Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου
Στα χρόνια του ευρύτερου αναθεωρητισμού που ζούμε έχει ιδιαίτερη σημασία η στάση εναντίον της ουσίας του δημόσιου τομέα που υιοθετούν οι εκφραστές της λεγόμενης ριζοσπαστικής η νέας δεξιάς. Με επικεφαλής τον αμερικανό Πρόεδρο Ντόναλντ Τράμπ παντού, σε όλο τον κόσμο, τα κόμματα του αναθεωρητισμού εκφράζουν μιά έντονη επιθετικότητα κατά της ψυχής του σύγχρονου κράτους, που είναι η δημόσια γραφειοκρατία. Οχι βέβαια με την έννοια των νεοφιλελεύθερων οπαδών του λιγότερου δημόσιου τομέα. Αλλά με την αντίληψη της πολεμικής κατά των όποιων “φωτισμένων ειδικών” που εκφράζουν την καινούργια τάξη των μάνατζερς που διαφεντεύει από κρίσιμες θέσεις τις διάφορες εθνικές και διεθνείς πολιτικές χωρίς να είναι εκλεγμένη και να έχει έτσι λαϊκή νομιμοποίηση.
Ο στόχος, που είναι η αποδόμηση του γενικότερου κρατικού τομέα, επιχειρείται να γίνει μέσα από επιθέσεις κατά των κοινωνικών ελίτ που ελέγχουν τους εξουσιαστικούς μηχανισμούς του κράτους και εμφανίζονται αντίθετες προς τον απλό λαό καί τις αξίες και τα συμφέροντά του. Μιά εξαιρετική ανάλυση αυτών των τάσεων και επιδιώξεων βρίσκει κανείς στο πρόσφατο βιβλίο των Russell Muirhead κάί Nancy Rosenblum, “Ungoverning: The Attack on the Administrative State and the Politics if Chaos (Princeton, 2025). H έπιτηδευμένη προσπάθεια να απαξιωθεί και να αποσυντεθεί η δυνατότητα του δημόσιου τομέα να ασκήσει τα καθήκοντά του αποτελεί για κάποιες κυβερνήσεις και κόμματα πολιτικό στόχο και όραμα. Προυπόθεση για την λειτουργία της Δημοκρατίας είναι μια κυβέρνηση που να μπορεί να διοικεί. Και για να το πετύχει αυτό εκ των πραγμάτων χρειάζεται ένα γραφειοκρατικό μηχανισμό. Χωρίς αυτόν δεν υπάρχει κυβερνητική δυνατότητα και η ολίσθηση στο χάος είναι αναπόφευκτη. Το “Ungoverning” περιγράφει τις αντιδραστικές κινήσεις που επιδιώκουν ακριβώς την αποσύνθεση του διοικητικού κράτους. Πετυχαίνοντας, δεν καταλήγουν σε εκπλήρωση πολιτικών στόχων αλλά σε αδιέξοδα που προκαλούν πιθανότατα την βία.
Πολλές δημοκρατικές λειτουργίες που για πολλούς πολίτες θεωρούνταν για γενεές ολόκληρες δεδομένες, οπως οι τακτικές και τίμιες εκλογές, η προστασία της δημόσιας υγείας, κάποιες βασικές κρατικές λειτουργίες στην παιδεία, την καθαριότητα, την αστυνόμευση, την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων κα, θα βρεθούν στο κενό και οι κοινωνίες θα κατρακυλίσουν σε ένα επίπεδο πλήρους αδράνειας και χάους. Θύμα ουσιαστικά θα είναι η δημοκρατία που εφ όσον δεν αποδίδει θα εγκαταλειφθεί από τους λαούς. Με βάση αυτό το δεδομένο, οι πολίτες οφείλουν να βρίσκονται σε εγρήγορση με στόχο την υπεράσπιση αρχών με τις οποίες έχουν μεγαλώσει και θέλουν να ζουν μαζί τους. Πέρα από κόμματα και ιδεολογικές επιλογές…
