Ποιο είναι το άκρον άωτο της ιδεολογικής γελοιότητας και οι συνέπειες που μπορεί να έχει.
Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Η διαφορά μεταξύ ενός αποκαλούμενου καπιταλιστή και ενός οποιουδήποτε κρατολάγνου, είναι ότι ο πρώτος πλουτίζει από τις αμέτρητες σήμερα αγορές, ενώ ο δεύτερος από την εξουσία που του προσφέρει ο κράτος. Αποκομίζει ακόπως καλά εισοδήματα και άλλα «δώρα». Δικαιολογημένα έτσι, οι κρατολάτρες απεχθάνονται τις ιδιωτικοποιήσεις, γιατί αυτές συνεπάγονται κόπο και ελεύθερο ανταγωνισμό. Οι δε πολιτικοί που επαγγέλλονται «σωτηρίες» λαών και άλλα παρόμοια, θέλουν νομίμως και την απεριόριστη κρατική εξουσία, η οποία συνήθως μεταφράζεται σε άφθονα δις. δολλάρια. Για παράδειγμα, οι «σωτήρες» του Βελγικού Κογκό και της Λιβύης, Μομπούτου και Καντάφι, μόνον στην Ελβετία είχαν από 6 δισ. δολλάρια ο καθένας, για ώρα ανάγκης.
Τούτων λεχθέντων, ο Ελληνικός Οργανισμός Σιδηροδρόμων (ΟΣΕ), με σχέση εσόδων προς δαπάνες 1 προς 8, όταν ο μέσος ευρωπαϊκός όρος είναι 8 προς 10, τα 22 τελευταία χρόνια, επιβάρυνε τον ελληνικό λαό με μόνο 20 δις. ευρώ, ήτοι περί τα 2.000 ευρώ ανά Νεοέλληνα.
Επίσης, από τη στιγμή που η Ελλάδα έγινε μέλος της ευρωζώνης και της συνεπαγόμενης οικονομικής ένωσης της ΕΕ, οι σιδηρόδρομοι έπρεπε να προσαρμοστούν και αυτοί στα ευρωπαϊκά πρότυπα και δεδομένα. Από το 1999 και μετά έτσι, ο ΟΣΕ έπρεπε να μπει σε φάση εκσυγχρονισμού.
Από το 2000 και μετά έτσι, οι φορολογούμενοι άρχισαν να χρηματοδοτούν γενναιόδωρα τον ΟΣΕ, με τις διαδοχικές αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου το 2011 να αντιπροσωπεύουν κάπου 4,7 δις ευρώ. Αυτές οι αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου του ΟΣΕ, δεν ήταν η μοναδική βοήθεια του κράτους προς τον Οργανισμό. Ο τελευταίος άρχισε να ενισχύεται και με κοινοτικά κονδύλια, μέρος των οποίων ουδείς γνωρίζει πού κατευθύνθηκαν και με ποιους τρόπους.
Υπήρξε και συνέχεια όμως, ιδιαίτερα αποκαλυπτική.
Εκτός από τα κοινοτικά κονδύλια για τον εκσυγχρονισμό και τις επενδύσεις σε υποδομές, η πολιτεία φρόντιζε επίσης να δίνει κρατικές εγγυήσεις στον ΟΣΕ για να δανείζεται από ιδιώτες. Μ’ αυτό τον τρόπο κάλυπτε τα ελλείμματα του και αναχρηματοδοτούσε τους ολοένα και μεγαλύτερους τόκους από τα δάνεια, που είχε πάρει στο παρελθόν. Δάνεια απότοκα κολοσσιαίων ζημιών, ενός αντικοινωφελούς οργανισμού.
Στα τέλη του 2011 με αρχές του 2012, τα συσσωρευμένα δάνεια κάθε είδους του ΟΣΕ που έφεραν κρατική εγγύηση είχαν φθάσει τα 10,5 δισ. ευρώ περίπου, θυμούνται οι γνωρίζοντες. Κρατικές εγγυήσεις είχαν δοθεί επίσης σ’ άλλους οργανισμούς όπως ο ΟΑΣΑ, ο ΟΔΥΕ μέχρι την Olympic Catering κ.τ.λ. Όταν αποφασίσθηκε η αναδιάρθρωση του ελληνικού δημοσίου χρέους, γνωστή ως PSI, -η μεγαλύτερη στη σύγχρονη ιστορία των ανεπτυγμένων οικονομιών-, ήταν λογικό και επόμενο να «κουρευτούν» στο μισό και πάνω αυτά τα χρέη. Έτσι, τα χρέη του ΟΣΕ μειώθηκαν στα 5 δισ. ευρώ περίπου λόγω PSI.
Όμως, όπως πολύ σωστά επισημαίνεται στον ιστότοπο euro2day.gr, αρκετά ομόλογα είχαν εκδοθεί υπό αγγλικό δίκαιο και επομένως δεν μπορούσαν να «κουρευτούν», αν μια συγκεκριμένη, μεγάλη πλειοψηφία ομολογιούχων δεν το δεχόταν. Πράγματι, κάποιες σειρές ομολόγων δεν κουρεύτηκαν και οι κάτοχοι τους –γνωστοί ως holdouts– περίμεναν να πληρωθούν το 100% της ονομαστικής αξίας των ομολόγων στη λήξη τους. Με άλλα λόγια, οι ομολογιούχοι θα πήγαιναν στον ΟΣΕ στη λήξη τους και θα απαιτούσαν να πληρωθούν. Αν ο ΟΣΕ δεν πλήρωνε, όπερ το πιθανότερο, θα πήγαιναν σε (αγγλικά) δικαστήρια και θα ζητούσαν να γίνει εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων του οργανισμού για να αποζημιωθούν. Η δικαίωσή τους θεωρείτο δεδομένη.
Κάποιοι τότε (στον ΟΔΔΗΧ) σκέφθηκαν να κάνουν ένα τρικ για να καλύψουν τον ΟΣΕ σε περίπτωση που οι ξένοι holdouts προχωρούσαν σε μια τέτοια κίνηση. Ζήτησαν λοιπόν να στέλνεται βεβαίωση για τις οφειλές του ΟΣΕ κάθε χρόνο που επιβαρύνονταν με τόκους κ.τ.λ. Η συλλογιστική ήταν απλή. Όσο μεγαλύτερες οφειλές είχε ο ΟΣΕ προς το δημόσιο, τόσο το καλύτερο, γιατί αν οι ξένοι holdouts πήγαιναν τον Οργανισμό στα δικαστήρια για τα απλήρωτα ομόλογα θα εμφανιζόταν το δημόσιο και θα ζητούσε επίσης αποζημίωση σε ίση βάση. Επειδή όμως οι οφειλές προς το δημόσιο θα ήταν συγκριτικά πολύ μεγαλύτερες λόγω του τρικ των βεβαιώσεων οφειλών με τις επιβαρύνσεις, οι ξένοι holdouts θα λάμβαναν ψίχουλα από τις επιδιωκόμενες εκποιήσεις περιουσιακών στοιχείων. Επιπλέον, γνωρίζοντας για τις μεγάλες νέες οφειλές του ΟΣΕ προς το δημόσιο, οι ξένοι holdouts θα αποθαρρύνονταν και δεν θα ακολουθούσαν τη δικαστική οδό και τις εκποιήσεις.
Έτσι κι έγινε. Η διαγραφή του χρέους του ΟΣΕ ύψους 14 δισ. ευρώ περίπου, την οποία ενέκριναν οι κοινοτικές αρχές ενόψει της πώλησης της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στους Ιταλούς (νυν Hellenic Train) το 2017, είχε αυτή την παράμετρο. Ήταν το χρέος με το τρικ των βεβαιώσεων οφειλών που επιβάρυνε το δημόσιο χρέος αλλά στη πραγματικότητα ήταν αρκετά μικρότερο από 14 δισ. ευρώ.
Αν λάβουμε υπόψη μας έτσι, το «κούρεμα» χρέους και την «εξαπάτηση» στην ουσία ξένων ομολογιούχων, ο ΟΣΕ μάλλον χρυσοπληρώθηκε από τους Ιταλούς, οι οποίοι στην ουσία, έως σήμερα είχαν και τα χέρια τους δεμένα.
