Του Βασίλειου Γρηγ. Παπαδάκη
Εν αρχή ην το ήθος, η ποιότητα του χαρακτήρα ενός ανθρώπου. Η λέξη προέρχεται από το έθος (συνήθεια) όπως δίδασκε ο Αριστοτέλης (384-332 π.Χ.), «ήθος εξ έθους», ο μόνιμος και σταθερός τρόπος ζωής σύμφωνα με τις επικρατούσες ηθικές αξίες και πράξεις των έλλογων και ελευθέρων ανθρώπων. Το έθος όμως τελεί υπό εξαφάνιση. Ο κυνισμός, απανθρωπία, τοξικότητα της πληροφόρησης – παραπληροφόρησης, ωφελιμισμός και περιφρόνηση των ανθρωπίνων αρχών και αξιών έχουν γίνει χείμαρρος ο οποίος συμπαρασύρει τα πάντα στο διάβα του.
Οι εμβριθείς αρχαίοι φιλόσοφοι είχαν διαφορετικές απόψεις για το πώς πρέπει να ενεργεί ο άνθρωπος ώστε να εξασφαλίζει την ευτυχία και ν΄ ανυψώνει τη ζωή του σε ανώτερο επίπεδο. Το ιδανικό ζωής για τον Αρίστιππο τον Κυρηναίο (435-355 π.Χ.) ήταν η απόλαυση της ηδονής, της κοινωνικής ωφελιμοκρατίας (ηδονιστική θεωρεία). Αντίθετα ο Πλάτων (428-347 π.Χ.) θεωρούσε επιτακτικό καθήκον την απαλλαγή από τις σαρκικές και αισθησιακές απολαύσεις (ασκητισμός), ενώ ο Αριστοτέλης καθιέρωσε τη θεωρία της μεσότητας, το μέτρο σε όλες τις πράξεις και ψυχικές διαθέσεις, την αποφυγή ακροτήτων.
Ο Γερμανός φιλόσοφος Εμμανουέλ Καντ θεμελιωτής της κριτικής φιλοσοφίας (1724-1804) έλεγε: «Το ηθικό ιδεώδες δεν έχει σχέση με το αγαθό».
Η ηθική δεν είναι εμπειρική αλλά αξιολογική και ταυτόχρονα ρυθμιστική και κανονιστική διότι διατυπώνει τις αρχές της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Ως κλάδος της φιλοσοφίας ερευνά τα ηθικά γεγονότα και τις πράξεις του ανθρώπου οι οποίες καθορίζουν τη σκέψη και το χαρακτήρα του. Είναι ένα σύνολο κανόνων όχι εξαναγκαστικά – νομικά αλλά συνειδητά επιβαλλομένων. Ο άνθρωπος στρέφεται προς την ηθική, είτε έμφυτα, είτε υπό το φόβο της κοινωνικής αποδοκιμασίας. Ηθικές πράξεις είναι μόνο εκείνες που γίνονται από καθαρή συναίσθηση του χρέους. Ηθικός άνθρωπος είναι ο ελεύθερος άνθρωπος ο οποίος επιλέγει και θέτει μόνος τους περιορισμούς του. Οι ηθικοί κανόνες προέρχονται από τη μακρά εθνική παράδοση. Οι νομικοί κανόνες πρέπει να συμπορεύονται με τους ηθικούς όμως αυτό δεν συμβαίνει πάντοτε.
Στο σημερινό κόσμο των αντιφάσεων-συγκρούσεων-διχογνωμιών επίκαιρη είναι η ρήση του Ηράκλειτου για τις συγκρουόμενες αρμονίες ως «του τόξου και της λύρας».
 όπως δίδασκε ο Αριστοτέλης){kind=link}