Όλη η υφήλιος τόχει τούμπανο και ο αρμόδιος υπουργός φανερό καμάρι!
Είναι “δίκαιο” και “αναλογικό”, όταν στην Ελλάδα γίνεται συνταξιούχος και σε ηλικία… 31 ετών! Είναι “βιώσιμο”, όταν πάνω από 7% του ΑΕΠ ή 15 δισ. ευρώ ο ΕΦΚΑ επιχορηγείται από τους φορολογουμένους και αυξάνεται ισόποσα το χρέος ετησίως!!!
Του Δημήτρη Στεργίου
Μα είναι δυνατόν ένας αρμόδιος υπουργός και διαχειριστής φόρων πολλών δισ. ευρώ να “έχει κρυφό καμάρι” αυτό που όλος ο κόσμος (με την έννοια της υφηλίου) “ τόχει τούμπανο”; Για τον υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων Γιάννη Βρούτση το ερώτημα, ο οποίος (ανευθύνως, επιπολαίως, δημαγωγικώς, κομματικώς;) δήλωσε ότι “εχουμε ένα ασφαλιστικό που αποδίδει με δίκαιο και αναλογικό τρόπο τη σύνταξη, στη βάση των εισφορών που καταβάλλει ο καθένας»! Βάζω ένα μόνο θαυμαστικό, μολονότι έπρεπε να γεμίσω όλη τη σελίδα, διότι οι χαρακτηρισμοί του κ. Βρούτση για το ασφαλιστικό ως “δίκαιο, αναλογικό και βιώσιμο” είναι απλώς … μεταφυσικοί και, κυρίως, μόνο στη δική του λανθάνουσα “γλώττα”. Δηλαδή, λέει ό,τι θέλει! Και για μια ακόμα φορά γίνεται έντονη η απουσία του “Οικονομικού Ταχυδρόμου”, ο οποίος τότε σχολιάζοντας τέτοιες υπουργικές ανευθυνότητες, προκαλούσε συζητήσεις στη Βουλή, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις συνοδεύονταν από επιστολές συγνώμης ή και παρατηρήσεις από τους πρωθυπουργούς. Τώρα, “ξέφραγο αμπέλι”, όπως είναι σχεδόν η οικονομική ενημέρωση, πάς πολιτικός “ξυλεύεται”!!! Ας είναι καλά τα … “πρωινάδικα”!
Για του λόγου το αληθές, λοιπόν, ας δούμε, κατ΄αρχάς, πώς εμφανίζεται στην ελληνική πραγματικότητα το κατά φαντασίαν του κ. Βρούτση “δίκαιο και αναλογικό ασφαλιστικό σύστημα” με παραδείγματα. Στις 14 Φεβρουαρίου του 2019 είχα διαβάσει ότι 37χρονος συμπατριώτης μας , που πρωταγωνιστεί στις πασαρέλες μόδας , που είναι ιδιοκτήτης αλυσίδας 14 καταστημάτων τεχνητού μαυρίσματος (solarium) σε περιοχές, όπως η Ηλιούπολη, το Περιστέρι, η Νέα Σμύρνη, το Παγκράτι, η Καλλιθέα, η Ελευσίνα, ο Βόλος, η Πάτρα, η Χαλκίδα, ενώ είχε προγραμματίσει να ανοίξει και άλλα δύο σε Γλυφάδα και Λαμία, πήρε, με υπηρεσία μόλις 11 ετών ως μόνιμος επισμηνίας στην Πολεμική Αεροπορία, … «αναπηρική» σύνταξη σε ηλικία 31 ετών!
Στη συνέχεια, διάβασα, όχι με ανοιχτό το στόμα, αλλά με ανοιχτές τις … παλάμες, ότι ο νεαρός αυτός «ανάπηρος» συνταξιούχος, που έχει καταρρίψει το ρεκόρ προηγούμενων «συναδέλφων του, όπως θα αναφέρουμε πιο κάτω, έκανε όλα αυτά (πασαρέλες, σε συμμετοχή σε διαφημιστικό τηλεοπτικό σποτ για καμπάνια εσωρούχων, «επαγγελματικά» ταξίδια στο εξωτερικό κλπ, κρατώντας ως … «μαξιλάρι» και τον τίτλο του επισμηνία. Δηλαδή ήταν «εργαζόμενος» όχι σε καμιά «κοινωνικοποιημένη» ή δημόσια επιχείρηση και δημόσιο οργανισμό, αλλά στις … Ένοπλες Δυνάμεις!!!
Συνεχίζοντας να κρατώ ανοιχτές τις παλάμες μου για τους φόρους που πληρώνω επί πέντε δεκαετίες ανελλιπώς, ειλικρινώς και τακτικώς, διάβασα ακόμα ότι ο 31χρονος τότε επισμηνίας βγήκε στη σύνταξη στις 24 Αυγούστου 2011 (όταν ήταν σε εξέλιξη το … Πρώτο Μνημόνιο!) λόγω προβλημάτων υγείας που ο ίδιος είχε επικαλεστεί, σύμφωνα με γνωμάτευση που πήρε στις 18/5/2011 της Ανώτατης Υγειονομικής Επιτροπής με την αιτιολογία «της ανικανότητας να ανταποκριθεί στα καθήκοντά του μη οφειλόμενης στην Υπηρεσία», εισπράττοντας παράλληλα το εφάπαξ καθώς και την επικουρική σύνταξη από το Μετοχική Ταμείο Αεροπορίας.
Δηλαδή, «κρίθηκε ανίκανος σε ποσοστό 50% από την Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή να αντεπεξέλθει στα καθήκοντά του στο στράτευμα, ωστόσο αυτό δεν τον εμπόδισε να συνεχίσει να ανεβαίνει στις πασαρέλες, να συμμετέχει σε διαφημιστικά σποτ και φωτογραφήσεις και να επεκτείνει συνεχώς την αλυσίδα με τα καταστήματα solarium, αξιοποιώντας στο έπακρο τις άριστες δημόσιες σχέσεις του και το κοφτερό επιχειρηματικό του μυαλό», όπως επισημαίνει στο ρεπορτάζ ο αγαπητός συνάδελφος !
Και, μετά από αυτό το νέο … παγκόσμιο προφανώς αρνητικό ρεκόρ, πολλοί «ψυχόπονοι» υβρίζουν και καταριούνται τους δανειστές, ενώ πριν μερικά χρόνια ο τότε αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης «μάλωσε» τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα ως «λαγό» του ΔΝΤ, διότι, σε μιαν εκδήλωση είχε χαρακτηρίσει, όπως και οι πρώην διοικητές της Κεντρικής Τράπεζας Λουκάς Παπαδήμος και Νίκος Γκαργκάνας ως «γενναιόδωρο» το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα»!
Έτσι, κι αυτό το ρεπορτάζ με έκανε να θυμηθώ πολλά από τέτοια προκλητικά περιστατικά που κατακλύζουν το απέραντο αρχείο μου και ιδιαίτερα ένα εκπληκτικό χιουμοριστικό και προφητικό σχόλιο της συναδέλφου μου Ρένας Θεολογίδου στον «Ταχυδρόμο» (16 Ιουνίου 1988), με το οποίο παρουσίαζε τα «ιδανικά» της ελληνικής κοινωνίας, της ελληνικής οικογένειας και των ελληνικών κυβερνήσεων. Τότε, λοιπόν, διάβασα το ακόλουθο κείμενο:
«Εμείς στην οικογένειά μου ετοιμαζόμαστε να πάρουμε σύνταξη, μολονότι μόλις αρχίζουμε την καριέρα μας. Εκείνος που δεν έχει ακόμη θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα είναι ο γιος μου, που θα κλείσει τα δύο τον Αύγουστο. Αλλά, ελπίζουμε σε κάτι μεταβατικές διατάξεις που δέχονται τη φοίτηση στους βρεφονηπιακούς σταθμούς ως συντάξιμο χρόνο»!
Κι έγραψε η Ρένα Θεολογίδου το εκπληκτικό σχόλιο με το δηλητηριώδες χιούμορ που την διέκρινε ύστερα από σχετικές συζητήσεις που κάναμε και τα σχετικά σχόλια και άρθρα που δημοσιεύονταν στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» για το κατάντημα της χώρας μας. Μάλιστα, την ίδια χρονιά, που έγραψε το σχόλιο αυτό η Ρένα Θεολογίδου, δημοσιεύθηκαν σε εφημερίδες και στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» αποκαλυπτικά άρθρα μου που συνεχώς δικαίωναν τη συνάδελφο. Ιδού:
–Στα 58 χρόνια η σύνταξη στους οδηγούς των ελλειμματικών αστικών συγκοινωνιών: Η τότε κυβέρνηση ικανοποίησε το αίτημα των απεργών εργαζομένων στις αστικές συγκοινωνίες «να φεύγουν από το τιμόνι οι 58 ετών μέχρι 60 ετών» και πολλά άλλα, μολονότι μερικές ώρες νωρίτερα ο τότε αρμόδιος υπουργός Κ. Μπαντουβάς σε συνέντευξή του στην «Ελευθεροτυπία» (3 Ιουνίου 1988), έκανε τον «σκληρό»!
-«Ανάπηροι» … οι μισοί σχεδόν από τους συνταξιούχους του ΙΚΑ σε μερικές πόλεις! Στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» (18 Ιουλίου 1988) δημοσιεύθηκε επιστολή του τότε διοικητή του ΙΚΑ Φοίβου Ιωαννίδη με την οποία παρουσίαζε με τα ακόλουθα στοιχεία το άγος των Ελλήνων «αναπήρων» στην Ελλάδα:
- Το 1970, το σύνολο των συνταξιούχων αναπηρίας του ΙΚΑ στην Ελλάδα ανερχόταν στα 48.170 άτομα και αντιπροσώπευαν το 22,35% του συνόλου των συνταξιούχων (215.514 άτομα). Το 1986 (τελευταία στοιχεία για τότε) το σύνολο των συνταξιούχων αναπηρίας ανερχόταν στα 137.885 άτομα ή 27% του συνόλου των συνταξιούχων (510.059 άτομα).
- Τα μεγαλύτερα ποσοστά συνταξιούχων αναπηρίας είχαν το 1986 το Αλιβέρι (47,36%), η Ιεράπετρα (45,21%), η Λευκάδα (44,34%), η Λαμία (44,31%), η Αταλάντη (43,61%), το Ρέθυμνο (41,9%), η Αλεξάνδρεια και τα Οινόφυτα (40%), η Κάλυμνος, τα Νέα Μουδανιά, Κιάτο και Ρόδος (39%).
–Συνταξιούχος … 37 ετών!!! Και δεν είχε στεγνώσει ακόμη η μελάνη του σχολίου της Ρένας Θεολογίδου, όταν καταρρίφθηκε το προηγούμενο ρεκόρ των οδηγών των αστικών συγκοινωνιών με ένα άλλο, όπως αποκάλυψε ο «Οικονομικός Ταχυδρόμος» (1 Δεκεμβρίου 1988): «Ένας άνθρωπος 37 ετών, νέος, γερός και με κάποιες γραμματικές γνώσεις έπαιρνε σύνταξη από το ΙΚΑ περίπου 60.000 δραχμών»!
Αυξάνονταν και πληθύνονταν οι συνταξιούχοι «μαϊμού»
Κι ενώ καταγγέλλονταν όλα αυτά τα τέρατα και σημεία στο χρεοκοπημένο ελληνικό κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα, οι συνταξιούχοι «μαϊμού» αυξάνονταν και πληθύνονταν, όπως προκύπτει από σχόλιό μου που δημοσιεύθηκε ύστερα από τρία χρόνια στην εφημερίδα «Τα Νέα» (22 Οκτωβρίου 1991) και που αποκάλυπτε τα ακόλουθα:
- Από τον Κοινωνικό Προϋπολογισμού προέκυπτε ότι οι συνταξιούχοι του ΙΚΑ ήταν 650.000 άτομα, από τους οποίους οι 304.000 λόγω γήρατος και 161 λόγω αναπηρίας.
- Από τους 746.000 συνταξιούχους του ΟΓΑ, οι 564.000 περίπου ήταν λόγω γήρατος και οι … 182.000 περίπου λόγω αναπηρίας!
- Μόνο στο ΙΚΑ και τον ΟΓΑ οι συνταξιούχοι λόγω αναπηρίας είναι πάνω από … 340.000 άτομα ή αντιπροσώπευαν ποσοστό 25% του συνόλου των συνταξιούχων ή επιβάρυναν το ΙΚΑ με 70 περίπου δις. δραχμές και τον ΟΓΑ με 13 δις. δραχμές το χρόνο!
–Εργαζόμενοι σε προβληματική επιχείρηση πήραν πλήρη σύνταξη από το δύσμοιρο ΙΚΑ σε ηλικία 54 και 45 ετών! Και το βιολί, βιολάκι! Στις 16 Νοεμβρίου του 1995, δημοσιεύθηκαν οι όροι και οι προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα μπορούσαν εργαζόμενοι στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά (αυτά που κρατικοποιήθηκαν πριν από δέκα χρόνια, τον Οκτώβριο του 1985!) να αποχωρήσουν από την εταιρεία με πρόωρη σύνταξη. Τότε, λοιπόν, ορίζονταν τα ακόλουθα προκλητικά για μια προβληματική επιχείρηση την οποία είχαν πληρώσει και πλήρωναν επί άλλα δέκα χρόνια ακριβά οι φορολογούμενοι και για έναν προβληματικό ασφαλιστικό οργανισμό, όπως το ΙΚΑ. Διαβάστε μερικές περιπτώσεις ενδεικτικά:
- Όσοι άνδρες και γυναίκες έχουν 10.500 ημέρες ασφάλισης παίρνουν πλήρη σύνταξη ανεξαρτήτως ηλικίας!
- Όσοι άνδρες έχουν 9.500 ημέρες ασφάλισης και ηλικία 54 ετών παίρνουν πλήρη σύνταξη!
- Όσες γυναίκες έχουν 7.500 ημέρες ασφάλισης και ηλικία … 45 ετών παίρνουν πλήρη σύνταξη!
Και το χρέος συνεχώς αυξανόταν ιλιγγιωδώς
Κι όλα αυτά γίνονταν όταν το δημόσιο χρέος συνεχώς αυξανόταν και είχε γίνει δυσβάσταχτο για τα ελληνικά νοικοκυριά, όπως προκύπτει από μιαν αποκαλυπτική δήλωση που είχε κάνει το 1991 ο πρώην πρωθυπουργός της Οικουμενικής Κυβέρνησης και πρώην διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, καθηγητής και ακαδημαϊκός Ξενοφών Ζολώτας: «Κι αν ακόμα δούλευαν όλοι οι Έλληνες εργατοϋπάλληλοι τζάμπα επί ένα χρόνο , και πάλι κάθε ελληνικό νοικοκυριό θα εξακολουθούσε να επιβαρύνεται από το δημόσιο χρέος με 341.000 δραχμές» ή με 1.000 ευρώ ή με πάνω από 60.000 ευρώ σήμερα, δηλαδή !!!
Και το εξωφρενικό είναι ότι γίνονταν όλα αυτά και το 2011 (και προφανώς συνεχίζονται!), όταν ήδη η χώρα είχε παραδοθεί, με επαίσχυντους όρους, στους δανειστές και θα είναι υπό έλεγχο έως το … 2070!
Και, δυστυχώς, όλα αυτά γίνονταν, όταν ο Λουκάς Παπαδήμος ως διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος από το 1996 έως το 2001 συνεχώς, σε κάθε ετήσια έκθεσή του, παρουσίαζε τις εφιαλτικές εξελίξεις στα ασφαλιστικά ταμεία, στο δημόσιο χρέος και τα ελλείμματα, τη φορολογία, την ανταγωνιστικότητα και εφιαλτικά στοιχεία της κακοδαιμονίας τα τελευταία κυρίως, έως το 1998, τριάντα χρόνια, η οποία οδήγησε το κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα στην κατάρρευση ακόμα και πριν από … τριάντα χρόνια.
Σε επίρρωση της διαπίστωσης αυτής υπενθυμίζω την έκθεσή του για το 1998, όπου στις σελίδες 207 -208 σε πλαίσιο υπό τον τίτλο «Το πρόβλημα της κοινωνικής ασφάλισης», παρουσίαζε τα ακόλουθα στοιχεία για το ελληνικό «γενναιόδωρο» κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα»:
« Σε σχέση με τη διεθνή εμπειρία, δίδεται η εντύπωση ότι το συνταξιοδοτικό σύστημα στη χώρα μας είναι γενναιόδωρο. Αυτός ο χαρακτηρισμός βασίζεται όχι μόνο στο ύψος των συντάξεων (σε σχέση με τις εν ενεργεία αποδοχές), αλλά και στην «ευκολία» θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, όπως προσδιορίζονται από τις εξής παραμέτρους του συστήματος:
α) Υψηλό «ποσοστό αναπλήρωσης του μισθού από τη σύνταξη. Το ποσοστό αυτό στη χώρα μας είναι προς το παρόν 80% των αποδοχών, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι παροχές των επικουρικών ταμείων, ενώ στις περισσότερες χώρες του κόσμου είναι 60% έως 65%… Έτσι, οι κύριες συντάξεις στη χώρα μας (σε σχέση με τις εν ενεργεία αποδοχές) είναι από τις υψηλότερες του ΟΟΣΑ, με εξαίρεση ίσως αυτούς οι οποίοι άρχισαν να εργάζονται μετά την 1η Ιανουαρίου 1993 (σημείωση δική μας: Η αναστροφή της κατάστασης αυτής μετά την 1 Ιανουαρίου 1993 οφείλεται στη μεταρρύθμιση της κυβέρνησης Μητσοτάκη και στον ασφαλιστικό Νόμο Σιούφα, που είχε προκαλέσει λυσσαλέες αντιδράσεις από την τότε αξιωματική αντιπολίτευση του ΠΑΣΟΚ άγριες και κινητοποιήσεις από τους συνδικαλιστές του ΠΑΣΟΚ, από τους οποίους αρκετοί έγιναν βουλευτές και υπουργοί – υπάρχουν μερικοί και στη σημερινή κυβέρνηση!).
β) Το 33% των συνταξιούχων στη χώρα μας λαμβάνει δύο ή περισσότερες συντάξεις.
γ) Το δικαίωμα για «πλήρη σύνταξη» θεμελιώνεται σχετικά εύκολα, στη χειρότερη περίπτωση μετά από 35 χρόνια υπηρεσία. Στη Γαλλία απαιτούνται 38 χρόνια υπηρεσίας, στη Γερμανία 40 και στην Ολλανδία 49 χρόνια υπηρεσίας. Εξαιρετικά ευνοϊκές είναι οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης γυναικών στη χώρα μας, ιδιαίτερα όσων έχουν ανήλικα παιδιά….
Ε) Η ύπαρξη του «εφάπαξ» για πάρα πολλές κατηγορίες ασφαλισμένων, το οποίο ουσιαστικά έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των συντάξεων.
στ) Το 40% των ασφαλισμένων στο ΙΚΑ ανήκουν στα «βαρέα και ανθυγιεινά» επαγγέλματα, με αποτέλεσμα η ηλικία θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος να μειώνεται κατά πέντε έτη.
ζ) Το δικαίωμα για την «κατώτατη σύνταξη» θεμελιώνεται πολύ εύκολα (13,5 έτη, που πρόσφατα αυξήθηκαν σε 15 έτη εργασίας) και το ποσό τη σύνταξης αυτής είναι πολύ υψηλό σε σχέση με τις εισφορές που καταβλήθηκαν. Το χαρακτηριστικό αυτό του συστήματος συντελεί μεταξύ άλλων και σε αύξηση της εισφοροδιαφυγής.
Η γενναιοδωρία του συστήματος αντανακλάται και στο ύψος των συσσωρευμένων απαιτήσεων των ασφαλισμένων από τα συνταξιοδοτικά ταμεία. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, οι υποχρεώσεις των ασφαλιστικών ταμείων στην Ελλάδα υπερβαίνουν το 150% του ΑΕΠ και είναι από τις υψηλότερες ανάμεσα στις χώρες – μέλη του ΟΟΣΑ…»
Και καταλήγει ο κ. Παπαδήμος:
«Από τα ανωτέρω είναι φανερό ότι μεσομακροπρόθεσμα είναι δύσκολο να διατηρηθεί η σημερινή κατάσταση και απαιτούνται άμεσες μεταρρυθμίσεις. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές θα είναι αναγκαστικά προς την κατεύθυνση της μείωσης των παροχών και της καθιέρωσης αυστηρότερων προϋποθέσεων για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Λόγω της φύσεως του προβλήματος και της χρονικής υστέρησης με την οποία αποδίδουν τα διάφορα μέτρα, όσο ενωρίτερα γίνουν οι μεταρρυθμίσεις αυτές τόσο πιο αποτελεσματικές και πιο ανώδυνες θα είναι».
Όλα αυτά, αυτές οι προειδοποιήσεις ηχούσαν εκκωφαντικά από το 1997 και συνεχίζονταν αδιάλειπτα και εντονότερα σε όλες τις εκθέσεις της Τράπεζας της Ελλάδος από τον κ. Παπαδήμο και στη συνέχεια από τον διάδοχό του στη διοίκηση της Κεντρικής Τράπεζας κ. Νίκο Γκαργκάνα. Μάλιστα, ορισμένα στελέχη του ΠΑΣΟΚ χαρακτήρισαν τότε ως «λαγό» τον κ. Γκαργκάνα, ο οποίος ματαίως πρότεινε συνεχώς άμεση και γενναία μεταρρύθμιση στην κοινωνική ασφάλιση.
Δραγασάκης μαινόμενος : «Οι δηλώσεις Στουρνάρα για γενναιόδωρο ασφαλιστικό σύστημα» θυμίζουν ΔΝΤ»
Τον ίδιο μπελά βρήκε και ο σημερινός διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας από τον τότε αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη. Υπενθυμίζεται ότι ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος μιλώντας στις αρχές του 2017 σε ασφαλιστικό συνέδριο τόνισε ότι «το ασφαλιστικό σύστημα, παρά τις παρεμβάσεις που έχουν γίνει με τα προηγούμενα Μνημόνια, παραμένει δαπανηρό και γενναιόδωρο, με βάση τόσο τα ελληνικά όσο και τα διεθνή δεδομένα», προσθέτοντας ότι «ένα επαρκές και, ταυτόχρονα, βιώσιμο «αμιγώς κοινωνικοασφαλιστικό» σύστημα δεν είναι οικονομικά εφικτό υπό τις παρούσες συνθήκες στην Ελλάδα».
Απάντηση στις διαπιστώσεις και προειδοποιήσεις αυτές του Έλληνα κεντροτραπεζίτη έδωσε ο Δραγασάκης στη συνέχεια μιλώντας σε εκδήλωση του ΣΥΡΙΖΑ στο Χολαργό στις αρχές Απριλίου του 2017 : «Θέλουμε να ξέρουμε αν οι απόψεις που εκφράζει ο κ. Στουρνάρας είναι της Τράπεζας και από πότε ισχύουν», προσθέτοντας ότι «όταν έχουμε θεσμικό ρόλο πρέπει να προσέχουμε» και ότι « οι δηλώσεις του Γιάννη Στουρνάρα θυμίζουν τις θέσεις του ΔΝΤ».
Δηλαδή, δεν είναι «γενναιόδωρο» το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα και, συνεπώς, άντε πάμε ολοταχώς και στην αναγνώριση ως συντάξιμου χρόνου της φοίτησης σε βρεφονηπιακούς σταθμούς…
Το ασφαλιστικό σύστημα είναι “βιώσιμο” με 15 δισ. ευρώ ετησίως επιχορήγηση από τους φορολογούμενους!
Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) στις αρχές Μαϊου του 2005 την πρώτη μεγάλη έκθεση, με τον τίτλο: «Οι συντάξεις με μια ματιά» (Pensions at a Glance), που σύγκρινε άμεσα τα συνταξιοδοτικά συστήματα των 30 χωρών μελών του λαμβάνοντας υπόψη όλες τις λεπτομέρειες του κάθε συστήματος και συνυπολογίζοντας κάθε είδους υποχρεωτικής σύνταξης για τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα (ελάχιστες συντάξεις, βασικές συντάξεις, συντάξεις που συνδέονται με τους πόρους του δικαιούχου κλπ.). Επιπλέον, υπολόγιζε τις συνέπειες της φορολογίας και των ασφαλιστικών εισφορών στο επίπεδο διαβίωσης προ και μετά τη συνταξιοδότηση, αποκαλύπτοντας ότι πρόκειται για μια παράμετρο με σημαντική επίδραση και μεγάλες διαφορές από χώρα σε χώρα.
Σύμφωνα, λοιπόν, με την έρευνα του ΟΟΣΑ, το ελληνικό συνταξιοδοτικό σύστημα είναι από τα πιο γενναιόδωρα στον αναπτυγμένο κόσμο όσον αφορά το ποσοστό κατά το οποίο αναπληρώνουν το εισόδημα που είχε ως εργαζόμενος ο συνταξιούχος. Μάλιστα, ένα άλλο χαρακτηριστικό του ελληνικού συστήματος είναι ότι δεν κάνει διάκριση ανάμεσα στους χαμηλόμισθους και τους υψηλόμισθους για το ποσοστό αναπλήρωσης, δηλαδή σε ποιο ποσοστό των τελευταίων μισθών αντιστοιχεί η σύνταξη που καταβάλλεται. Ετσι, χαμηλόμισθοι, μεσαίοι και υψηλόμισθοι παίρνουν ως σύνταξη το 100% των καθαρών αμοιβών ή το 84% των μεικτών αποδοχών που είχαν ως εργαζόμενοι. Στο σύνολο του ΟΟΣΑ ο μέσος όρος είναι 84,1% για τους χαμηλόμισθους, 68,7% για όσους είχαν μεσαίους μισθούς και 59,4% για τους υψηλόμισθους (ως χαμηλόμισθους χαρακτηρίζει όσους έχουν τις μισές αποδοχές από τον μέσο όρο και ως υψηλόμισθους όσους έχουν τις διπλάσιες).
Τις πρώτες θέσεις σε γενναιοδωρία μοιράζεται η Ελλάδα με το Λουξεμβούργο (όπου οι συντάξεις ξεπερνούν τις εν ενεργεία αποδοχές), την Τουρκία, την Αυστρία και την Ουγγαρία, ενώ στις τελευταίες θέσεις είναι οι ΗΠΑ, η Βρετανία, το Μεξικό, η Κορέα, η Νέα Ζηλανδία και η Ιρλανδία, όπου το ποσοστό αναπλήρωσης των αποδοχών κυμαίνεται από το περίπου 50% έως κάτω από 40% αντίστοιχα.
Και ο ΟΟΣΑ συμπληρώνει: «Πολλές κυβερνήσεις έχουν προτιμήσει να αγνοήσουν την πρόκληση για μεταρρυθμίσεις και στηρίζονται στην ελπίδα της μετάθεσης των λύσεων μετά τις επόμενες εκλογές ή ισχυρίζονται ότι μπορούν να βρεθούν ανώδυνες θεραπείες».
Η παρέμβαση του Γιάννη Στουρνάρα
Υπενθυμίζω όττι για το χαρακτηρισμό κατά την προαναφερθείσα εκδήλωση του ασφαλιστικού συστήματος ως “γενναιόδωρου” ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Σουρνάρας επικαλέστηκε τόσο ελληνικά όσο και διεθνή δεδομένα. Συγκεκριμένα, από στοιχεία της Eurostat προκύπτει ότι το 2014 οι δαπάνες για τις συντάξεις γήρατος στην Ελλάδα είναι οι υψηλότερες μεταξύ των χωρών της ΕΕ (13,3% του ΑΕΠ έναντι μέσου όρου 9,8% του ΑΕΠ στην ΕΕ-28). Επίσης, σύμφωνα με την Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού 2017 που επικαλέστηκε ο κ. Στουρνάρας οι μεταβιβάσεις από τον κρατικό προϋπολογισμό προς τα ασφαλιστικά ταμεία/ΕΦΚΑ ανήλθαν σε 7,6% του ΑΕΠ το 2016 και αναμένεται να φθάσουν το 9,9% του ΑΕΠ το 2017, καθώς οι συντάξεις του Δημοσίου παρέχονται πλέον και αυτές από τον ΕΦΚΑ. Αυτό ισοδυναμεί με περισσότερο από το ένα τρίτο των δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού το 2017. Σημειώνεται επίσης ότι αυτά τα εκτιμώμενα μεγέθη ενδέχεται στην πραγματικότητα να διαμορφωθούν ακόμη υψηλότερα, καθώς (α) υπάρχει σήμερα ένας σημαντικός αριθμός συνταξιούχων προς τους οποίους η καταβολή της σύνταξης εκκρεμεί, κάτι που δεν έχει ληφθεί υπόψη στις προβολές και (β) η είσπραξη των εσόδων του ΕΦΚΑ μέχρι τώρα αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις και εκτιμάται ότι θα υπάρξει υστέρηση σε σχέση με το στόχο για το 2017.
Αυτές οι γενναιόφδωρες επιχορηγήσεις από το κρατικό προϋπολογισμκό, δηλαδή από τους φορολογουμένους συνεχίζονται εντονότερα έως τώρα με την επισήμανση νότι ξεπερνούν το ποσό των 15 δισ. ευρώ ετησίως. Έτσι, εξασφαλίζεται τάχα η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος σε βάρος του δημόσιου χρέους που επιβαρύνεται ισόποσα από αυτές τις “γενναιοδωρίες”
Παράξενο: Μπορεί να είναι “αναλογικό” ένα διανεμητικό ασφαλιστικό;
Πέρα από όσα ανέφερα πιο πάνω για τους παράξενους χαρακτηρισμούς του ασφαλιστικού από τον κ. Βρούτση, μεγαλύτερη εντύπωση μού έκανε εκείνος που παρουσιάζει το καθαρά διανεμητικό κοινωνικοασφαλιστικό σύστημα της χώρας μας ως αναλογικό! Διότι αυτό τον χαρακτηρισμό διεκδικεί μόνο ένα κεφαλαιοποιητικό ασφαλιστικό σύστημα, το οποίο έχεο ξορκίσει και η σημερινή κυβέρνηση, όπως και η μελέτη Πισσαρίδη! Το κεφαλαιοποιητικό σύστημα (Funded System) συνδέεται άμεσα με την αποταμίευση. Οι συνταξιοδοτικές εισφορές κάθε ασφαλισμένου συγκεντρώνονται σε ατομικούς λογαριασμούς σε κάποιο ταμείο (fund) κατά τη διάρκεια του εργασιακού βίου και επενδύονται. Όταν έρθει η ώρα της συνταξιοδότησης, οι παροχές χρηματοδοτούνται από αυτόν τον αποταμιευτικό λογαριασμό και προέρχονται από το αρχικό κεφάλαιο, μαζί με την απόδοση του κεφαλαίου από τους τίτλους στους οποίους αυτό έχει επενδυθεί. Επομένως, οι αποταμιεύσεις κάθε εργαζόμενου ως εισφορές σήμερα, πληρώνουν τις παροχές στις συντάξεις του όταν έρθει η ώρα της συνταξιοδότησης.
Σημειώνω ότι οι διαφορές μεταξύ διανεμητικών και κεφαλαιοποιητικών συστημάτων αποτυπώνονται και αξιολογούνται από τους κ. Σπράο και Τήνιο το, 1998. .Στο διανεμνητικό σύστημα οι εισφορές που καταβάλλονται από τον ασφαλισμένο δεν τηρούνται σε ατομικό του λογαριασμό, αλλά διατίθενται για την κάλυψη τρεχουσών αναγκών των ασφαλιστικών φορέων και, φυσικά, για τη συνταξιοδότηση άσχετων σε ηλικίες 31, 40, 55 ετών, όπως αναφέραμε πιο πάνω με παραδείγματα.
Η επιμονή αυτή των ελληνικών κυβερνήσεων στη διατήρηση ενός άδικου και ολέθριου για το δημόσιο χρέος αδιανεμητικού ασφαλιστικού συστήματος, είναι αντίθετες με τις διεθνείς τάσεις που παρατηρούνται στα ασφαλιστικά συστήματα των ανεπτυγμένων οικονομιών επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τη δημογραφική πρόκληση, όπως και η χώρα και μάλιστα σε εφιαλτικό βαθμό. Έτσι, για να ανταποκριθούν στις δημογραφικές προκλήσεις, τα σύγχρονα συνταξιοδοτικά συστήματα αναπτύσσουν τους κεφαλαιοποιητικούς πυλώνες, οι οποίοι διαφοροποιούν τον κίνδυνο για το ασφαλιστικό σύστημα. Επιπλέον, όπως επισημαίνουν ειδικοί, οι κεφαλαιοποιητικοί πυλώνες εξυπηρετούν καλύτερα τους αμιγώς οικονομικούς στόχους του συνταξιοδοτικού συστήματος, αφού βελτιώνουν τα κίνητρα για εργασία, ενισχύουν την εμπιστοσύνη των ασφαλισμένων και απελευθερώνουν πόρους για παραγωγικές επενδύσεις. Η κεφαλαιοποίηση, μερική ή ολική, του συνταξιοδοτικού συστήματος δίνει τη δυνατότητα στο σύστημα να αποκτήσει μεγαλύτερη επάρκεια πόρων και παροχών και καλύτερες προοπτικές βιωσιμότητας.
