Του Γιάννη Ρούντου*
Αποτελεί κοινό τόπο και εκπεφρασμένη πολιτική πεποίθηση πως κάθε απειλή και επιβουλή της Ελλάδος εξ ανατολών, αποτελεί απειλή και επιβουλή για τον βασικό συνεκτικό ιστό της Ενωμένης Ευρώπης. Ωστόσο, η ευρωπαϊκή ενότητα μπορεί να διασφαλιστεί και να θωρακιστεί πριν από την οικονομική, με την πολιτιστική και πολιτισμική αναφορικότητα.
Πριν από την κλιμακούμενη πολεμική ρητορική και τις πρακτικές εκφοβισμού εκ μέρους της Τουρκίας, που απειλεί ευθέως τη γεωπολιτική και οικονομική υπόσταση της ΕΕ, δεν πρέπει να υπεκτιμώνται οι επιθέσεις στο πολιτιστικό απόθεμα της χριστιανοσύνης. Ας μη μας διαφεύγει ότι η χριστιανοσύνη προηγήθηκε του ευρωπαϊκού διαφωτισμού και ότι είναι δύο βασικά ιστορικά θεμέλια του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού.
Το πιο κραυγαλέο παράδειγμα σχετικών επιθέσεων είναι ο βίαιος εξισλαμισμός του μνημείου της ΑγιαΣοφιάς, για τον οποίο υπήρξαν πολύ χλιαρές αντιδράσεις από τη θεσμική καρδιά της ΕΕ. Μια μονοδιάστατη προσέγγιση για την ενιαία Ευρώπη (όπως παρουσιάζεται: η ΕΕ των αγορών – της οικονομίας και της τεχνολογίας) είναι ελλειμματική και ανάπηρη, πνευματικά και πρακτικά.
Φοβούμαι πως το “ευρωπαϊκό όνειρο” έτσι θα μείνει ευάλωτο και ανεκπλήρωτο, παλινωδώντας από κρίση σε κρίση και αγνοώντας το θεμελιώδες δυτικό πολιτισμικό υπόστρωμα, την ευρωπαϊκή κουλτούρα από την οποία μπορεί να υποστηριχθεί.
Το “ευρωπαϊκό όνειρο”, μολονότι θεωρητικά κοινή υπόθεση των Ευρωπαϊκών χωρών, κινδυνεύει από φλύαρη αυτοαναφορικότητα και αυτοπαγίδευση σε εξυπηρέτηση επιμέρους σχέσεων και συμφερόντων, που το κατακερματίζουν, αλλά και από τις αδύναμες και άτολμες ηγεσίες που προκύπτουν σε χώρες οι οποίες θα έπρεπε να πρωτοστατούν αναλαμβάνοντας ενωτικές πρωτοβουλίες και όχι να ομφαλοσκοπούν. Συνεπώς, μόνον ο Πολιτισμός μπορεί να ενοποιήσει το “ευρωπαϊκό όνειρο”, ως ομπρέλα έμπνευσης και ιδεών.
´Εκανα αυτή τη σκέψη, διαβάζοντας το πολύ φρέσκο στα ελληνικά (Απρίλιος 1922) βιβλίο της Aleida Assmann, “Το Ευρωπαϊκό Όνειρο – τέσσερα διδάγματα από την Ιστορία”, από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης.
Ταυτοχρόνως, μου ήλθε στη μνήμη ένας διάλογος με τον εικαστικό Γιάννη Ψυχοπαίδη, όταν πριν κάποια χρόνια αγόρασα ένα έργο του για λογαριασμό της Συλλογής Έργων Τέχνης της Interamerican, που είχα δημιουργήσει. Το έργο του Ψυχοπαίδη είχε ως θέμα την Ευρώπη – ήταν μια σύνθεση ομοιόσχημων μικρών σχεδίων με πρόσωπα. Τον ρώτησα για τον ακριβή τίτλο του έργου – αν είναι “Η Ενωμένη Ευρώπη”, όπως είχα δει σε σημείωση που το συνόδευε και μου απάντησε: “ας κρατήσουμε για τίτλο σκέτο Ευρώπη”.
Άραγε, ο ζωγράφος, αγιογράφος, χαράκτης και πεζογράφος Ράλλης Κοψίδης, αν ζούσε τί θα έλεγε για την ευρωπαϊκή συστολή και δειλία απέναντι στις καθημερινές υπερπτήσεις πάνω από τη γενέτειρά του πανέμορφη Λήμνο και τη ζητούμενη “αποστρατικοποίησή” της, με το νησί να απειλείται την ίδια στιγμή από τις απέναντι εγκατεστημένες πολυπληθείς αποβατικές δυνάμεις;
Οι άνθρωποι του Πολιτισμού αντιλαμβάνονται πολύ καλύτερα τί σημαίνει η Ελλάδα για την Ευρώπη και η διαφύλαξη της ελληνικής παρακαταθήκης στον Ευρωπαϊκό Πολιτισμό δεν πρέπει να αγνοείται, ως μια ισχυρή αξία που μπορεί να φέρει τις χώρες της Ευρώπης πιο κοντά στο “ευρωπαϊκό όνειρο”.
Oψόμεθα για αποφάσεις και πράξεις, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αλλά και στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ. Όσον αφορά στους στρατιωτικούς συμμάχους μας του ΝΑΤΟ και τον Γενικό Γραμματέα του, ο καταξιωμένος για την πολιτική σοβαρότητα και διπλωματική του κατάρτιση και εμπειρία, Πέτρος Γ. Μολυβιάτης τα έγραψε ευθέως (https://www.kathimerini.gr/politics/foreign-policy/561915424/o-p-molyviatis-stin-k-anoichti-epistoli-pros-ton-geniko-grammatea-toy-nato/amp/), εκφράζοντας κάθε νοήμονα Έλληνα.
(Πηγή: Insurance World)
*Γιάννης Ρούντος: Public Affairs & Relations, Communication Strategy, Business Ethics & Human Values, Social Responsibility & Sustainability Expert. Επικεφαλής του τομέα των Εταιρικών Υποθέσεων, εξωτερικής Επικοινωνίας και Υπευθυνότητας – Βιώσιμης Ανάπτυξης της INTERAMERICAN έως τον Ιανουάριο του 2022.
