Του Χρίστου Χ. Λιάπη*
“North Atlantic Tourist Organization”, αυτή είναι η παράφραση του, εκ του North Atlantic Treaty Organization προερχόμενου, νατοϊκού ακρωνυμίου στη «βαθύτερη ετυμολογία» της οποίας, όπως αναφέρει απόστρατος Έλληνας Ναύαρχος και επίτιμος Αρχηγός ΓΕΝ, μυήθηκε από έναν Βέλγο ομόλογό του, κατά το διάστημα που υπηρετούσε σε επιτελική θέση της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Σύμφωνα με όσα αναφέρει στο βιβλίο του ο συγκεκριμένος ανώτατος, εν αποστρατεία, αξιωματικός «για τους περιδιαβαίνοντες την Ευρώπη περιχαρείς νατοϊκούς επιτελείς…όντως τουρισμός ήτανε για όλες σχεδόν τις χώρες-μέλη πλην Αμερικής, Γερμανίας, Ελλάδας και Τουρκίας. Η Αμερική γιατί δικαίως αντιμετωπίζει σοβαρά το ΝΑΤΟ, το οποίο συνιστά όλα τα αμυντικά της ερείσματα στην ευρωπαϊκή ήπειρο και η Γερμανία γιατί δεν ξέρει πώς να μην αντιμετωπίζει κάτι στα σοβαρά». Για τη στάση της Ελλάδας και της Τουρκίας απέναντι στο ΝΑΤΟ, ο διατελέσας επικεφαλής του Ελληνικού Στόλου και του Ελληνικού Ναυτικού, υπογραμμίζει το διαρκές φιλτράρισμα αυτής μέσα από τους στρατιωτικοδιπλωματικούς ηθμούς της μεταξύ τους καχυποψίας και προστριβής.
Πραγματικά, η Γερμανία φαίνεται να μην ξέρει πώς να μην αντιμετωπίζει κάτι στα σοβαρά. Ίσως για αυτό ο αρχηγός του γερμανικού Πολεμικού Ναυτικού Αντιναύαρχος Σόενμπαχ δήλωνε, στα τέλη του περασμένου Ιανουαρίου, πριν ακόμη ξεκινήσει η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, πως «το Κίεβο δεν θα επανακτήσει ποτέ τη χερσόνησο της Κριμαίας» και πως «ο Πούτιν θέλει να αντιμετωπίζεται ως ίσος από τη Δύση». Ο συγκεκριμένος ανώτατος νατοϊκός αξιωματικός οδηγήθηκε σε παραίτηση μετά τις δηλώσεις του αυτές. Μια κίνηση η οποία ουδόλως αποθάρρυνε, όπως φαίνεται εκ των υστέρων, τον Ρώσο Πρόεδρο από το να προκαλέσει εκατόμβες θυμάτων εισβάλλοντας στην Ουκρανία.
Την πρώτη κιόλας ημέρα της εισβολής, στο Φιδονήσι, ένα ουκρανικό νησί του Εύξεινου Πόντου, στα σύνορα με τη Ρουμανία κοντά στο Δέλτα του Δούναβη, το οποίο αποτέλεσε για χρόνια το επίκεντρο συνοριακής διαφοράς μεταξύ Ρουμανίας και Ουκρανίας, για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας του που επηρεάζει και την κυριότητα στα υποθαλάσσια κοιτάσματα πετρελαίου, σε μία κατάσταση παρόμοια με τις τουρκικές διεκδικήσεις στα ελληνικά νησιά του Αιγαίου, 13 ηρωικοί Ουκρανοί στρατιώτες, όταν οι Ρώσοι εισβολείς, πλησιάζοντας από θαλάσσης, τους ζήτησαν να παραδοθούν, αρνήθηκαν, προέτρεψαν το ρωσικό πολεμικό πλοίο να…πάει στον αγύριστο –για να το πούμε όσο γίνεται κομψότερα- και προτίμησαν να αγωνιστούν μέχρι θανάτου. Αργότερα, τόσο ρωσικές, όσο και ουκρανικές πηγές ανέφεραν πως οι υπερασπιστές στο «νησί του φιδιού», έχουν παραδώσει τα όπλα και κρατούνται από τις ρωσικές δυνάμεις.
Δεν μπορώ να γνωρίζω με την επιστημονική ακρίβεια των διεθνολόγων, πόσο σοβαρότερα θα έπρεπε να έχει πάρει το ΝΑΤΟ τις ανάλογες πολεμικές ενέργειες του Βλαντιμίρ Πούτιν στη Γεωργία το 2008 και στην Κριμαία το 2014, καθώς και τις προειδοποιήσεις του για μη περαιτέρω επέκταση της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας στις χώρες επιρροής της πρώην ΕΣΣΔ. Γνωρίζω, όμως, πόσο σοβαρά αντιμετώπισε το Βορειοατλαντικό Σύμφωνο την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο. Γνωρίζω πώς ενεπλάκη με βομβαρδισμούς και ζώνες απαγόρευσης πτήσεων στην πρώην Γιουγκοσλαβία και στη Σερβία το 1999. Γνωρίζω επίσης, από ιστοριοδιφικό ενδιαφέρον, πως όταν η ναζιστική Γερμανία έχασε τον πόλεμο και παραδόθηκε στους σημερινούς νατοϊκούς της Συμμάχους και στην τότε Σοβιετική Ένωση, ένα από τα τελευταία εδάφη που παρέμεναν υπό γερμανική κατοχή ήταν τα νησιά της Μάγχης. Μερικές δεκάδες χιλιόμετρα δυτικά της χερσονήσου του Χερβούργου, τα νησιά Τζέρσεϋ, Γκένσεϋ, Ολντέρνη και Σαρκ έχοντας, από τον πρώτο χρόνο του πολέμου εγκαταλειφτεί από τους Βρετανούς, καταλήφθηκαν από τους Γερμανούς οι οποίοι και είχαν εγκαταστήσει εκεί επάκτιες πυροβολαρχίες. Ο ναυτικός διοικητής των νησιών, Γερμανός Ναύαρχος Χουφμέγιερ, έδωσε εντολή στους υφισταμένους του να προειδοποιήσουν τα σκάφη των νικητών Βρετανών που έρχονταν για τη διαπραγμάτευση των όρων παράδοσης να μην πλησιάσουν σε κανένα νησί, γιατί υπήρχε ενδεχόμενο να βληθούν από τα πολυβολεία. Ο Βρετανός επικεφαλής, όμως, που από ότι φαίνεται δε είχε πάει στα νησιά της Μάγχης για τουρισμό και δεν ήξερε ούτε και εκείνος τον τρόπο να μην αντιμετωπίζει κάτι στα σοβαράαπάντησε: «Πείτε στον Ναύαρχό σας πως αν ανοίξει πυρ εναντίον μας, αύριο θα τον κρεμάσουμε».
*Ψυχίατρος – MSc Διεθνούς Ιατρικής & Διαχείρισης Κρίσεων Υγείας, Διδάκτωρ Παν/μίου Αθηνών
