Η ευρωπαϊκή στρατηγική ενίσχυσης της μετά την πανδημία βιώσιμης διατροφικής αλυσίδας, μπορεί να αποτελέσει ισχυρή πηγή ανάπτυξης της ελληνικής αγροβιομηχανικής οικονομίας και τόνωσης της φήμης της χώρας.
Του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Ύστερα από 10 και πλέον χρόνια καταβύθισης του, για οικονομικούς κυρίως λόγους, σήμερα, το ελληνικό γόητρο σήμερα βρίσκεται ψηλά στη διεθνή κατάταξη και για την άνοδό του αυτή συντρέχουν δύο γεγονότα. Πρώτον η αισθητή βελτίωση της οικονομικής πορείας της χώρας και δεύτερον η από την πλευρά της πετυχημένη αντιμετώπιση της πανδημίας.
Αμφότερα τα γεγονότα αυτά προσελκύουν την προσοχή τόσο των διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων, όσο και σημαντικών κατηγοριών ανθρώπων που θεωρούν πλέον ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα που προστατεύει την … υγεία. Και αυτή δεν είναι δική μας διαπίστωση. Είναι μια άποψη που μας εξέφρασε Βέλγος γιατρός, που θεωρεί ότι από κάθε άποψη το ελληνικό εύκρατο κλίμα είναι ασπίδα προστασίας κατά των ιών.
Ειρήσθω εν παρόδω, η εκτίμηση αυτή έχει αρχίσει να κυκλοφορεί και μεταξύ κάποιων επώνυμων διεθνούς κύρους λοιμωξιολόγων, οι οποίοι πιστεύουν όλο και πιο πολύ ότι υπάρχει σχέση μεταξύ της παθογένεις των ιών και των κλιματικών συνθηκών.
Όλα αυτά είναι σίγουρα καλά νέα για τον τουρισμό και την προσέλκυση επενδύσεων, ίσως όμως να είναι και πολύ καλύτερα νέα για την ελληνική βιομηχανία τροφίμων και την αγροτική μας παραγωγή.
Ιδιαίτερα δε στην παρούσα φάση της παγκόσμιας συγκυρίας, όπου πολύς λόγος γίνεται για την υγεία την κλιματική αλλαγή, την ασφάλεια των τροφίμων και την βιώσιμη ανάπτυξη.
Για να ανταποκριθούν οι χώρες–μέλη της στις προκλήσεις και στα αιτήματα των καιρών, η Ευρωπαϊκή Έπιτροπή έχει εγκρίνει μια ολοκληρωμένη νέα στρατηγική για τη βιοποικιλότητα, με στόχο να επαναφέρει τη φύση στη ζωή μας. Πρόκειται για την στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» για ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα τροφίμων.
Στο πλαίσιο αυτής της προωθημένης αντίληψης και σε απόλυτη ευθυγράμμιση με τη γνωστή Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, προτείνονται φιλόδοξες ενωσιακές δράσεις και δεσμεύσεις για την ανάσχεση της απώλειας βιοποικιλότητας στην Ευρώπη και στον κόσμο και τον μετασχηματισμό των συστημάτων τροφίμων μας σε παγκόσμια πρότυπα για την ανταγωνιστική βιωσιμότητα, την προστασία της υγείας του ανθρώπου και του πλανήτη, καθώς και για τα μέσα βιοπορισμού όλων των παραγόντων της αλυσίδας αξίας των τροφίμων.
Η κρίση της COVID-19 κατέδειξε πόσο ευάλωτους μας καθιστά η όλο και μεγαλύτερη απώλεια της βιοποικιλότητας και πόσο σημαντική είναι η εύρυθμη λειτουργία του συστήματος τροφίμων για την κοινωνία μας. Οι δύο αυτές στρατηγικές είναι αλληλοενισχυόμενες, φέρνουν σε επαφή τη φύση, τους γεωργούς, τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές για να εργαστούν από κοινού για ένα ανταγωνιστικώς βιώσιμο μέλλον. Θέτουν τον πολίτη στο επίκεντρο, αναλαμβάνοντας τη δέσμευση να αυξήσουν την προστασία της ξηράς και της θάλασσας, αποκαθιστώντας τα υποβαθμισμένα οικοσυστήματα και καθιερώνοντας την EEως ηγετική δύναμη στη διεθνή σκηνή, τόσο όσον αφορά την προστασία της βιοποικιλότητας όσο και την οικοδόμηση μιας βιώσιμης αλυσίδας τροφίμων.
Κατά την Κύπρια Επίτροπο αρμόδια για την Υγεία και την Ασφάλεια των Τροφίμων κυρία Στέλλα Κυριακίδου «πρέπει να προχωρήσουμε προς τα εμπρός και να καταστήσουμε το σύστημα τροφίμων της EE κινητήρια δύναμη για τη βιωσιμότητα. Η στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» θα έχει θετικό αντίκτυπο σε όλους τους τρόπους παραγωγής, αγοράς και κατανάλωσης των τροφίμων μας, γεγονός που θα ωφελήσει την υγεία των πολιτών, των κοινωνιών και του περιβάλλοντος μας. Προσφέρει τη δυνατότητα να συνδυάσουμε τα συστήματα τροφίμων μας με την υγεία του πλανήτη μας, να εξασφαλίσουμε την επισιτιστική ασφάλεια και να ικανοποιήσουμε τις προσδοκίες των Ευρωπαίων για υγιεινά, ισότιμα κατανεμημένα και φιλικά προς το περιβάλλον τρόφιμα».
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων (ΣΕΒΤ), κ. Ευάγγελος Καλούσης, επισημαίνει ότι με τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» επιδιώκεται η μεταμόρφωση του τρόπου με τον οποίον καταναλώνουμε, παράγουμε και διανέμουμε τρόφιμα. Προβλέπεται έτσι σειρά δράσεων για εξοικονόμηση ενέργειας στην παραγωγή, βελτίωση της ηδη υψηλού επιπέδου ασφάλειας των τροφίμων και πρόληψη παραγόντων που συνδέονται με διατροφικές συνήθειες όπως η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης και αλατιού». Ο ΣΕΒΤ, στο πλαίσιο της εφαρμογής της στρατηγικής, προβαίνει σε σειρά ενεργειών τόσο προς την κατεύθυνση της ενημέρωσης των καταναλωτών όσο και της καλύτερης παροχής βοήθειας και συμβουλών στα Μέλη του.
Είναι σαφές από την άποψη αυτή ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επιδιώξει να γίνει η Ευρώπη παγκόσμιο παράδειγμα προς μίμηση, αναφορικά με τη μετάβαση σε βιώσιμα συστήματα τροφίμων, όχι μόνο εντός συνόρων αλλά και εκτός αυτών. Μέσω της διεθνούςσυνεργασίας, τόσο σε διμερές όσο και σε πολυμερές επίπεδο, η EE θα προωθήσει περισσότερο βιώσιμες πρακτικές γεωργίας και αλιείας, θα μειώσει την αποψίλωση των δασών, θα ενισχύσει τη βιοποικιλότητα και θα βελτιώσει τα αποτελέσματα της επισιτιστικής ασφάλειας και της διατροφής. Η Επιτροπή θα ενσωματώσει αυτές τις προτεραιότητες της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο» στις κατευθύνσεις προγραμματισμού για τη συνεργασία με τρίτες χώρες. Οι διμερείς εμπορικές συμφωνίες της EE προσφέρουν επίσης ένα μέσο για την προώθηση των περιβαλλοντικών προτύπων της EE σε τρίτες χώρες, καθώς και των προτύπων για την ασφάλεια των τροφίμων.
Όλες οι παραπάνω εξελίξεις ανοίγουν σημαντικά πεδία δράσης για τον ΣΕΒΤ και για την εγχώρια βιομηχανία Ειδών Διατροφής, η οποία έχει μια τεράστια ευκαιρία να παγκοσμιοποιήσει τη φήμη και την ποιότητά της.