Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου
H πόλη Βολογκντά, πρωτεύουσα της επαρχίας (Ομπλάστ) Βολογκντά στη Ρωσία, είναι ένα πραγματικό αξιομνημόνευτο μέρος. Κάποιες ώρες βόρεια από τη Μόσχα, στολισμένο με ένα εντυπωσιακό Κρεμλίνο (καστροπολιτεία) κι’ απλωμένο γύρω από τον μεγαλοπρεπή ποταμό Βολογκντά, δεν ξεχνιέται εύκολα από τον ξένο επισκέπτη του. Ευρισκόμενη εκεί από πολλούς αιώνες σημαδεύτηκε από την εισβολή των Μογγόλων της Χρυσής Ορδής κι’ αναπτύχθηκε ταχύτατα μετά την υπαγωγή της στο πριγκηπάτο της Μοσχοβίας και την παρουσία αργότερα εκεί του περιβόητου Τσάρου Ιβάν Δ’, του Τρομερού.
Η ειδυλιακά όμορφη αλλα και καταταλαιπωρημένη αυτή περιοχή ήρθε και πάλι στο σχετικό κέντρο της δημοσιότητας όταν στα μέσα του περασμένου Οκτωβρίου ο κυβερνήτης της περιοχής ανακοίνωσε την πρόθεσή του να ανεγείρει ενα άγαλμα στη μνήμη του Ιωσήφ Στάλιν. Χωρίς να είναι μέλος Κομμουνιστικού Κόμματος, ο κυβερνήτης Γκιόργκι Φιλιμόνωφ εξέπληξε με την απόφασή του αυτή. Από την εποχή που ο Νικήτα Κρούστσεφ, με την περίφημη “Μυστική Ομιλία” του, είχε καταγγείλει τον πρώην σοβιετικό δικτάτορα οι πάντες – άλλος λιγότερο κι’ άλλος περισσότερο – είχαν φροντίσει να αποστασιοποιηθούν απο τον Στάλιν. Με την πτώση του κομμουνισμού μάλιστα αδριάντες και προτομές του καταστρέφονταν, σε όποια γωνιά της χώρας κι’ άν βρίσκονταν.
Πως λοιπόν ήλθε τώρα κι’ ενας κυβερνήτης μιάς ρωσικής επαρχίας αποφασίζει να προχωρήσει σ’ αυτή την χειρονομία; Κάποιοι ισχυρίζονται πως πίσω του βρίσκεται η κυβέρνηση μια και δεν θεωρείται άνθρωπος που αντιτίθεται στον Πρόεδρο Πούτιν. Πολλές ομως φορές στο παρελθόν ο Πούτιν έχει καταγγείλει τις απάνθρωπες πολιτικές και συμπεριφορές του παλαιού δικτάτορα. Ανεξάρτητα από την στάση του οποιουδηποτε απέναντι στον Πούτιν, κανένας δεν μπορεί να τον κατηγορήσει γιά κομμουνιστικές τάσεις η για φιλοσοβιετισμό. Η Ρωσία σήμερα είναι μια καθαρά καπιταλιστική οικονομία, με σαφώς ελεύθερες και δυναμικές αγορές και με μια οικονομία με λίγες πλέον κρατικές παρεμβάσεις, ελάχιστες επιδοτήσεις και με ένα σύστημα ελεύθερου ανταγωνισμού σε πλήρη δράση. Από πουθενά δεν προκύπτει πως σήμερα υπαρχει η οποιαδήποτε τάση αναβίωσης του σοβιετικού, και πολύ περισσότερο του Σταλινικού, της παρελθόντος.
Η πρωτοβουλία λοιπόν του κυβερνήτη της Βολογκντά είναι σαφές πως έχει διαφορετικά κίνητρα. Προφανέστατα ο Στάλιν ξυπνά κάποιες θετικές μνήμες στον ρωσικό λαό για τον περίφημο “Πατριωτικό Πόλεμο” κατά των Γερμανών στη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Κι’ αυτό όμως δεν εξηγεί την κίνηση Φιλιμόνωφ. Εκτός αν συνδυασθεί με τον πόλεμο στην Ουκρανία και την ανάγκη ανύψωσης προσωπικοτήτων που θυμίζουν πολεμικούς θριάμβους. Ομως η κυβέρνηση της Ρωσικης Ομοσπονδίας ακόμα και τώρα αρνείται να ομιλήσει για πόλεμο στην Ουκρανία. Επιμένει στον όρο “στρατιωτική επιχείρηση”.
Mοναχά ένα ενδεχόμενο απομένει που να μπορεί να εξηγήσει την παράδοξη κίνηση του κυβερνήτη της Βολογκντά. Ο Στάλιν σηματοδοτεί γιά την Ρωσία μιά εποχή καχυποψίας και αντίθεσης προς την Δύση. Αυτός ο αντιδυτικισμός φαίνεται να αυξάνεται στη Ρωσία. Κι ενδεχόμενα δίνει χώρο για τέτοιες αντιδεοντολογικές πρωτοβουλίες. Που κατά την γνώμη μου δεν θα έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής. Η λήξη του πολέμου στην Ουκρανία και μιά πιθανή επαναπροσέγγιση με την Δύση, μετά την άνοδο του Ντόναλντ Τράμπ στην εξουσία, θα οδηγήσει κάθε τέτοια κίνηση αντιπαλότητας στην λήθη της ιστορίας.
 Βολογκντά στη Ρωσία, είναι ένα πραγματικό αξιομνημόνευτο μέρος. Κάποιες ώρες βόρεια από τη Μόσχα){kind=link}