Του Αντώνη Βενέτη
Πρόσφατα η «Κ» της 11.10.2024αναφέρθηκε εκτενώς εις την Μεγάλην του Γένους σχολή της Κωνσταντινουπόλεως.
Θα ήθελα να προσθέσω δύο «ειδήσεις» περί αυτής, τις οποίες ανεύρον ξεφυλλίζοντας εφημερίδες του 19ου αιώνα.
ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ, 11.6.1873 – Η «Βυζαντίς» Κωνσταντινουπόλεως λέγει τάδε· «Η τύχη της πολυπαθούς μεγάλης του Γένους σχολής φαίνεται ότι πρόκειται να εξασφαλισθή οριστικώς χάρις είς την φιλογένειαν τινών εκ των προκρίτων ομογενών, οίτινες μη ανεχόμενοι να βλέπουσι το πρώτιστον τούτο εθνικός εκπαιδευτήριον εν τη πασιγνώστω ανωμάλω αυτού καταστάσει, απεφάσισαν να λάβωσι οριστικά και σωτήρια μέτρα υπέρ της συντηρήσεως και παγειώσεως αυτού.
Προς τον σκοπόν τούτον οι αξιότιμοι ομογενείς κ.κ. Χρηστάκης Εφένδης Ζωγράφος, Γ. Ζαρίφης και Ζ. Στεφανόβικ εδήλωσαν την παρελθούσαν εβδομάδα τω Οικουμενικώ Πατριαρχείω ότι καταθέτουσιν από κοινού εννέα χιλιάδων λιρών εις χρεώγραφα της Κυβερνήσεως, όπως ο τόκος αυτών χρησιμεύση εις συντήρησιν της εν λόγω σχολής, εις το ποσόν τούτο προσετέθησαν επίσης χιλίας λίρας εις χρεώγραφα ας ευηρεστήθη να προσηνέγκη προς τον αυτόν σκοπόν ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Άνθιμος.
Συνάμα δε οι ως άνω μνημονευθέντες οεμεγενείς ανέλαβον να ενεργήσωσι έρανον προς συλλογήν του αναγκαιούντος ποσού προς ανίδρυσιν καταλλήλου κτιρίου διά τη σχολήν ταύτην.»
Κατά δε την εφημερίδα ΩΡΑ της 3.12.1880, οι εν Βατοπαιδίων μοναχοί ανήγγειλαν με αναφοράς αυτών προς το Πατριαρχείον ότι προσφέρουσι εισέτι υπέρ του κιτρίου της μεγάλης του Γένους σχολής 1.000 λίρας.
Σημειώνω ότι Δευτέρα «είδηση» αναφέρεται εις το υφιστάμενο κτίσμα της σχολής, «ένα αριστούργημα του εκλεκτισμού», εις το οποίο μετεκόμισε (η σχολή) το 1882.
