητικές αρχές.
Η δικαστική μου οδύσσεια αποτυπώνει με ενάργεια την ασυδοσία, την έλλειψη αναστολών και τον κυνισμό επίορκων κρατικών λειτουργών στη διεκπεραίωση των εντολών της τότε κυβέρνησης. Οι κατηγορίες εναντίον μου είναι απολύτως ανυπόστατες. Εντάσσονταν στο σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ για πολιτική και ηθική εξόντωση των αντιπάλων του. Η στοχοποίησή μου πρόκυπτε από το γεγονός ότι ήμουν προβεβλημένος εκπρόσωπος του εκσυγχρονιστικού ρεύματος της ελληνικής πολιτικής, που βρισκόταν σε ανοικτό πόλεμο με το κύμα λαϊκισμού, αριστερού και δεξιού, των αρχών αυτού του αιώνα. Για περίπου τρεις δεκαετίες είχα αγωνιστεί «Απέναντι στους Ανέμους», για την συμμετοχή της Ελλάδας στην ενωμένη Ευρώπη, τον ενδυνάμωση της οικονομίας και την ένταξη της χώρας στο κοινό νόμισμα, το ευρώ. Οι αγώνες αυτοί κερδήθηκαν, αλλά συνάντησαν ισχυρές αντιστάσεις και δημιούργησαν εχθρούς.
Δεν αξίζει να ασχοληθώ διεξοδικά με τη σκευωρία που στήθηκε από τον Τσίπρα και τον Παπαγγελόπουλο. Η επιλογή του εκσυγχρονισμού των φρεγατών – που μου προσάπτουν – ήταν μονόδρομος. Οικονομικοί λόγοι και λόγοι εθνικής ασφάλειας απαγόρευαν οποιαδήποτε άλλη λύση. Ο εκσυγχρονισμός των υφισταμένων φρεγατών αύξησε την περιουσία του Δημοσίου με το ένα δέκατο του κόστους σε σύγκριση με την αγορά νέων φρεγατών (381 εκατομμύρια έναντι 4 δις ευρώ) – δημιουργώντας σημαντικό όφελος για το Δημόσιο. Απιστία δεν ήταν η πράξη που διώκεται, αλλά η εναλλακτική επιλογή που πρότειναν οι οργανωτές της σκευωρίας. Οι ρόλοι αντιστράφηκαν. Οι κατήγοροι μετατράπηκαν σε κατηγορούμενους!
Εξάλλου, η κατηγορία της δωροδοκίας αποτελεί μια αθλιότητα. Επέλεξαν ως δήθεν «μιζαδόρο» έναν υπεργολάβο, χωρίς οργανική θέση στην εταιρία των φρεγατών, που, επιπλέον, έχει πεθάνει και δεν μπορεί να αμυνθεί κατά των κατηγοριών που του απευθύνουν. Δεν τον γνωρίζω, ούτε τον έχω συναντήσει ποτέ. Δεν υπάρχει καμιά ηλεκτρονική χρηματοοικονομική συναλλαγή μαζί του, ενώ αναλήψεις και καταθέσεις μετρητών είναι απολύτως ασύνδετες. Η κατηγορία της δήθεν δωροδοκίας αυτό-καταρρίπτεται!
Το γεγονός ότι το σύστημα ΣΥΡΙΖΑ δεν δίστασε να με προφυλακίσει για ενάμιση χρόνο (!) χωρίς κανένα στοιχείο εναντίον μου προδίδει τη στοχοποίηση. Καταπατώντας το νόμο, ήθελαν να προκαλέσουν εντυπώσεις για να κερδίσουν τις εκλογές. Προφυλακίζοντας και τη σύζυγό μου επιδίωξαν κάτι ακόμα χειρότερο: Εκβίαση, που στη νοσηρή φαντασία τους θα μπορούσε να αποδώσει οφέλη σε μια ενδεχόμενη δίκη!
Οι συμπεριφορές αυτές αποτελούν σελίδες ντροπής για την ελληνική Δικαιοσύνη. Είναι ακραίες παραβιάσεις του κράτους δικαίου, αδιανόητες για μια ευρωπαϊκή χώρα. Όμως συνέβησαν στην Ελλάδα του ΣΥΡΙΖΑ. Και είναι, πραγματικά, απογοητευτικό ότι, ακόμα και τώρα που η Δικαιοσύνη ξαναβρίσκει το ρυθμό της, σημειώνονται απαράδεκτες καθυστερήσεις στην προώθηση των δικαστικών διαδικασιών. Είναι προφανές ότι, όπως και στην υπόθεση ΝΟΒΑΡΤΙΣ, η αποκάλυψη της σκευωρίας θα επιφέρει ισχυρό πλήγμα στους οργανωτές της. Όμως η αποκάλυψη και η συνακόλουθη λογοδοσία, θα ενδυναμώσει τη Δικαιοσύνη, δικαιώνοντας, πέρα από εμένα και τη σύζυγό μου, την τεράστια πλειοψηφία των δικαστών που εκπληρώνουν με συνέπεια το χρέος τους, όπως ορίζεται από το Σύνταγμα και τους νόμους.
Η συνεχιζόμενη ομηρία για πέντε ολόκληρα χρόνια εξελίσσεται σε αρνησιδικία, που ισοδυναμεί με κακοδικία. Δικαιώνονται οι σκευωροί, που απολαμβάνουν την ταλαιπωρία των θυμάτων τους. Η οικογένειά μου και εγώ πληρώνουμε πολύ ακριβό τίμημα, σε όρους ηθικού διασυρμού, περιοριστικών μέτρων και ακραίας οικονομικής πίεσης – δεδομένου ότι όλα τα περιουσιακά μας στοιχεία παραμένουν δεσμευμένα – για τη διαιώνιση της ανακριτικής διαδικασίας. Απευθύνομαι στην πολιτική και υπηρεσιακή ηγεσία της Δικαιοσύνης για να υπογραμμίσω τη σημασία της αποκατάστασης συνθηκών ανεξάρτητης και εύρυθμης λειτουργίας. Αποτελούν συστατικό στοιχείο της δημοκρατίας μας.
Έχω απόλυτη εμπιστοσύνη στην ελληνική Δικαιοσύνη και ζητώ να κριθώ το συντομότερο δυνατόν».