Του Αντώνη Βενέτη
«Στους Έλληνες η αγάπη της ελευθερίας αντισταθμίζεται από την περιφρόνηση των νόμων και κάθε κανονικής εξουσίας. Η αγάπη της ισότητας εκδηλώνεται συχνά με έναν άγριο φθόνο εναντίον εκείνων που ανεβαίνουν. Ο στενός πατριωτισμός γίνεται εγωισμός και το εμπορικό πνεύμα αγγίζει τα όρια της κατεργαριάς. Τα παλληκάρια διδάχθηκαν απ΄τα μικράτα τους να παραβιάζουν τους νόμους, οι Φαναριώτες τους αποφεύγουν. Η μάζα του λαού ποτέ δεν υπάκουσε παρά μόνο στη δύναμη και δεν θεωρεί ότι είναι υποχρεωμένη σε τίποτα απέναντι σε μια ανίσχυρη κυβέρνηση {……}. Η Εξουσία δεν ξέρει να γίνεται σεβαστή και μοιάζει να αμφιβάλλει για τον εαυτό της. Με δύο λόγια όλα συμβάλλουν για να γίνεται ο ελληνικός λαός ο πιο απείθαρχος λαός της γης».
Τα παραπάνω διαπίστωσε ο νεαρός τότε Γάλλος αρχαιολόγος και ύστερα δημοσιογράφος, συγγραφέας, ιστοριογράφος και ακαδημαϊκός Εδμόνδος Αμπού, (1828-1885), για την Ελλάδα του Όθωνα. Είχε προηγηθεί η δίχρονη παραμονή του στην Ελλάδα, (1852 και 1853). Το βιβλίο εκδόθηκε το 1854 στο Παρίσι με τον τίτλο «Σύγχρονη Ελλάς» και κυκλοφόρησε αρχικά από τις εκδόσεις Τολίδη, σε μετάφραση Α. Σπήλιου, με τον τίτλο «Η Ελλάδα του Όθωνα».
Νομίζω ότι οι σκέψεις ή μάλλον οι διαπιστώσεις του Εδμόνδου Αμπού, διατυπωμένες με σπάνια οξυδέρκεια στα μέσα του 19ου αιώνα, διατηρούν ακόμα και σήμερα μια δυστυχώς δραματική επικαιρότητα και μια φρεσκάδα, την οποία ο αδυσώπητος χρόνος δεν μπαγιάτεψε και εκπλήσσουν τον αναγνώστη του 2024. Όσο για τους πολιτικούς θα τους υπενθυμίσω από τους θησαυρούς της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας τη διαπίστωση ότι «αι γαρ υπερβολαί των φιλονεικιών χαλεπαί ταις πόλεσι και μεγάλους κινδύνους έχουσι».
