Του Δημήτρη Τζάνα*
Έχουμε λοιπόν πόλεμο ! Με τις λέξεις αυτές απάντησε ο Ιωάννης Μεταξάς τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 στο τελεσίγραφο του Ιταλού πρέσβη ζητώντας την παράδοση της χώρας. Τα γεγονότα που ακολούθησαν είναι γνωστά σε όλους… Μετά από 82 χρόνια, ο Πρόεδρος Πούτιν εκτίμησε ότι με ένα πόλεμο αστραπή θα επιβάλει τη θέλησή του στην Ουκρανία διορθώνοντας τα «λάθη της ιστορίας» και αμφισβητώντας την ίδια την εθνική της ταυτότητα! Μετά έξι ημέρες πολεμικών επιχειρήσεων, οι στόχοι του Ρώσου Προέδρου δεν έχουν εκπληρωθεί. Ταυτόχρονα, πέτυχε να ενώσει τους Ευρωπαίους, κάτι που δεν το είχαν πετύχει ούτε οι μεγάλοι Ευρωπαίοι ηγέτες του παρελθόντος. Συνομολόγησαν σε πακέτο σκληρών κυρώσεων κατά της Ρωσίας αποκόπτοντας ουσιαστικά το χρηματοπιστωτικό τομέα της από το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, με τη συμμετοχή ακόμη και της ουδέτερης Ελβετίας. Και η Γερμανία, κάνοντας στροφή 180 μοιρών ανήγγειλε την υλοποίηση αμυντικών δαπανών ύψους €100 δις !
Σαν αποτέλεσμα, το ρούβλι κατέρρευσε αναγκάζοντας τη Ρωσική Κεντρική Τράπεζα να διαμορφώσει τα παρεμβατικά της επιτόκια στο 20%. Οι τιμές του πετρελαίου, του φυσικού αερίου, του αλουμινίου, του παλλαδίου, του χαλκού αλλά και των σιτηρών αναρριχήθηκαν. Η εφαρμογή των κυρώσεων απειλεί με στραγγαλισμό τη ρωσική οικονομία καθώς οι τράπεζές της αποβλήθηκαν από το SWIFT μέσω του οποίου διενεργείται το σύστημα διασυνοριακών πληρωμών και εισπράξεων για 38 εκ. συναλλαγές ημερησίως. Εξελίξεις που θα οδηγήσουν σε υποχώρηση του ρωσικού ΑΕΠ με διψήφιο ποσοστό εντός του 2022, αν εφαρμοστούν και σε υποχώρηση κατά τουλάχιστον 1% τους αναμενόμενους ρυθμούς μεγέθυνσης στην παγκόσμια οικονομία.
Με αυτά τα δεδομένα, οι δείκτες των διεθνών αγορών υποχωρούν καθημερινά, με εξαίρεση το ράλι ανακούφισης της Παρασκευής οπότε δεν είχαν γνωστοποιηθεί οι «σκληρές κυρώσεις». Με το περιβάλλον να είναι πλέον αχαρτογράφητο, καθώς όλα τα σενάρια είναι ανοικτά: από το πλέον αισιόδοξο αλλά και λογικό σενάριο σύμφωνα με το οποίο οι ρωσο-ουκρανικές συνομιλίες σύντομα θα φτάσουν σε συμφωνία μέχρι τα εναλλακτικά που περιλαμβάνουν συνέχιση του πολέμου και εξειδίκευση του περιεχομένου της «πυρηνικής απειλής» που εκστόμισε ο Ρώσος Πρόεδρος. Την ίδια ώρα, τα ομόλογα των ισχυρών δυτικών οικονομιών, το δολάριο αλλά και ο χρυσός που ξεπέρασε τα $1.900 ανά ουγγιά, αναδεικνύονται ως επενδυτικά καταφύγια, με τα κρυπτονομίσματα να συμπαρασύρονται στη δίνη των εξελίξεων.
Το ελληνικό χρηματιστήριο συγχρονίστηκε απολύτως με τις διεθνείς αγορές, χάνοντας όλα τα φετινά κέρδη, καθώς η υλοποίηση υψηλών ρυθμών μεγέθυνσης δύσκολα πλέον μπορεί να εκπληρωθεί υπό συνθήκες συνέχισης πολέμου στην Ευρώπη. Σύντομα δε, ο Γ.Δ. θα κληθεί να επιβεβαιώσει τη στήριξη των 850 μονάδων, ενώ οι 895-900 μονάδες συνιστούν πλέον περιοχή αντίστασης. Με τον προϋπολογισμό να εδράζεται σε παραδοχές ρυθμών μεγέθυνσης ύψους 4,5% και τιμών πετρελαίου αισθητά χαμηλότερων από τα τρέχοντα επίπεδα, ο Υπουργός Οικονομικών αναγνωρίζει ήδη ότι θα χαθεί μια τουλάχιστον ποσοστιαία μονάδα από τη φετινή αύξηση του ΑΕΠ. Με τα θετικά αποτελέσματα του ΟΤΕ, των ΕΛΠΕ, της ΕΕΕ και των εταιρειών πληροφορικής να προσπερνιούνται παρά το γεγονός ότι οι διοικήσεις των περισσοτέρων εκτιμούν περαιτέρω βελτίωση για το 2022. Όμως, με τον κλιμακούμενο γεωπολιτικό κίνδυνο να αποτελεί το νέο μαύρο κύκνο των αγορών μετά την πανδημία και τον πληθωρισμό, η επιδεινούμενη επενδυτική ψυχολογία δύσκολα επιτρέπει τη σκέψη για μετοχικές τοποθετήσεις. Παρά τις ελκυστικές αποτιμήσεις που διαμορφώνονται στους δεικτοβαρείς τίτλους, όπως τις τράπεζες, που σχεδιάζουν ήδη την πιστωτική τους επέκταση ενόψει της έγκρισης της εκταμίευσης της ύψους 3,6 δις. ευρώ πρώτης δόσης του Ταμείου Ανάκαμψης.
*Δ/ντης Επενδύσεων Κύκλος ΑΧΕΠΕΥ
