Οι Υπουργοί Ενέργειας της Ε.Ε. συμφώνησαν σήμερα σε έναν νέο κανονισμό για την εθελοντική μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου της Ε.Ε., κατά τουλάχιστον 15% σε σύγκριση με τον μέσο όρο της κατανάλωσης των προηγούμενων πέντε ετών. Επιπλέον, συμφωνήθηκε ένας ενισχυμένος μηχανισμός συναγερμού της ΕΕ (EU Alert), ο οποίος θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί, σε περίπτωση σοβαρής έλλειψης αποθήκευσης φυσικού αερίου ή εξαιρετικά υψηλής ζήτησης φυσικού αερίου, με τη θέσπιση ενός υποχρεωτικού στόχου μείωσης 15%.
Οι προτάσεις και τα κέρδη της Ελλάδας
Η ελληνική πλευρά ζήτησε και πέτυχε να περιληφθεί στο κείμενο η πρόβλεψη που, κατ’ εξαίρεση στο άρθρο 2 και στο άρθρο 5, επιτρέπει τον υπολογισμό της μείωσης κατανάλωσης φυσικού αερίου σε σχέση, όχι με τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας, αλλά συγκρινόμενο με την προηγούμενη χρονιά.
Επιπλέον, η Ελλάδα, μαζί με την Ισπανία, την Ιταλία και την Πορτογαλία, πέτυχαν να συμπεριληφθεί διάταξη με την οποία, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, μπορούν να εξαιρεθούν από τον υπολογισμό οι ποσότητες φυσικού αερίου που χρησιμοποιούνται από μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, κρίσιμες για την ευστάθεια του συστήματος.
Παράλληλα, σύμφωνα με όσα έκανε γνωστά το Υπουργείο Περιβάλλοντος, στην αιτιολογική σκέψη γίνεται σαφής αναφορά στη διερεύνηση – από πλευράς Ευρωπαϊκής Επιτροπής – της σκοπιμότητας εισαγωγής προσωρινών ανώτατων ορίων τιμών στο φυσικό αέριο (gas price caps), για τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, όπως είχε προτείνει ο Έλληνας Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, σε προηγούμενο ευρωπαϊκό συμβούλιο αρχηγών.
Σκρέκας: Η Ελλάδα πέτυχε την εξαίρεση που ζητούσε
Ο κ. Σκρέκας επεσήμανε: «Η σημερινή συμφωνία στέλνει ένα ισχυρό και αποφασιστικό μήνυμα ενότητας και αλληλεγγύης της Ε.Ε. απέναντι στους ρωσικούς εκβιασμούς. Καταλήξαμε, σήμερα, σε έναν κανονισμό που εξετάζει τις ιδιαίτερες συνθήκες της κάθε χώρας και εξυπηρετεί πρωταρχικό στόχο της Ε.Ε., αυτόν της μείωσης της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο, με τρόπο που να μη θέτει σε κίνδυνο την κοινωνική συνοχή και την παραγωγική βάση της Ευρώπης».
Ο Υπουργός παρουσίασε την πρόταση που κατέθεσε ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη δημιουργία ενός εθελοντικού μηχανισμού, μέσω του οποίου θα αποζημιώνονται οι βιομηχανικοί καταναλωτές για τη μείωση στη χρήση φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας.
Κώστας Σκρέκας: «Η Ελλάδα πέτυχε την εξαίρεση που ζητούσε για τον υπολογισμό της μείωσης στην κατανάλωση φυσικού αερίου»https://t.co/l0BQbjM7EO pic.twitter.com/7xPbVSvPrz
— Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (@YpenGr) July 26, 2022
Ο κ. Σκρέκας αναφέρθηκε αναλυτικά στον πρωτοποριακό μηχανισμό που εφαρμόζει η Ελλάδα, προς όφελος των πολιτών και δεσμεύει τα υπερέσοδα των εταιρειών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ενώ παρουσίασε τα εντυπωσιακά αποτελέσματα του μηχανισμού κατά τις πρώτες ημέρες λειτουργίας του.
Η ελληνική πλευρά υπέβαλε στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας πρόταση για ένα νέο πανευρωπαϊκό μοντέλο σχεδιασμού της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας με στόχο την αποσύνδεση των τιμών φυσικού αερίου από τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας. Με την εφαρμογή αυτού του μοντέλου, διασφαλίζονται προσιτές τιμές ενέργειας για τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Η Γερμανία, η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Ρουμανία και η Κύπρος στήριξαν την πρόταση της Ελλάδας για να ξεκινήσει η συζήτηση για ένα νέο πανευρωπαϊκό μοντέλο στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Τα βασικά σημεία της συμφωνίας είναι τα εξής:
Εθελοντική μείωση κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά τουλάχιστον 15% (σε σχέση με τη μέση κατανάλωση των τελευταίων πέντε ετών) από την 1η Αυγούστου 2022 έως τις 31 Μαρτίου 2023.
Αν η Επιτροπή καταλήξει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει κίνδυνος εφοδιασμού φυσικού αερίου θα υποβάλει σχετική πρόταση στο Συμβούλιο, αν τουλάχιστον πέντε κράτη-μέλη δηλώσουν κατάσταση συναγερμού σε εθνικό επίπεδο. Η απόφαση θα ληφθεί με ειδική πλειοψηφία από τα κράτη-μέλη.
Τα κράτη-μέλη έχουν την ευελιξία να επιλέξουν τα κατάλληλα μέτρα για να μειώσουν την κατανάλωση φυσικού αερίου.
Στη συμφωνία προστέθηκαν διάφορες και ειδικά στοχευμένες εξαιρέσεις που αντανακλούν τη διαφορετική κατάσταση στα κράτη-μέλη. Μεταξύ αυτών, είναι η εξαίρεση που δίνεται στις χώρες της Βαλτικής, των οποίων το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας εξαρτάται από αυτό της Ρωσίας. Εξαίρεση δίνεται, επίσης, στα νησιά (Κύπρος, Μάλτα, Ιρλανδία) που δεν έχουν ενεργειακή διασύνδεση με το σύστημα της ΕΕ. Δίνονται εξαιρέσεις σε κράτη-μέλη που έχουν αποθέματα αερίου πάνω από το απαιτούμενο επίπεδο (80% φέτος). Εξαιρέσεις δίνονται και για κρίσιμης σημασίας βιομηχανίες και αλυσίδες εφοδιασμού, ώστε να μην πληγεί η οικονομία της ΕΕ. Τα κράτη-μέλη με περιορισμένες διασυνδέσεις μπορούν να μειώσουν το δεσμευτικό στόχο καθώς έχουν μειωμένη δυνατότητα να βοηθήσουν γειτονικά κράτη-μέλη. Τέλος, δίνεται εξαίρεση για να αντιμετωπιστούν κίνδυνοι που συνδέονται με την κρίση ηλεκτρικής ενέργειας σε ορισμένα κράτη-μέλη.
Ικανοποίηση στις Βρυξέλλες
Την ικανοποίησή της για την πολιτική συμφωνία που επετεύχθη στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας για το νέο κανονισμό μείωσης φυσικού αερίου, εξέφρασε η Επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε στις Βρυξέλλες.
«Υπήρξε συναίνεση ότι πρέπει να προετοιμαστούμε για το χειρότερο σενάριο και όλοι θα πρέπει να συμβάλουμε σε αυτή την προσπάθεια, στέλνοντας ένα ξεκάθαρο μήνυμα στις αγορές, στους πολίτες και σε όσους ελπίζουν να δουν σημάδια διχασμού στην ΕΕ», δήλωσε η Σίμσον. «Το σημαντικότερο είναι ότι θα αρχίσουμε να εξοικονομούμε φυσικό αέριο από τώρα και υπάρχει το σχέδιο για να δράσουμε μαζί και συντονισμένα. Η προληπτική μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου θα μας επιτρέψει να αποφύγουμε βεβιασμένες και μονομερείς αποφάσεις όταν θα είναι πολύ αργά», πρόσθεσε η Επίτροπος Ενέργειας. Σημείωσε, επίσης, ότι βάσει των υπολογισμών της Επιτροπής, η επίπτωση της μείωσης φυσικού αερίου στο μέσο ΑΕΠ της ΕΕ θα είναι σημαντικά μικρότερη αν η εξοικονόμηση ξεκινήσει τώρα, παρά αργότερα, υπό την πίεση της Μόσχας.
Η Κ. Σίμσον τόνισε ότι η σημερινή πολιτική συμφωνία θα οδηγήσει σε τόση εξοικονόμηση φυσικού αερίου όση απαιτείται για να αντιμετωπίσει η ΕΕ με ασφάλεια ένα μέσο κρύο χειμώνα, ακόμα και αν η Ρωσία διακόψει εντελώς τον εφοδιασμό μέσα στον Ιούλιο. Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι βάσει των υπολογισμών της Επιτροπής, αν ο χειμώνας είναι πολύ κρύος, η ΕΕ θα αντιμετωπίσει ένα κενό εφοδιασμού της τάξεως των 45 εκατ. κυβικών μέτρων – ποσότητα που αντιστοιχεί στην ανάγκη μείωσης κατά 15% τους επόμενους οχτώ μήνες. Αν ο χειμώνας είναι κανονικός, το κενό θα είναι της τάξεως των 30 εκατ. κυβικών μέτρων, είπε η Επίτροπος Ενέργειας.
Από την πλευρά του ο υπουργός Ενέργειας της Τσεχίας και προεδρεύων του Συμβουλίου, Ζοζέφ Σικέλα, παραδέχθηκε ότι η σημερινή συμφωνία δεν ήταν εύκολη αλλά στο τέλος όλοι αναγνώρισαν ότι «οι θυσίες είναι απαραίτητες». «Η συμφωνία δεν θα ήταν δυνατή χωρίς την Επιτροπή που βοήθησε να βρεθεί ένας ικανοποιητικός συμβιβασμός», πρόσθεσε. «Η σημερινή απόφαση διασφαλίζει ότι δεν θα αντιμετωπίσουμε δραματικές συνέπειες το χειμώνα. Δε θα επιτρέψουμε στη Ρωσία να απειλεί την ασφάλειά μας χρησιμοποιώντας το αέριο ως πολιτικό εργαλείο», ανέφερε ο ίδιος.
Πηγή: kathimerini.gr
