Του Νίκου Κατσαρού*
Η 20η Μαΐου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Μέλισσας, με απόφαση του ΟΗΕ, το 2017, έπειτα από πρόταση της Ένωσης Σλοβένων Μελισσοκόμων, για να υπενθυμίζουν στην παγκόσμια κοινή γνώμη:
1) τα οφέλη των μελισσών για τα προϊόντα τους στον άνθρωπο,
2) το ρόλο τους ως επικονιαστών στο περιβάλλον και την φύση γενικότερα και 3) για να προωθηθούν δράσεις για την προστασία τους.
Σύμφωνα με τη Διακυβερνητική Επιστημονική Επιτροπή του ΟΗΕ για τη Βιοποικιλότητα (IPBES), οι επικονιαστές έχουν μειωθεί έως και 3/4 στην Ευρώπη τα τελευταία 30 χρόνια. Παρόλο που η ακριβής αιτία για τη μείωση αυτή είναι ασαφής, πολλοί επιστήμονες επισημαίνουν ως αυτουργό την αύξηση των νεονικοτινοειδών παρασιτοκτόνων.
Την, Πέμπτη 20 Μαΐου 2021 ,Παγκόσμια Ημέρα της Μέλισσας, ολόκληρος ο πλανήτης θα εξυμνεί τα προτερήματα αυτού του ελαφρώς ενοχλητικού αλλά ταυτόχρονα τόσο απαραίτητου και ξεχωριστού εντόμου. Στόχος είναι η ευαισθητοποίηση σχετικά με τον κομβικό ρόλο που παίζουν οι μέλισσες στη βιώσιμη ανάπτυξη αλλά και να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου αναφορικά με τη ραγδαία μείωση του πληθυσμού τους.
Γράμματα και αριθμοί:
Το 1/3 της παγκόσμιας παραγωγής τροφής εξαρτάται από τις μέλισσες.
Από τα 100 είδη καλλιεργειών, τα οποία παράγουν το 90% της παγκόσμιας τροφής, 71 επικονιάζονται από τις μέλισσες.
Στην Ευρώπη μόνο, πάνω από 4.000 είδη λαχανικών μεγαλώνουν χάρη στην ακούραστη δουλειά των μελισσών
Οι μέλισσες είναι σημαντικές για τη διατήρηση της οικολογικής ισορροπίας και της βιοποικιλότητας και βοηθούν στη μείωση της ρύπανσης.
Επίσης αποτελούν προάγγελους επερχόμενων περιβαλλοντικών κινδύνων και είναι δείκτες για την υγεία ενός οικοσυστήματος
Κίνδυνοι και απειλές:
Όμως οι μέλισσες και οι λοιποί επικονιαστές, όπως οι πεταλούδες, οι νυχτερίδες και τα κολιμπρί αντιμετωπίζουν σοβαρούς κινδύνους εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας. Τα φυτοφάρμακα –και κυρίως τα νεονικοτινοειδή,- τα επεμβατικά είδη, η αλλαγή χρήσεων γης και οι όλο και περισσότερες μονοκαλλιέργειες αποτελούν μέγιστες απειλές για τις αποικίες των μελισσών. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science η τοξική επίδραση των φυτοφαρμάκων στις μέλισσες και τους άλλους επικοναστές, διπλασιάστηκε σε μια δεκαετία παρά την πτώση της ποσότητας των φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούνται. Τα σύγχρονα φυτοφάρμακα έχουν πολύ χαμηλότερη τοξικότητα σε ανθρώπους, άγρια θηλαστικά και πουλιά, εφαρμόζονται σε χαμηλότερες ποσότητες ,αλλά είναι ακόμη πιο τοξικά για τις μέλισσες και άλλους επικονιαστές. Παράλληλα η Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης (IUCN) εκτιμά ότι θα εξαφανιστούν άλλα 20.000 ανθοφόρα φυτά τις επόμενες δεκαετίες, λόγω των μονοκαλλιεργειών. Όμως οι μέλισσες για να επιβιώσουν χρειάζονται ποικιλία ανθοφόρων φυτών.
Η Πανελλήνια Επιτροπή Εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Της Μέλισσας, καλεί τις μελισσοκομικές ενώσεις, τις περιβαλλοντικές οργανώσεις και τις πολιτιστικές ενώσεις της χώρας, σε συνεργασία με τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα, τα Ερευνητικά Κέντρα, τις Επιστημονικές Ενώσεις, Πολιτιστικές και Περιβαλλοντικές Οργανώσεις. Συνεταιριστικές Οργανώσεις Αγροτών, Ενώσεις Καταναλωτών κλπ. να οργανώσουν διαδικτυακά εκδηλώσεις σε όλη την επικράτεια, για την προσφορά της μέλισσας στον άνθρωπο και το περιβάλλον ,αλλά και τις ανθρωπογενείς απειλές που δέχεται. Οι Διαδικτυακές Εκδηλώσεις μπορούν να πραγματοποιηθούν από 20 Μάϊου μέχρι 5 Ιουνίου και μπορούν να περιλαμβάνουν ,ομιλίες, συμπόσια, συνεντεύξεις τύπου, δρώμενα, ημερίδες, ομιλίες σε σχολεία και κάθε άλλη πρωτοβουλία για έναν οργανισμό που προσφέρει ανιδιοτελώς, ενώ συγχρόνως απειλείται από αυτούς που ευεργετεί.
Εκ μέρους της Πανελλήνιας Οργανωτικής Επιτροπής του Διαδικτυακού Εορτασμού για την Παγκόσμια Ημέρα της Μέλισσας.
*Π.Πρόεδρος ΕΦΕΤ
