Του Ηλία Καραβόλια
Ο Bill Gates μας λέει εδώ https://www.moneyreview.gr/business-and-finance/international/163578/giati-ta-simerina-paidia-den-tha-ginoyn-bill-gates-to-mystiko-tis-epitychias-toy-kryvetai-stin-paidiki-toy-ilikia/?trk=feed_main-feed-card_feed-article-content την «μισή αλήθεια» για το ότι κάποιος ή κάποιοι από την νέα γενιά πολύ δύσκολα (ως απίθανα) θα μπορέσει ποτέ να φτιάξει κάτι σαν την δική του αυτοκρατορία.
Μιλάει σωστά για τα βιβλία και τις ιδέες της εποχής του σε σχέση με την σημερινή καθολική εμβύθιση στα smartphones, καθώς και για την χαμένη εγγύτητα με την πραγματικότητα λόγω της ψηφιακής διεπαφής.
Δεν αναλαμβάνει φυσικά μερίδιο ευθύνης για την σημερινή ψηφιακή συνθήκη άγχους και απόσπασης της προσοχής των νέων. Αλλά αυτό είναι το λιγότερο : το μείζον είναι αυτό που δεν λέει.
Αποφεύγει να ονομάσει την ρίζα του κακού – τις ανισότητες ευκαιριών. Δεν παίρνει θέση καθόλου για τις στρεβλώσεις του συστήματος και όπως πολλοί leaders σε οικονομία και πολιτική, συστήνει το βιβλίο «The Anxious Generation» του κοινωνικού ψυχολόγου του New York University, Jonathan Haidt (το οποίο ερευνά το πώς τα smartphones και τα social media έχουν «ανακαλωδιώσει» τους εγκεφάλους των παιδιών).
Τα νευροερεθίσματα από τις οθόνες των κινητών και το παγκόσμιο scrolling σαφέστατα γεννάνε άγχος και διασπούν την προσοχή φορτώνοντας τον εγκέφαλο μικρών και μεγάλων με άχρηστη πληροφορία αλλά και τοξικές «επαφές».
Υπάρχουν όμως και αλλά ερεθίσματα από τις οθόνες που δεν αφήνουν το νου να ψάξει την καινοτομία ή να παλέψει για την αριστεία και την διάκριση.
Είναι ο βομβαρδισμός της διαφήμισης, η αλλοτρίωση της συμμετοχής στα δίκτυα, το FOMO(fear of missing out) – το σύμπτωμα του να χάσεις την «ευκαιρία», την είδηση που δήθεν νομισματικοποιείται και εξαργυρώνεται.
Ο καπιταλισμός της νέο φεουδαρχίας στην οποία είναι πιονέρος ο Bill Gates αποκλείει περισσότερο από το να ενσωματώνει.
Αυξάνει τις ανισότητες αφού το ψηφιακό χάσμα και διευρύνεται και μοχλεύει με την τεχνολογική εξέλιξη την «απομάκρυνση» του ανθρώπινου κεφαλαίου έναντι της τεχνητής νοημοσύνης και των αλγορίθμων.
Σε όχι και τόσο παλιότερη συνέντευξη του ο Gates είχε πει ότι θα σπούδαζε λέει αν ξεκινούσε σήμερα την ζωή του. Και μάλιστα προσδιόρισε τότε τις επιστήμες που θα αναπτυχθούν στο μέλλον (το διαρκές που ήδη έχει έλθει)
Εκείνες δηλαδή που θα έχουν ζήτηση κατα την άποψη του : Τεχνητή Νοημοσύνη, Ενέργεια, Βιοεπιστήμες. Ο άνθρωπος που δημιούργησε ουσιαστικά την Πληροφορική, το περιβάλλον επεξεργασίας δεδομένων, πληροφορίας, γνώσης, ο άνθρωπος που οραματίστηκε τις λεωφόρους της υπερδικτύωσης και τα λογισμικά κυκλοφορίας σε αυτές, υποδείκνυε στους νέους – χωρίς να κρύβεται και χωρίς να προσποιείται – τον δρόμο του μέλλοντος.
Αλλα ας σκεφτούμε τα δυο σινιάλα του Gates : ναι στα βιβλία και τις σπουδές, λιγότερη ώρα στις οθόνες. Καλά φαίνεται να τα λέει – και εξ όσων φαίνεται προσπαθεί να χρηματοδοτήσει νέους να καινοτομούν με τα foundations του.
Κανείς δεν αμφιβάλλει ότι η ξέφρενη κούρσα καινοτομίας και τεχνολογικής ηγεμονίας στην οποία συμμετείχε, αυτό το επι πολλά χρόνια ράλι του hi tech ανταγωνισμού που έστειλε την αξία της περιουσίας του σε άπιαστα μεγέθη, συνέβαλε στην ανάπτυξη και την εξέλιξη των οικονομιών και των κοινωνιών.
Συνέβαλε όμως και στην αφανή σταδιακή απαξίωση ανθρώπινου κεφαλαίου, στην κλιμακούμενη επίθεση στην κριτική σκέψη από τα μηχανάκια βαθιάς μάθησης και τα ρομποτικά αυτόματα ( βλ μελέτη πχ Chen, Christensen, Gallagher, Mate, Rafert του 2021: «Global Economic Impacts Associated with Artificial Intelligence»)
Οι Gates του σήμερα δεν μπορούν να φτιαχτούν – έχει δίκιο ο καινοτόμος μεγιστάνας της πληροφορικής. Τουλάχιστον ας προσπαθήσουν όσοι ανήκουν στην ελίτ αυτή στο να φτιαχτούν καλύτεροι άνθρωποι με λιγότερη τεχνητή σκέψη και συνείδηση, και με περισσότερη κοινωνική και συναισθηματική νοημοσύνη …
