Βρισκόμαστε ακόμη μακριά από το να θεωρήσουμε ότι ο αγωγός East Med αλλάζει τις ισορροπίες στην περιοχή και ότι η Ελλάδα μετατρέπεται σε ισχυρό ενεργειακό παίκτη στην Ανατολική Μεσόγειο, τονίζει σε συνέντευξή του ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στην Πάντειο, Αγγελος Συρίγος, με αφορμή την υπογραφή την επόμενη Τετάρτη της διακρατικής συμφωνίας για την υλοποίηση του έργου.
Σχολιάζοντας τις προσδοκίες που καλλιεργούνται ότι με τη συμφωνία αλλάζουν τα γεωπολιτικά δεδομένα, ο καθηγητής του Παντείου απαντά ότι ασφαλώς και αναβαθμίζεται ο ρόλος της Ελλάδας, ωστόσο τα ανακαλυφθέντα κοιτάσματα της Κύπρου και του Ισραήλ, «δεν επαρκούν για να γεμίσουν τον αγωγό, επομένως μέχρι να εντοπιστούν περισσότερα, η κατασκευή του θα παραμένει ένα σχέδιο», και ο μοναδικός δρόμος μεταφοράς του αερίου προς τη Δύση θα είναι η Αίγυπτος.
Αναφορικά με τις πρόσφατες ανακαλύψεις και την ευρύτερη κινητικότητα, ο κ. Συρίγος θεωρεί ότι αναδεικνύουν την «επί τετραετία ανύπαρκτη πολιτική της Ελλάδας στον τομέα των υδρογανανθράκων», καθώς, όπως λέει, δεν έχει προχωρήσει κατ’ ουσία καμία νέα παραχώρηση, τόσο στο Ιόνιο, όσο και στο Λιβυκό Πέλαγος, προσθέτοντας και το φιάσκο με την πόντιση καλωδίου που θα συνδέει την ηπειρωτική χώρα με την Κρήτη.
Ερωτηθείς για την άσκηση-απάντηση της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ, ανήμερα της τριμερούς συνάντησης για τον East Med, απαντά ότι η Αγκυρα, ακριβώς επειδή βρίσκεται έξω από όλους τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της περιοχής, προσπαθεί να λειτουργήσει ως αντίβαρο και ως προειδοποίηση προς τις χώρες που εμπλέκονται στην δημιουργία του αγωγού. «Μέχρι τώρα η προσπάθεια της δεν έχει πετύχει διότι η Κύπρος έχει κατορθώσει να δημιουργήσει οικονομικά συμφέροντα σε τρίτες χώρες», όπως επισημαίνει.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Σχολιάστε μας καταρχήν τη στάση της Αγκυρας, που ανακοίνωσε ναυτικά γυμνάσια εντός της κυπριακής ΑΟΖ, ανήμερα της τριμερούς συνάντησης κορυφής Ελλάδας – Ισραήλ -Κύπρου, την επόμενη Τετάρτη 20 Μαρτίου, για τον East Med…
Η Τουρκία επιδιώκει με κάθε τρόπο να εμποδίσει την πρόοδο του ενεργειακού προγράμματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται έξω από όλους τους ενεργειακούς σχεδιασμούς της περιοχής. Παράλληλα διεκδικεί μετ´ επιτάσεως να έχει βαρύνουσα γνώμη για όλα όσα θα συμβούν στην Aνατολική Μεσογείου.
Οι ασκήσεις που γίνονται, οι σεισμολογικές έρευνες του πλοίου Μπαρμπαρος, οι απειλές για διενέργεια γεωτρήσεων εντός της κυπριακής ΑΟΖ εντάσσονται στον ίδιο σχεδιασμό. Η περιοχή για την Τουρκία είναι μια πελώρια αμφισβητούμενη ζώνη.
Οι ενδιαφερόμενες πετρελαϊκές εταιρείες αλλά και οι μεγάλες δυνάμεις πρέπει να συνομιλούν με την Τουρκία. Σε αυτό το πλαίσιο προσπαθεί με την άσκηση να λειτουργήσει ως αντίβαρο και ως προειδοποίηση προς τις χώρες που εμπλέκονται στην δημιουργία του East Med. Μέχρι τώρα η προσπάθεια της δεν έχει πετύχει διότι η Κύπρος έχει κατορθώσει να δημιουργήσει οικονομικά συμφέροντα σε τρίτες χώρες.
Τι να περιμένουμε από την 3μερή συνάντηση Τσίπρα-Νετανιάχου-Αναστασιάδη για τον East Med, παρουσία του αμερικανού υπ. Εξωτερικών Μ.Πομπέο ;
Κατά πάσα πιθανότητα θα επιβεβαιωθεί η πολιτική τους βούληση για τη δημιουργία του αγωγού East Med που θα μεταφέρει το φυσικό αέριο, όταν και εφόσον βρεθούν επαρκείς ποσότητες, από την Ανατολική Μεσόγειο στην Ελλάδα, και από εκεί στην υπόλοιπη Ευρώπη. Αυτό όμως έχει ως προαπαιτούμενο να βρεθεί επαρκές αέριο στην περιοχή προκειμένου να μπορεί να δικαιολογήσει το κόστος του αγωγού, ύψους 6-7 δισ. ευρώ. Τα ανακαλυφθέντα κοιτάσματα της Κύπρου και του Ισραήλ, δεν επαρκούν για να τον γεμίσουν, άρα για την οικονομική βιωσιμότητα ενός τέτοιου project.
Το ρωτώ γιατί καλλιεργούνται προσδοκίες ότι με την υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας για τον αγωγό, αλλάζουν τα δεδομένα στην περιοχή και η Ελλάδα μετατρέπεται σε ισχυρό ενεργειακό παίκτη…
Η υπογραφή της συμφωνίας είναι ένα σαφές μήνυμα ότι αναβαθμίζεται η θέση της χώρας μας. Δεν μετατρεπόμαστε ωστόσο σε ισχυρό παίκτη. Το θέμα του αγωγού είναι ακόμη κάτι το μακρινό, δεν έχουμε τις ποσότητες αερίου για να τον γεμίσουμε. Σίγουρα η τριμερής στέλνει ένα μήνυμα στην ευρύτερη περιοχή, και εφόσον συμμετέχει σε αυτήν και ο υπ. Εξωτερικών των ΗΠΑ Μ.Πομπέο, το μήνυμα γίνεται ακόμη πιο σαφές με την έννοια ότι ο υπεραταλαντικός παράγοντας στηρίζει αυτές τις επιλογές. Απέχουμε όμως ακόμη πολύ από το να θεωρήσουμε ότι αυτό αλλάζει τις ισορροπίες της περιοχής.
Στην πράξη επομένως, ποιος είναι ο πιο πιθανός δρόμος για την μεταφορά στη Δύση των κοιτασμάτων της Αν.Μεσογείου;
Ο πιο πιθανός δρόμος είναι η Αίγυπτος όπου θα σταλεί το αέριο για υγροποίηση. Ηδη η χώρα διαθέτει από το 2005 στη μεσογειακή της ακτή δύο μονάδες υγροποιήσεως. Την Ιντκού, στην οποία συμμετέχουν η Shell και η Τotal και τη μονάδα Νταμιέτα, όπου συμμετέχουν η ΕΝΙ και η BP. Είναι τα μόνα εργοστάσια που υπό τις παρούσες συνθήκες παρέχουν την πιο φθηνή δυνατότητα μεταφοράς αερίου.
Η ελληνική πλευρά θέλει τη δημιουργία του East Med. Αλλες πετρελαϊκές εταιρείες θέλουν τη δημιουργία σταθμού υγροποίησης φυσικού αερίου στην Κύπρο, αμφότερα όμως τα σχέδια απαιτούν ποσότητες που μέχρι σήμερα δεν έχουν ανακαλυφθεί. Αν αυτό συμβεί στο μέλλον, τότε θα καταστεί δυνατή η υλοποίηση των παραπάνω σχεδίων. Αλλά μέχρι τότε ο East Med θα παραμένει ένα σχέδιο, το ίδιο και ο τερματικός στη Κύπρο.
Αλλες ιδέες είτε υγροποίησης, είτε αγωγών, όπως ένας υποθαλάσσιος μέσω Τουρκίας, έχουν απορριφθεί ;
Υπήρχε η συζήτηση να κατασκευασθεί ένας υποθαλάσσιος αγωγός προς τη Τουρκία, που μπορεί να είναι φθηνός λόγω μικρής απόστασης, ωστόσο σκοντάφτει σε σοβαρά πολιτικά προβλήματα. Ούτε η Κύπρος για προφανείς λόγους, ούτε και το Ισραήλ που έχει κακές σχέσεις με την Τουρκία, θα ήθελε τα κοιτάσματά του να μεταφέρονται μέσω ενός τέτοιου αγωγού. Το ενδεχόμενο αυτό επομένως απομακρύνεται.
Ποιός είναι επομένως ο μεγάλος κερδισμένος στην περιοχή, μετά και τις τελευταίες εξελίξεις;
Η Αίγυπτος που μετατρέπεται σταδιακά στον νέο ενεργειακό κόμβο στη περιοχή, και φυσικά η Κύπρος, μετά και την ανακάλυψη του Γλαύκος. Αλλά η χώρα που βλέπει να αναβαθμίζεται δραστικά ο ρόλος της στην Ανατολική Μεσόγειο είναι η Αίγυπτος που θέλει να αποτελέσει το νέο παίκτη στη περιοχή, καθώς είναι η πιο φθηνή οδός για τη μεταφορά των κοιτασμάτων που έχουν ανακαλυφθεί στη περιοχή.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η Exxon Mobil και η Αιγυπτος θέλουν να μπουν στο παιχνίδι του East Med. Στέκει κάτι τέτοιο ;
Η Αίγυπτος αποκλείεται να θέλει να μπει στο παιχνίδι του East Med γιατί έτσι θα χάσει τη δυνατότητα να γίνει ενεργειακός κόμβος. Η Exxon Mobilέχει ταχθεί εδώ και καιρό υπέρ της δημιουργίας ενός σταθμού υγροποίησης φυσικού αερίου στη Κύπρου. Αυτός είναι ο στόχος της.
Αλλά η δημιουργία μονάδας υγροποίησης στην Κύπρο δεν είναι οικονομικά βιώσιμη με τις έως τώρα ποσότητες φυσικού αερίου που έχουν ανακαλυφθεί στην κυπριακή ΑΟΖ, ούτε το νέο κοίτασμα «Γλαύκος» άλλαξε αυτή την εικόνα. Από γεωπολιτικής σημασίας, σίγουρα είναι κάτι που ενισχύει την Κύπρο, αλλά ακόμη δεν είμαστε εκεί.
Ας κλείσουμε με την Ελλάδα. Αναρωτιέμαι ωστόσο πως είναι δυνατόν να λέμε ότι η Ελλάδα αναβαθμίζεται ως ενεργειακός παίκτης, αφενός όταν δεν έχουν ακόμη βρεθεί κοιτάσματα, αφετέρου όταν χρειάζονται δύο χρόνια για να παραχωρηθούν στην Exxon Mobil δύο θαλάσσια οικόπεδα στη Κρήτη, όταν στη Κύπρο χρειάστηκαν το πολύ μερικούς μήνες ;
Το ακόμη χειρότερο είναι αυτό που συμβαίνει συνολικά στον τομέα των υδρογονανθράκων την τελευταία τετραετία, όπου έχουμε μείνει στάσιμοι. Οι επιτυχίες των άλλων αναδεικνύουν τη δική μας ανεπάρκεια. Οχι μόνο ως προς τα τεμάχια της Exxon Mobil, αλλά γενικότερα όσον αφορά όλα τα οικόπεδα που βρίσκονται στο Ιόνιο και στο Λιβυκό Πέλαγος, νότια της Κρήτης. Δεν έχει προχωρήσει κατ’ ουσία τίποτα τη τελευταία τετραετία. Επομένως χρειάζεται ενεργητική πολιτική, σημασία δεν έχει τι κάνουν οι άλλοι, αλλά τι κάνουμε εμείς.
Δεν είναι όμως οξύμωρο από τη μια να πανηγυρίζουμε για την ενεργειακή αναβάθμιση της χώρας, και από την άλλη στη πράξη να έχουμε μείνει στάσιμοι…
Δυστυχώς αυτή είναι μια πραγματικότητα που βιώνουμε την τελευταία τετραετία. Να προσθέσω στα παραπάνω και το φιάσκο όσον αφορά την ηλεκτρική διασύνδεση του ηπειρωτικού κορμού της Ελλάδας με τη Κρήτη. Το λέω αυτό γιατί ένα από τα θέματα που τίθενται δεν αφορά μόνο τη δημιουργία αγωγών φυσικού αερίου, αλλά και την πόντιση ενός καλωδίου που θα συνδέει την Ελλάδα με την Κύπρο και το Ισραήλ. Εδώ δεν είμαστε ικανοί να τοποθετήσουμε ένα καλώδιο που θα συνδέει την ηπειρωτική Ελλάδα με την Κρήτη. Αναρωτιέμαι τι θα γίνει με ένα έργο που είναι τέσσερις και πέντε φορές μεγαλύτερο.
Με μια φράση πως θα χαρακτηρίζατε την ενεργειακή- γεωπολιτική πολιτική της χώρας ;
Η πολιτική της Ελλάδας στο θέμα της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου είναι αυτή τη στιγμή ανύπαρκτη.
Πηγή : liberal.gr
