Της Adina Valean*
Η απεξάρτηση ορισμένων τμημάτων της οικονομίας μας από τον άνθρακα θυμίζει λίγο τη ναυσιπλοΐα μεγάλων αποστάσεων: γνωρίζουμε τον προορισμό και θα θέλαμε πολύ να φτάσουμε εκεί εν μιά νυκτί, αλλά μεταξύ ημών και του προορισμού μας υπάρχει ένα μεγάλο μέρος του ωκεανού που πρέπει να διασχίσουμε.
Δεν σκοπεύω να προτείνω τρόπους με τους οποίους η ναυτιλία της ΕΕ θα μπορέσει να μηδενίσει τις εκπομπές της σε μια νύχτα. Αποτελεί πρόκληση για τις ρυθμιστικές αρχές και τη βιομηχανία να προβούν σήμερα στις σωστές επιλογές ώστε οι τωρινές τους επενδύσεις να στηρίξουν μακροπρόθεσμα τη σταδιακή κατάργηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Και όλα αυτά ενώ η ΕΕ θα διατηρεί την ηγετική θέση στον τομέα της ναυτιλίας. Συνειδητοποιώ, επίσης, ότι η ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα, η οποία κατέχει περισσότερο από το 50% του στόλου της ΕΕ, έχει αντιληφθεί τις προκλήσεις αυτές. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά για τα οποία πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι.
Η απεξάρτηση από τον άνθρακα αποτελεί μέρος του εκσυγχρονισμού και λίγοι είναι αυτοί που δεν θα ήθελαν να εκσυγχρονιστεί ο τομέας τους. Εάν αξιοποιήσουμε πλήρως τις καινοτόμες και ψηφιακές τεχνολογίες, θα αυξήσουμε την αποδοτικότητα και θα μειώσουμε αυτόματα τις εκπομπές, ενώ παράλληλα θα διατηρήσουμε το ανταγωνιστικό μας πλεονέκτημα. Επομένως, η απεξάρτηση από τον άνθρακα δεν συνεπάγεται μόνο κόστη, αλλά αποτελεί και επιχειρηματική ευκαιρία.
Ας μην ξεχνάμε ότι οι ευρωπαϊκές κατασκευαστικές εταιρείες είναι σε παγκόσμιο επίπεδο πρωτοπόρες στον τομέα τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Οι ναυτιλιακές εταιρείες, με έδρα την ΕΕ, υιοθετώντας από νωρίς αυτές τις νέες τεχνολογίες, προπορεύονται σε έναν αγώνα δρόμου προς αποδοτικότερες και καθαρότερες μεταφορές μέσα στις επόμενες δεκαετίες.
Εντυπωσιάστηκα όταν είδα το πρώτο πλοίο στον κόσμο που κινείται με αμμωνία, το «Kriti Future», να παραδίδεται στην Avin International και να πλέει υπό την ελληνική σημαία.
Πολλά υποσχόμενα φαίνονται τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας με συσσωρευτές, μεταξύ των οποίων τα συστήματα ελέγχου αποφυγής αιχμών και άλλες συναφείς υπηρεσίες, για τα μικρά, πλήρως ηλεκτρικά επιβατηγά πλοία που συνδέουν τα νησιά μεταξύ τους.
Η καινοτομία και η απεξάρτηση από τον άνθρακα δεν θα επιτευχθούν χωρίς να προβούμε σε σημαντικές επενδύσεις.
Για τις τεχνολογίες απεξάρτησης από τον άνθρακα, που δεν έχουν ακόμη ωριμάσει, η Επιτροπή δημιούργησε τη σύμπραξη για τις πλωτές μεταφορές μηδενικών εκπομπών. Μαζί με την Τεχνολογική Πλατφόρμα Waterborne του κλάδου θα επιταχύνει τη διαδικασία δοκιμών και εγκατάστασης στην αγορά. Επωφελούμενη από δημόσια χρηματοδότηση ύψους 530 ευρώ και κινητοποιώντας ιδιωτικές επενδύσεις ύψους 3,3 δισεκατομμυρίων ευρώ, η σύμπραξη είναι επιφορτισμένη με την ανάπτυξη και την επίδειξη λύσεων που θα είναι εύκολο να εφαρμοστούν με σκοπό τις μηδενικές εκπομπές άνθρακα για όλους τους κύριους τύπους πλοίων και υπηρεσιών μέχρι το 2030. Ευελπιστώ ότι η ελληνική ναυτιλιακή κοινότητα θα υποστηρίξει τη σύμπραξη και τους στόχους που έχουν τεθεί.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, διατίθεται περαιτέρω χρηματοδότηση για τη στήριξη της καινοτομίας και του εκσυγχρονισμού στον τομέα της ναυτιλίας. Το πρόγραμμα χορήγησης δανείων για την πράσινη ναυτιλία της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων στηρίζει τη ναυπηγική βιομηχανία. Ταυτόχρονα, τα projects καθαρής ναυσιπλοΐας επιλέγονται από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μέσω των σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών-μελών.
Στην πραγματικότητα, η Ελλάδα είναι ένα από τα λίγα κράτη-μέλη που αξιοποιούν αυτή την ευκαιρία, χρηματοδοτώντας την αναβάθμιση των περιφερειακών λιμένων και τη μελέτη για την ανανέωση και την απαλλαγή του ελληνικού επιβατικού στόλου από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Ο μόνος τρόπος για εξέλιξη, ενώ προσπαθούμε να εξασφαλίσουμε μεγαλύτερη βιωσιμότητα, είναι μια ολοκληρωμένη προσέγγιση, η οποία θα συνδυάζει ρυθμιστικά και χρηματοπιστωτικά μέσα, τεχνικά πρότυπα και μέσα της χρηματαγοράς, έρευνα και βιομηχανική πολιτική. Οι διάφορες πρωτοβουλίες που βρίσκονται, σήμερα, σε εξέλιξη με γεμίζουν με αισιοδοξία για το μέλλον.
Τα Ποσειδώνια 2022 θα αποτελέσουν μια εξαιρετική ευκαιρία ώστε o κλάδος να μπορέσει να αποδείξει τη δέσμευσή του, και είμαι ιδιαίτερα χαρούμενη που θα βρίσκομαι μαζί σας στην Αθήνα για τα εγκαίνια της έκθεσης.
*επίτροπος Μεταφορών της ΕΕ
