Του Ηλία Καραβόλια
«Το να είσαι εχθρός με τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι επικίνδυνο, το να είσαι φίλος είναι θανάσιμο λάθος».
(Χένρυ Κίσσιγκερ)
Στο μυαλό του Τραμπ κυριαρχεί μόνιμα τόσο η έννοια του deal όσο και του fight club μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων. Ζει για να «παίζει» με την φωτιά και να διαπραγματεύεται αφού πρώτα συγκρούεται για να φέρει τον αντίπαλο σε δυσμενή θέση. Μόνο που βλέπει τους πάντες ως αντιπάλους.
Σωστά λέει ο Aλεξ Καλίνικος του King’s College :
«Δείτε την περιστασιακή ανικανότητα με την οποία υπολογίστηκαν οι δασμοί – προφανώς διαιρώντας το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ με μια δεδομένη χώρα με την αξία των εξαγωγών της προς τις ΗΠΑ και στη συνέχεια διαιρώντας το αποτέλεσμα με το δύο. Ο άτσαλος χαρακτήρας αυτής της διαδικασίας αποτελεί έκφραση περιφρόνησης για τα θύματα και συνέχεια του μίσους για τον υπόλοιπο κόσμο που εκφράζει ο Τραμπ».
Μια σημείωση : αυτοί οι δασμοί ξεπέρασαν τον μέσο σταθμισμένο δασμολογικό επίπεδο όλων των εποχών για τις ΗΠΑ, το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 100 ετών, ξεπερνώντας τους δασμούς Smoot-Hawley της δεκαετίας 1930.
Με αυτόν λοιπόν τον εμπορικό πόλεμο που ξεκίνησε επιβάλλει ανισορροπία στις αγορές και σύντομα θα εκτοξεύει σπόντες ενάντια στη FED, στην ΕΚΤ και στην Κεντρική Τράπεζα της Κίνας (σε αυτό στοχεύει ώστε να κηδεμονεύσει την νομισματική μάχη με το δολάριο αλλά και να «παίξει» με το εξωτερικό αμερικανικό χρέος).
Η αλήθεια είναι ότι ο πλούσιος πρόεδρος των ΗΠΑ υποτίθεται οτι είναι το λακανικό «υποκείμενο-που-γνωρίζει» : συμπεριφέρεται ως αυτός που ξέρει καλύτερα απ’ όλους ότι η ταχύτητα μετράει.
Ξέρει ότι βγαίνουν λεφτά όταν μετασχηματιστεί η κάθε είδηση σε γεγονός. Και έτσι διαμορφώνει ουσιαστικά τις παλινδρομήσεις στις τιμές των αξιών, ώστε να αποκτήσουν συγκεκριμένη τάση οι χρηματιστηριακές αγορές.
Όπως γνωρίζει καλά ότι ο πόλεμος για τις ενεργειακές επικράτειες ( πχ πρόταση να αγοράσει την Γροιλανδία, σπάνιες γαίες σε Ουκρανία, η μάχη για την Ανταρκτική ) είναι ένα μέρος μόνο από το ισχυρό γεωπολιτικό παίγνιο.
Αλλά ας δούμε κατάματα τι συμβολίζει ιστορικά ο Τραμπ με όλα αυτά τα δεδομένα : ότι ο σύγχρονος αμερικανικός καπιταλισμός προσπαθεί να αυτορυθμιστεί και να επεκταθεί.
Το τίμημα όμως για τον παγκόσμιο καπιταλισμό είναι η απορρύθμιση – και όχι μόνο οι ιδεολογικές κραυγές για κατάρρευση ελεύθερων αγορών και φιλελεύθερου εμπορίου.
Και αυτό το τίμημα επεκτείνεται αφού αυτές οι αμερικανικές εμπορικές πολεμικές κινήσεις απορρυθμίζουν παράλληλα με τις αγορές και τις κοινωνίες.
Στην εποχή όπου σημαίνοντα όπως τεχνητή νοημοσύνη, ρομποτοποίηση της εργασίας, internet of things (και πολλά άλλα hi-tech μελλούμενα) κυριαρχούν, διαμορφώνεται ένα σκηνικό παγκοσμίως όπου τα έθνη και οι εταιρείες θα μάχονται στο να μην μείνουν πίσω.
Θεσμοί, ηγέτες, οργανισμοί, δομές και κοινωνικοί φορείς θα προσπαθούν να προσαρμόζονται στην τεχνολογική επέλαση του συστήματος ταυτόχρονα με τους εμπορικούς πολέμους.
Αυτοί όμως οι λαοί που τελικά θα μένουν πίσω στις εξελίξεις είναι τελικά και αυτοί που θα πληρώσουν το μεγαλύτερο τίμημα και θα υποστούν έντονα την αύξηση στις κοινωνικές ανισότητες.
Το εμπόριο λοιπόν, και ο ξέφρενος ανταγωνισμός πίσω από την γεωπολιτική, θα μας θυμίζουν πάντα ότι ως κοινωνίες θα βρισκόμαστε πλέον συνεχώς αντιμέτωποι με το ακραίο (εσωτερικό) όριο της αναδιάρθρωσης του συστήματος….
