Αμφίβολη η συμφωνία για το χρέος και στις 15 Ιουνίου

133

Η αποκάλυψη των διαλόγων του επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Διεύθυνσης του ΔΝΤ Πολ Τόμσεν με τους βασικούς υπουργούς των χωρών-μελών της Ευρωζώνης έφερε σε δύσκολη θέση το Ταμείο, όπου και αναζητείται ο βασικός στόχος της διαρροής του εγγράφου των πρακτικών της συνεδρίασης της περασμένης Δευτέρας. Σύμφωνα με τις πηγές, πρόκειται για «ανοιχτό εκβιασμό» εναντίον του ΔΝΤ και προσωπικά εναντίον του κ. Τόμσεν, η στάση του οποίου στο Eurogroup χαρακτηρίστηκε προκλητική απέναντι στους συνομιλητές του.

Όπως συνάγεται από τους διαλόγους, οι πάντες διατηρούν τις θέσεις τους και μόνο ο αξιωματούχος του ΔΝΤ αποδέχεται μία πρόταση του Γερούν Ντάισελμπλουμ, η οποία παραβιάζει τους κανόνες και τις αρχές του Ταμείου. Ουσιαστικά ο κ. Τόμσεν κατηγορείται ότι συνεργάζεται με τους Γερμανούς για να μην αναδειχθεί η Ελλάδα σε προεκλογικό πρόβλημα για την καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ και τα κόμματα που συνεργάζονται μαζί της. Θέσαμε το ζήτημα στον εκπρόσωπο του ΔΝΤ Τζέρι Ράις. Ειδικά σε ό,τι αφορά την κατηγορία για την εξυπηρέτηση προς τους Γερμανούς ήταν κατηγορηματικός ότι το Ταμείο δεν συμμετέχει σε καμία συνωμοσία εναντίον της Ελλάδας.

«Λοιπόν», είπε, «δεν συμφωνώ με τον χαρακτηρισμό στην ερώτησή σας. Θα ήθελα να επαναλάβω ότι δεν υπάρχει συμφωνία. Οτι η κατάσταση των συζητήσεων είναι όπως περιγράφεται μετά το τέλος της συνάντησης της Ευρωομάδας: [δηλαδή] καλή πρόοδος της ελληνικής κυβέρνησης σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις, τις οποίες υποστηρίζουμε. Και απαιτείται περισσότερη συζήτηση για το ζήτημα της βιωσιμότητας του χρέους και της ελάφρυνσής του». Ο εκπρόσωπος δέχτηκε καταιγισμό ερωτήσεων την Πέμπτη το πρωί και προσπάθησε με ψυχραιμία να καταθέσει τις πραγματικές θέσεις του Ταμείου για την Ελλάδα.

Από την ενημέρωση του κ. Ράις και από την πληροφόρηση άλλων πηγών υπό καθεστώς ανωνυμίας, φαίνεται ξεκάθαρα πια ότι υπάρχει σοβαρότατη διάσταση απόψεων μεταξύ του ΔΝΤ και των Ευρωπαίων, παρά το γεγονός ότι ο κ. Τόμσεν έστειλε τα δικά του μηνύματα, σε συνεννόηση με την κυρία Κριστίν Λαγκάρντ, και έδειξε στους συνομιλητές του ότι δυσκολεύεται αφάνταστα να δεσμευτεί για τη χρηματοδοτική συμμετοχή του Διεθνούς Οργανισμού στο Ελληνικό Πρόγραμμα. Αυτό που τονίζουν οι πηγές είναι ότι η πιο σοβαρή εξέλιξη στο Eurogroup θεωρείται η ομολογία ότι το ΔΝΤ δεν είναι διατεθειμένο να διακινδυνεύσει άλλα κονδύλια των χωρών-μελών του στην Ελλάδα.

Αυτή η διαπίστωση επιβεβαιώνει όσους είχαν υποψιαστεί ότι το Ταμείο είχε ξεκινήσει ένα παιχνίδι συνεχούς άρνησης σε ό,τι ετίθετο ενώπιον των στελεχών του, ώστε να υπάρχουν αρκετές και ικανές δικαιολογίες για την αποχώρησή του από την Ελλάδα. Όμως ένας αξιωματούχος μας εξήγησε ότι το ΔΝΤ δεν θα μπορούσε από μόνο του να αποχωρήσει, καθώς για να τερματιστεί ο ρόλος του πρέπει να αποστείλει η Ελλάδα επιστολή με την οποία θα αναιρεί την προηγούμενη του 2015, με την οποία ο αρμόδιος υπουργός Οικονομικών παρακαλούσε για τη συμμετοχή του Τα­μείου. Συγκεκριμένα τόνισε ότι «δεν έχουν τη δυνατότητα από μόνοι τους», αλλά είναι ευθύνη και αρμοδιότητα του κράτους-μέλους, και στη συγκεκριμένη περίπτωση, της Ελλάδας.

Γενικά η κατάσταση των διαπραγματεύσεων για το ελληνικό χρέος και τα υπόλοιπα ζητήματα που εκκρεμούν περιγράφεται ως «χλωμή». Επιχειρήθηκε, δε, η πρόβλεψη ότι ούτε στο Eurogroup της 15ης Ιουνίου θα κλείσει το μείζον αυτό θέμα. Οι πηγές αναμένουν ότι το ΔΝΤ θα καταθέσει δική του πρόταση για να προκαταλάβει τις εξελίξεις, αν και το Ταμείο δεν επιβεβαιώνει κάτι τέτοιο. Εάν δεν ληφθεί απόφαση στο επόμενο Eurogroup, τότε τα περιθώρια στενεύουν πραγματικά για την Ελλάδα και τον πρωθυπουργό της, για τον οποίο λέγεται ότι περπατά σε τεντωμένο σχοινί. Στο Ταμείο δεν δέχονται καμία ευθύνη για τον αποπροσανατολισμό του Αλέξη Τσίπρα.

Σημειώνεται από πηγές εκτός του ΔΝΤ ότι στη συνάντηση του Πεκίνου η κυρία Λαγκάρντ εξέφρασε συγκρατημένη αισιοδοξία, αλλά φέρεται να μην έδωσε ένα θετικό στίγμα όταν συνομίλησε με τον κ. Τσίπρα στην κινεζική πρωτεύουσα. Ωστόσο, η επικεφαλής του ΔΝΤ εξέφρασε αυτή την αισιοδοξία στο Δ.Σ. του Ταμείου, όταν ανέφερε ότι στο Μπάρι διαπίστωσε μια αλλαγή στη στάση των Ευρωπαίων. Αυτό δεν μεταφράστηκε στην πράξη, αντίθετα το Ταμείο φέρεται να εξαναγκάστηκε να κάνει βήματα προς την κατεύθυνση των θέσεων των Ευρωπαίων, αποδεχόμενο στην ουσία το 3,5% στο πρωτογενές πλεόνασμα μέχρι το 2022, γεγονός που πρέπει να καταμετρηθεί στα αρνητικά του και στις απώλειές του. Η απαίτηση για πλεόνασμα της τάξης του 1,5% ώστε να βοηθηθεί η ανάπτυξη είχε γίνει σημαία από την κυρία Λαγκάρντ και τον κ. Τόμσεν, και τώρα θα αναγκαστούν να δώσουν εξηγήσεις στα μέλη του Δ.Σ.  Αναφορικά με την ελάφρυνση του χρέους, ο εκπρόσωπος Ράις υποστήριξε ότι η κυρία Λαγκάρντ επιμένει στους δύο πυλώνες, δηλαδή στις μεταρρυθμίσεις και τη διευθέτηση του χρέους. Βεβαίως το ΔΝΤ εξετάζει όλα τα δεδομένα που έχει στη διάθεσή του και, σύμφωνα με πληροφορίες, διαθέτει μία σειρά από επιλογές. Γνώστης των συζητήσεων του ΔΝΤ με τους Ευρωπαίους δεν απέκλεισε να οχυρωθεί ξανά το Ταμείο πίσω από τη στρατηγική των δύο πυλώνων, ιδιαίτερα εάν υπάρξουν αντιδράσεις στο Δ.Σ.

Το Ταμείο δικαιολογεί την αλλαγή της στάσης του έναντι του πρωτογενούς πλεονάσματος με τον ισχυρισμό ότι η πρόοδος της Ελλάδας είναι σημαντική: «Αυτό που είπαμε σχετικά με το πρωτογενές πλεόνασμα είναι ότι εφόσον η Ελλάδα έχει νομοθετήσει αυτή την ισχυρή δέσμη μεταρρυθμίσεων, πιστεύουμε ότι μπορεί να συμβάλει στη στήριξη του πλεονάσματος του 3,5% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα, μέχρι το 2022». Ουσιαστικά το Ταμείο είναι μόνο στην υπόθεση του χρέους και κανένας Ευρωπαίος -ούτε οι παραδοσιακοί φίλοι της Ελλάδας- δεν υποστηρίζει κάποιες από τις θέσεις του. Η πιθανή εγκατάλειψη της ελληνικής κυβέρνησης από το ΔΝΤ στο ζήτημα του χρέους, αν και ο κ. Ράις ξεκαθάρισε ότι επιμένουν σε ελάφρυνση, θα μπορούσε να οδηγήσει και σε πολιτική κρίση τη χώρα, μία παράμετρος που συζητείται έντονα ανάμεσα στους δανειστές.