Της Βασιλικής Σιούτη
Κανένα στοιχείο δεν έχει δοθεί στις αρχές που ερευνούν ως τώρα για το «πέμπτο παιδί» της οικογένειας που έγραψε το γερμανικό περιοδικό «Spiegel» ότι υπήρχε και ισχυρίστηκε ότι πέθανε στον Έβρο με ευθύνη των ελληνικών αρχών.
Πέμπτο παιδί της οικογένειας, που κατήγγειλε τον θάνατό του, δεν υπάρχει ούτε στις λίστες ούτε στις φωτογραφίες που έβγαζαν οι 38 όσο ήταν στο ποτάμι.
Επισκεφτήκαμε το ΚΥΤ Φυλακίου Έβρου όπου βρίσκονται οι πρόσφυγες και διαπιστώσαμε ότι η οικογένεια έχει μαζί της τέσσερα παιδιά, όσα έγραψε στη λίστα που έστειλαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (τρία κορίτσια κι ένα αγόρι) και είναι σαν αυτά που φαίνονται και στις φωτογραφίες. Για το «πέμπτο παιδί» δεν θέλησε να μιλήσει κανείς.
Η LiFO σεβάστηκε την επιθυμία των γονιών, αλλά και τον όρο της διοίκησης του ΚΥΤ να μη δημοσιεύσει φωτογραφίες των παιδιών στο κέντρο υποδοχής, ωστόσο έχει στη διάθεσή της όλα τα στοιχεία και τις μαρτυρίες που τεκμηριώνουν το ρεπορτάζ και όσα κατέγραψε στον Έβρο.
Μπαίνεις στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) στο Φυλάκιο Έβρου και σου σφίγγεται η καρδιά. Βλέπεις γύρω σου δεκάδες ανθρώπους, μερικοί από αυτούς με εμφανή τα σημάδια της κούρασης και της ταλαιπωρίας, οι οποίοι έκαναν τα πάντα για να βρεθούν πίσω από αυτά τα κάγκελα που τους στερούν την ελευθερία κίνησης προσωρινά, αλλά ελπίζουν πως σύντομα, όταν θα φύγουν από δω, θα την κερδίσουν για πάντα, μαζί με τα όνειρά τους.
Πριν από λίγες μέρες το γερμανικό περιοδικό «Spiegel» έγραψε, χωρίς να τεκμηριώσει, ότι πέθανε ένα προσφυγόπουλο στα ελληνοτουρκικά σύνορα (ίσως από τσίμπημα, είπαν) και κατηγόρησε γι’ αυτό την Ελλάδα, ότι ευθύνεται επειδή δεν πήγε εγκαίρως να το σώσει.
Οι ελληνικές αρχές είχαν υποστηρίξει τότε ότι σύμφωνα με το γεωγραφικό στίγμα που έδιναν οι πρόσφυγες, βρίσκονταν στην τουρκική πλευρά των συνόρων, όπου εκείνες δεν είχαν δικαιοδοσία, και αν πήγαιναν εκεί, υπήρχε κίνδυνος πρόκλησης σοβαρού επεισοδίου με την Τουρκία.
Εν τω μεταξύ, πέμπτο παιδί, που ισχυρίστηκαν οι συντάκτες του «Spiegel» ότι πέθανε, δεν είχε καταγραφεί πουθενά. Ούτε στη λίστα που έστειλαν οι πρόσφυγες στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τον Ιούλιο, όταν ζήτησαν τη διάσωσή τους, ούτε και στη φωτογραφία-ντοκουμέντο που δημοσίευσε η Εφημερίδα των Συντακτών με τους 38 πρόσφυγες.
Στις θέσεις 22 και 23 της λίστας που έστειλαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τον Ιούλιο καταγράφονται τα δύο παιδιά από τον πρώτο γάμο της γυναίκας με το επίθετο Al Madani και στις θέσεις 35 και 36 τα δύο κοριτσάκια με το επίθετο Al Ali, όπως είναι και του πατέρα. Το μεγάλο κορίτσι καταγράφηκε ως Ayat και τα δύο μικρότερα ως Maria και Hanin.
Οταν έφτασαν στο ΚΥΤ του Εβρου κατέγραψαν πάλι τέσσερα παιδιά, τρία κορίτσια κι ένα αγόρι, αλλά τα δύο μικρότερα είπαν ότι τα λένε Maya και Hanin, αντί για Maria και Hanin. Η Maria είπαν ότι είχε πεθάνει και το ολόιδιο κοριτσάκι που είχαν είπαν ότι ήταν η δίδυμη αδερφή της, η Maya.
Σε αυτή την περίπτωση τα παιδιά της οικογένειας θα έπρεπε να ήταν πέντε (και οι αδερφές τέσσερις). Ούτε στην αρχική λίστα όμως, πριν από τον καταγγελλόμενο θάνατο ήταν πέντε τα αδέρφια και τέσσερα τα κορίτσια, ούτε στις φωτογραφίες που έβγαζαν κι έστελναν στα ΜΜΕ όταν έφτασαν στην αμμονησίδα.
Η λίστα που εστάλη στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
Στις 5/9 η Εφημερίδα των Συντακτών δημοσιεύει φωτογραφίες προκειμένου να αποδείξει ότι οι αδερφές ήταν τρεις, νομίζοντας ότι το υπουργείο Μετανάστευσης λέει ότι ήταν δύο, κάτι που δεν ισχύει, καθώς και το υπουργείο για τρία κορίτσια μιλάει.
«Οι δημοσιευμένες ομαδικές φωτογραφίες των προσφύγων πριν πεθάνει η μικρή Μαρία αποδεικνύουν με τον πιο αδιάσειστο τρόπο τα fake news του κυβερνητικού επιτελείου και την ύπαρξη των τριών κοριτσιών στη νησίδα…» γράφει.
Και πιο κάτω: «Τα τρία μικρά κορίτσια απεικονίζονται στην ομαδική φωτογραφία που δημοσίευσε στις 25 Ιουλίου η “Εφ.Συν.”… Η φωτογραφία είχε σταλεί στην εφημερίδα από τους πρόσφυγες πέντε ημέρες πριν από τη δημοσίευσή της, στις 20 Ιουλίου. Την ίδια ημέρα, στις 20 Ιουλίου, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου έκανε δεκτή την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων των προσφύγων, στέλνοντας στις αρχές τον κατάλογο των ονομάτων τους που επικαλέστηκε ο κ. Μηταράκης στη Βουλή».
Τρία ίδια κορίτσια με αυτά που έδειξε η Εφημερίδα των Συντακτών βρίσκονται σήμερα με την οικογένειά τους στο ΚΥΤ του Εβρου και τα είδαμε να παίζουν έξω από τον οικίσκο όπου διαμένει η οικογένεια, όσο περιμέναμε την έγκριση της διοίκησης για να μας αφήσει να τους επισκεφτούμε προκειμένου να μάθουμε περισσότερα για την υπόθεσή τους.
Τη διερεύνηση του συγκεκριμένου περιστατικού, άλλωστε, ζητούσε στις 16/8 και η ΜΚΟ Human Rights 360, η οποία έχει αναλάβει τους 38 πρόσφυγες.
«Η διάσωση των 38 Σύρων και Παλαιστινίων προσφύγων στον Έβρο αποτέλεσε επιτέλους ανακούφιση για όλους όσους υποστήριξαν την αξίωσή τους για προστασία από την αρχή. Επιτυχία ήταν και απέναντι στην πολιτική των pushbacks, που είναι συστηματικά και επίμονα στην Ελλάδα αλλά και σε άλλα εδάφη της ΕΕ.
Η θλιβερή απόδειξη ενός θανάτου 5χρονου παιδιού, που κέρδισε την προσοχή των ΜΜΕ και το σώμα που θάφτηκε στο νησί, ότι καμία από τις χώρες δεν αναλαμβάνει την ευθύνη, παραμένει. Με χαρά ακούσαμε την ανακοίνωση ότι ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός θα συνεργαστεί με το Κίνημα της Ερυθράς Ημισελήνου για την αναζήτηση και ταφή του σώματος με σεβασμό και αξιοπρέπεια.
Αναμένουμε την αποτελεσματική διερεύνηση του συγκεκριμένου περιστατικού» (αναφέρεται και σε πνιγμό δύο ενήλικων που είχε προηγηθεί, όπως λένε, αλλά αυτή ήταν μία καταγγελία την οποία στη συνέχεια δεν ανέδειξαν όσοι μιλούσαν για το παιδί).
- Η έρευνα για την καταγγελία του νεκρού παιδιού
Πριν πάμε στον Εβρο αναζητήσαμε το πέμπτο παιδί στη λίστα, αλλά δεν το βρήκαμε. Ρωτήσαμε τον συντάκτη του «Spiegel», αλλά αντί απάντησης, μας συνέστησε υπομονή. Ως τώρα δεν έχει απαντήσει. Αναζητήσαμε το πέμπτο παιδί (και τέταρτο κορίτσι) στις φωτογραφίες που δημοσίευσε η Εφημερίδα των Συντακτών, αλλά εκεί φαίνονται τρία κοριτσάκια (όσα είναι και σήμερα) και όχι τέσσερα, όπως έγραψε το «Spiegel».
Την περασμένη Δευτέρα πήγαμε στον Έβρο, στο ΚΥΤ, όπου βρίσκονται οι τριάντα οκτώ πρόσφυγες. Ζητήσαμε από τη μητέρα να μας μιλήσει, αλλά αρνήθηκε. Σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες του ρεπορτάζ μας, την ίδια άρνηση εξέφρασε και την επόμενη μέρα, όταν εκπρόσωπος της Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης την επισκέφτηκε για να της προσφέρει όποια βοήθεια επιθυμεί για τη διερεύνηση της υπόθεσης. «Είμαι κουρασμένη, δεν θέλω να μιλήσω γι’ αυτό», ήταν η απάντησή της και, όπως μάθαμε, αυτή είναι η απάντηση που δίνει σταθερά εδώ και μέρες κάθε φορά που τη ρωτάνε.
Οι ανακριτικές αρχές είχαν ζητήσει από την οικογένεια να τους δώσει ρούχα του κοριτσιού, αλλά οι γονείς είπαν ότι δεν έχουν κρατήσει κανένα ρούχο ή άλλο αντικείμενο από το παιδί. Στις καταθέσεις τους έχουν πει ότι δεν θυμούνται πού το έθαψαν ούτε έβαλαν κάποιο σημάδι, π.χ. πέτρες.
Ο Αμπντουλατίφ, όταν μιλήσαμε μαζί του, ισχυρίστηκε ότι είδε το πεθαμένο παιδί «ξαπλωμένο και ακίνητο», αλλά δεν ήταν μπροστά όταν πέθανε. Τον ρωτήσαμε αν είδε την ταφή του και απάντησε ξανά αρνητικά. Τον ρωτήσαμε αν ξέρει πού είναι το σημείο ταφής του παιδιού, αφού οι τριάντα οκτώ ήταν όλοι μαζί στην αμμονησίδα του Έβρου, και απάντησε: «Εγώ δεν είδα πού το θάψανε και δεν γνωρίζω πού είναι ο τάφος».
— Δεν ήσασταν όλοι μαζί; (ρωτήσαμε πάλι)
Ήμασταν, αλλά όταν το έθαψαν πήγαν πολύ μακριά από εμάς.
— Μα η αμμονησίδα δεν είναι πολύ μικρή;
Είναι πάνω από 200 μέτρα. Δεν ξέρω να σας πω.
— Γνωρίζεις αν η αμμονησίδα αυτή είναι ελληνική ή τουρκική;
Δεν γνωρίζω.
— Ξέρεις από τι πέθανε το παιδί;
Κάτι την είχε τσιμπήσει, αλλά δεν ξέρω τι.
Ο Αμπντουλατίφ ήταν ο μόνος απ’ όσους ρωτήσαμε ο οποίος δέχθηκε να μας δώσει συνέντευξη και να μας πει την ιστορία του. Πριν από εκείνον, ρωτήσαμε την Μπαϊντά, τη νεαρή γυναίκα που μιλούσε με τις ΜΚΟ και τα ξένα ΜΜΕ όσο οι τριάντα οκτώ ήταν στο ποτάμι του Έβρου και προσπαθούσαν να περάσουν στην Ελλάδα.
Η Μπαϊντά μας εξήγησε ότι η δικηγόρος της ΜΚΟ της έχει πει να μη δίνει συνεντεύξεις σε δημοσιογράφους. Πριν φύγουμε, ζητάμε από τον διερμηνέα των προσφύγων να τη ρωτήσει αν γνωρίζει τι έδαφος ήταν η αμμονησίδα στην οποία βρίσκονταν, ελληνικό ή τουρκικό.
«Η Τουρκία ήταν πίσω μας και η Ελλάδα μπροστά μας», απαντά εκείνη. «Πήραμε το 112 και μας είπε να προχωρήσουμε μπροστά».
«Το παιδί ξέρεις πού πέθανε;» ρωτάμε. «Στην αμμονησίδα», λέει, αλλά δεν ξέρει ούτε εκείνη αν ήταν ελληνικό ή τουρκικό έδαφος. Την ευχαριστούμε και φεύγουμε. Μας χαιρετά και αυτή, χωρίς να δώσει ούτε ένα στοιχείο που θα συνέβαλλε στη διερεύνηση του περιστατικού.
Η αποστολή της LiFO στον Έβρο κατέδειξε ότι κανένας από τους τριάντα οκτώ πρόσφυγες, ειδικά οι γονείς, δεν θέλει να μιλήσει για το περιστατικό που κατήγγειλαν, αλλά ούτε και να διερευνηθεί. «Δεν θέλουμε να μιλάμε γι’ αυτό, είμαστε κουρασμένοι», απαντάνε.
Δεν έχουν κανένα ρούχο και κανένα αντικείμενο του παιδιού που λένε ότι πέθανε, δεν θυμούνται πού το έθαψαν και ούτε επιθυμούν πια την εκταφή του για να το θάψουν «με σεβασμό και αξιοπρέπεια», όπως ζητούσαν οι εκπρόσωποί τους.
Αν υπήρχε πέμπτο παιδί και πέθανε, όπως ισχυρίστηκε το «Spiegel», οφείλει να παρουσιάσει τα τεκμήρια στα οποία στήριξε τον ισχυρισμό, για να γίνει η διερεύνηση του περιστατικού. Αν υπάρχει θάνατος παιδιού, πρέπει να αποδοθούν ευθύνες. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να παίζει με τις ζωές των παιδιών, να τις θέτει σε κίνδυνο και να τις εργαλειοποιεί.
Οι πρόσφυγες είναι θύματα και είναι ανθρώπινο να προσπαθούν να ξεφύγουν από τη μοίρα τους. Πάνω στις πλάτες τους όμως έχουν στηθεί όχι μόνο πολιτικά και διπλωματικά παιχνίδια αλλά και μια τεράστια επιχείρηση εμπορίου και εκμετάλλευσης του προσφυγικού δράματος (3.000 ευρώ έχει πάει η ταρίφα μεταφοράς τους από την Τουρκία στην Ελλάδα, μας είπαν πρόσφυγες στο ΚΥΤ).
Παρομοίως, έχουν στηθεί και αμέτρητα fake news για την εξυπηρέτηση αυτής της εκμετάλλευσης. Για τον λόγο αυτό, όποιος σέβεται το ανθρώπινο δράμα των προσφύγων, το οποίο δεν έχει καμία ανάγκη από fake news, οφείλει να διερευνά και να τεκμηριώνει κάθε είδηση που αφορά τη ζωή τους. Και όπου υπάρχει άδικη πράξη, να υπάρχει και τιμωρία.
Αν υπάρχει θάνατος και ευθύνη των ελληνικών Αρχών, όπως χωρίς στοιχεία κατήγγειλε το γερμανικό περιοδικό «Spiegel», ένας τρόπος για να λάμψει η αλήθεια θα ήταν η εκταφή και η νεκροψία. Την οποία όμως οι καταγγέλλοντες δεν επιθυμούν, την ώρα που και οι κατήγοροι αδυνατούν να τεκμηριώσουν τις κατηγορίες.
Τελικά ποιος είναι αυτός που εμποδίζει να λάμψει η αλήθεια που αφορά την καταγγελία θανάτου μικρού παιδιού; Εμείς θα κρατήσουμε την όμορφη εικόνα και το χαμόγελο των τριών κοριτσιών και του αγοριού που είδαμε να παίζουν στον Έβρο με την ευχή να τελειώσει σύντομα η περιπέτειά τους για να χαρούν την παιδική τους ηλικία όπως αξίζει σε κάθε παιδί.
ΠΗΓΗ: ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ, LIFO, hellasjournal.com
