Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου
Ποτέ δεν βαριέσαι παρακολουθώντας τις ελληνικές πολιτικές εξελίξεις. Χωρίς συνήθως ποτέ να συμβαίνει κατι συγκλονιστικά καινούργιο. Ολοι έχουν άποψη, την εκφράζουν, αδιαφορώντας συνήθως γιά τις συνέπειες για την παράταξη τους και, κυρίως, γιά τα πολιτικα δεδομένα της χώρας. Μου θυμίζει αυτή η κατάσταση το σχόλιο, πριν πολλά χρόνια, ενός ανταποκριτή του σοβιετικού τότε πρακτορείου ειδήσεων ΤΑΣΣ: “Στην Ελλάδα είναι δύσκολο να κάνω την δουλειά μου. Πως να στείλω ρεπορτάζ για το τι συμβαίνει στην χώρα; Εδω όλοι κάνουν συνέχεια δηλώσεις. Ασταμάτητα. Συχνά τα έχω χαμένα”.
Δεν έχουν αλλάξει και πολλά από τότε. Μπορώ να πώ μάλιστα πως έχουν μάλλον χειροτέψει. Με μια διαφορά. Εχουν υπάρξει σημαντικές αλλαγές στον χώρο της συντηρητικής- φιλελεύθερης παράταξης. Εκεί έχουν κοπάσει οι πολλές φωνές και κυριαρχεί μία αδιατάρακτη ομοφωνία. Αυτό οφείλεται στον τρόπο διακυβέρνησης της χώρας και στον τρόπο συμπεριφοράς της ΝΔ, του Αρχηγού και των στελεχών της. Χωρίς βέβαια κι’ αυτό να μην ενέχει κινδύνους. Στον χώρο όμως της Αριστεράς επικρατεί πλήρες χάος. Ο ΣΥΡΙΖΑ σπαράσσεται. Ενώ το ΠΑΣΟΚ δεν κουράζεται να αναζητά ηγεσίες που αυτόματα, με την κίνηση λχ ενός μαγικού ραβδιού, θα μπορέσει, υποτίθεται, να του δώσει την παληά του αίγλη.
Στην Αριστερά το αδιέξοδο δεν φαίνεται να οδηγείται σε κάποιο τέλος. Δίχως την δυνατότητα προβολής μιάς νέας πρότασης, που να συναρπάζει και να κινητοποιεί τον κόσμο, τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και του ΠΑΣΟΚ σε μεγάλο βαθμό, συνεχίζουν να προβάλουν αφηρημένες θεωρητικες θέσεις με αμφιλεγόμενο περιεχόμενο. Η επίκληση μιάς φθαρμένης φαντασίωσης περί Αριστεράς και η προβολή αναμνήσεων απο τα χρόνια του Ανδρέα Παπανδρέου δεν πρόκειται σε καμμία περίπτωση πλέον να συγκινήσουν τα λαικά στρώματα και να προκαλέσουν κινητοποιήσεις. Ετσι όλα καταλήγουν σε ατέρμονες συζητήσεις, σε ένα κυκεώνα δηλώσεων και κινήσεων τακτικής τοποθέτησης που εκτός από σύγχιση δεν προκαλούν το οποιοδήποτε άλλο αίσθημα.
Κραταιά παλαια κόμματα μετατρέπονται βαθμηδόν σε μικρά κομματίδια μπλεγμένα σε ατέρμονες γραφειοκρατικές καταστατικές διαδικασίες που αφήνουν εντελώς αδιάφορη την κοινωνία. Το μήνυμα δεν φαίνεται να είναι εύκολο να γίνει κατανοητό – αν και η κοινωνία το έχει επανειλημμένα στείλει. Τα ιδεολογήματα περί γνήσιας Αριστεράς και ξεκάθαρου “προοδευτισμού” δεν συγκινούν πλέον παρά ελάχιστους. Ο κόσμος εχει προβλήματα και ψάχνει γιά λύσεις. Η ιδεολογική αναζήτηση και οι καταστατικές αψιμαχίες τον αφήνουν αδιάφορο. Αν δεν αντιμετωπισθεί αυτό το δεδομενο δεν υπάρχει προοπτική.
Στην αντίπερα όχθη η κατάσταση είναι διαφορετική. Η αποστέρηση των στελεχών της κυβέρνησης απο την δυνατότητα να έχουν γνώμη και ιδιαίτερη πολιτική προσωπικότητα έχει επιβάλει μια ιδιότυπη ηρεμία και μιά επιφανειακή ομοιογένεια. Η έννοια όμως του επιτελικού κράτους, που ψαλιδίζει τα φτερά της όποιας διαφοροποίησης των στελεχών του, έχει κάποια επικίνδυνα αποτελέσματα. Επικεντρώνει την όποια δυσαρέσκεια στον κεντρικό κυβερνητικό πυρήνα και κάνει την φθορά αναπότρεπτη. Οι πληγές που δημιουργούνται φαντάζουν αγιάτρευτες και η φθορά που προκαλείται παίρνει γεωμετρικές διαστάσεις. Είχα και παλαιότερα προειδοποιήσει πως ο υπερβολικός συγκεντρωτισμός ενέχει κινδύνους μεγάλης κεντρικής φθοράς. Που δύσκολα πλέον θα είναι δυνατόν νά αντιστραφεί. Η απόλυτη γενική σιωπή καθ’ όσον αφορά επι μέρους διαφοροποιήσεις ενεχει τον κίνδυνο κατάρρευσης του κεντρικού κορμού. Λόγω απουσίας διάσπαρτων βαλβίδων ασφαλείας που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για εκτόνωση μιάς κατάστασης. Εκτιμώ βέβαια πως δυνατότητες ακόμα υπάρχουν. Κυρίως λόγω του χάους που επικρατεί στην αντίπερα πολιτική όχθη.
