Ακόμα και ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, στη διαπραγμάτευση του Κραν Μοντάνα, το 2017, πλάσαρε στον Πρόεδρο Αναστασιάδη, την αντίληψή του πως «στην περίπτωση που ικανοποιηθούν 100% οι Τουρκοκύπριοι, υπάρχει μια θέληση από πλευράς Τουρκίας να επανεξετάσουν τη Συνθήκη Εγγυήσεων και τα Επεμβατικά Δικαιώματα». Πέρα από όσα εξωφρενικά αναδείχθηκαν τις τελευταίες μέρες μέσα από τις αποκαλύψεις των εγγράφων για όσα συνέβησαν στο Κραν Μοντάνα, είναι πολύ σημαντικό κι αυτό, για να ξέρουμε τι μας γίνεται -μια και είμαστε κατηγορούμενοι για μαξιμαλισμό. Το ότι δηλαδή η αντίληψη των Ηνωμένων Εθνών, ή και μόνο του Γκουτέρες ο οποίος δίνει τη γραμμή, είναι πως οι Τ/κ πρέπει να ικανοποιηθούν 100% για να δούμε (αν δούμε) «μια θέληση» από την Τουρκία.
Αυτό δεν ίσχυσε μόνο στο Κραν Μοντάνα, ήταν το πλαίσιο μέσα στο οποίο έγιναν όλες οι διαπραγματεύσεις που προηγήθηκαν. Ειδικά όσοι κατηγορούν την ελληνοκυπριακή πλευρά για αδιαλλαξία και μαξιμαλισμό, πρέπει να σκεφτούν, πότε ζήτησαν οι διαπραγματευτές μας να ικανοποιηθούν 50% ή 100%; Ουδέποτε. Ζητούσαν πάντα το ελάχιστο βήμα καλής θέλησης από την Τουρκία στην ασφάλεια (στρατεύματα, εγγυήσεις) για να μπορέσουν να «πουλήσουν» στο λαό μια κάποια λύση. Και ουδέποτε το έλαβαν. Ικανοποιούσαν τις τουρκικές αξιώσεις, τη μια μετά την άλλη, ικανοποιούσαν τους μεσολαβητές κάνοντας κινήσεις καλής θέλησης, ικανοποιούσαν τη βελτίωση του κλίματος, πάντα παραβιάζοντας κόκκινες γραμμές και πάντα με την ελπίδα ότι θα υπάρξει ανταπόκριση από την άλλη πλευρά. Δεν υπήρξε ποτέ. Όχι μόνο από την Τουρκία, αλλά ούτε από τους Τουρκοκύπριους ηγέτες, ούτε κι από τους διαλλακτικότερους Ταλάτ και Ακιντζί.
Όπως αποδείχθηκε και από όσα αποκαλύφθηκαν από τα πρακτικά των Ηνωμένων Εθνών (που σήμερα διανέμει ο Φιλελεύθερος σε ειδική συλλεκτική έκδοση) η πολιτική ικανοποίησης της τουρκικής πλευράς -ο αείμνηστος Σπύρος Κυπριανού την είχε βαφτίσει «πολιτική του καλού παιδιού»- που ακολούθησαν όλα τα προηγούμενα χρόνια οι εκπρόσωποί μας, Χριστόφιας και Αναστασιάδης -ειδικά επειδή συνεπικουρούμενοι από κάμποσους κολλημένους εστίασαν την προσοχή τους στα πρόσωπα των συνομιλητών τους, Ταλάτ και Ακιντζί, και προσωποποίησαν το Κυπριακό αφήνοντας την Τουρκία να κινεί τα νήματα αλλά να μην φαίνεται- δεν οδήγησε πουθενά αλλού παρά μόνο στην ανάγκη απόλυτης, 100%, ικανοποίησης της τουρκικής πλευράς. Με συνέπεια να το υποδεικνύει ο ίδιος ο Γενικός Γραμματέας την ώρα της πιο κρίσιμης διαπραγμάτευσης. Χωρίς καν να στραφεί ούτε μια στιγμή προς τον εκπρόσωπο της Τουρκίας, τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, για να του υποδείξει ότι οφείλει κι αυτός στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης να κάνει μια υποχώρηση.
Έπρεπε η πλευρά μας, η πλευρά των θυμάτων της κατοχής, να ικανοποιηθεί με την υπόσχεση πως μετά από την 100% ικανοποίηση των Τουρκοκυπρίων -στην πραγματικότητα της Τουρκίας- θα μπορούσε να ελπίζει σε «μια θέληση από πλευράς Τουρκίας να επανεξετάσουν τη Συνθήκη Εγγυήσεων και τα Επεμβατικά Δικαιώματα». Ακόμα κι όταν οι Αναστασιάδης και Κοτζιάς επίμονα ζητούσαν από τον Τσαβούσογλου μια διαβεβαίωση αυτής της υποσχόμενης (και ανεπαρκούς, φυσικά) τουρκικής ευελιξίας, παρενέβαινε εκ μέρους του ο Γενικός Γραμματέας για να λέει ότι «ο ίδιος καταθέτει ότι η Τουρκία θα μπορούσε να αποδεχθεί ένα τέλος στο δικαίωμα της επέμβασης μέσα στο πλαίσιο μιας λύσης, όταν όλα τα απαραίτητα στοιχεία θα ήταν στη θέση τους» (πρακτικά του δείπνου, 6/7/17), δηλαδή, 15 χρόνια μετά που η ε/κ πλευρά θα τα είχε δώσει όλα 100% και δεν θα ήταν σε θέση να διεκδικήσει το παραμικρό.
Τόσο βαθιά σφηνώθηκε στο μυαλό των μεσολαβητών η προθυμία της πλευράς μας για υποχωρήσεις, που ακόμα και την πιο κρίσιμη ώρα, ο Γενικός Γραμματέας θεωρούσε αυτονόητο ότι αρκεί η δική του υπόσχεση κι όχι της Τουρκίας, για να έχει η πλευρά μας την υποχρέωση να ικανοποιήσει 100% τις τουρκικές απαιτήσεις.
Αυτό είναι αποτέλεσμα της δικής μας πολιτικής. Ναι μεν, ο Αντόνιο Γκουτέρες αποδείχθηκε κατώτερος των περιστάσεων και της αποστολής του, αλλά όχι χωρίς την ευθύνη των δικών μας ηγετών. Με μεγάλο μερίδιο του Νίκου Αναστασιάδη, που συνέχισε την πολιτική του 2004 και την πολιτική του προκατόχου του και κατηγορούσε ως κινδυνολόγους όσους τον προειδοποιούσαν γι’ αυτά που θα έβρισκε μπροστά του όταν έκανε τις διάσημες κωλοτούμπες. Έφτασε να του στέλνει ο Γκουτέρες την εκπρόσωπό του, Τζέιν Χολ Λουτ, να βολιδοσκοπήσει τις διαθέσεις του, για την πρόθεση του ΓΓ, στη νέα του έκθεση (Ιούλιος 21), να κάνει αναφορά σε «αυτοδιοικούμενες περιοχές» για να ικανοποιηθούν, δήθεν, οι Τουρκοκύπριοι.
Κατά τα άλλα, θέλουν όλοι, λένε, να συνεχίσουμε τη διαπραγμάτευση από εκεί που μείναμε στο Κραν Μοντάνα. Πού μείναμε;
Άριστος Μιχαηλίδης
