Του Αντώνη Βενέτη
Μία πολύ χρήσιμη από κοινωνιολογικής και πολιτιστικής πλευράς ιστορική αναδρομή του Αντώνη Βενέτη
Κύριε διευθυντά
Στη στήλη του ∆ΙΑ∆ΡΟΜΕΣ, ο κ. Ηλίας Μαγκλίνης αναφέρεται σε ποικίλα θέµατα, αλλά πάντα ενδιαφέροντα, τα οποία, θα έλεγα, δεν είναι τόσο γνωστά ούτε αυτό που χαρακτηρίζουµε επίκαιρα ή «πρώτης προβολής». Πολλές φορές όµως προσεγγίζουν το κρυφό βάθος των πραγµάτων.
Ετσι, στο φύλλο της 18ης Σεπτεµβρίου καταπιάνεται µε φαινόµενα βρικολακισµού, που «άνθισαν» κάτω από το εκτυφλωτικό ελληνικό φως. Μάλιστα, θα έλεγα, το φαινόµενο παρατηρήθηκε σε νησιά του Αιγαίου και ιδίως στην Ανδρο. Ξεφυλλίζοντας, λοιπόν, εφηµερίδες του 19ου αιώνα, βρήκα δύο τέτοια περιστατικά και τα παραθέτω.
ΑΙΩΝ, 26.7.1882:
Εν τη ΣΥΖΗΤΗΣΕΙ (Ανδρου) αναγιγνώσκοµεν τα εξής: «Φρικτή ιεροσυλία έλαβε χώρα προχθές εν νυκτί εις το χωρίον Μπατσί της Αρνης. Ανθρωποι, εις ούς υπάρχουσιν ακόµα αι µωραί περί βρυκολάκων ιδέαι, ανορύξαντες τους τάφους των νεκρών, κατέκοψαν τα µέλη αυτών, ίνα µη δύνανται ούτοι να εγείρονται την νύκτα και ενοχλώσι τους ζώντας».
ΝΕΑ ΕΦΗΜΕΡΙΣ, 16.1.1890 – ΠΑΡΑ∆ΟΞΑ ΕΘΙΜΑ ΕΝ ΑΝ∆ΡΩ
«Αποτέφρωσις νεκρών. Αρκετά περίεργα πράγµατα ανήγγειλαν ηµίν επιβάται αφικόµενοι εξ Ανδρου. Εν τω δήµω Αρνης λέγουσιν επικρατεί έθιµον, καθ’ ο εάν ονειρευθή τις εχθρόν του τεθνεώτα δέον να µεταβή νύκτωρ εις τον τάφον αυτού να εξαγάγη το πτώµα και να το καίη. Προ µηνός δε ετελέσθη ακριβώς το πράγµα τούτο. ∆ύο εν ∆ήµω Αρνης χωρικοί αδελφοί είδον κατ’ όναρ ένα εκ των εχθρών των άρτι αποθανόντα ευθύς την εποµένην ηµέραν µετέβησαν εις τον τάφον του εχθρού των, ανασκάψαντες δε τον τάφον εξήγαγον το πτώµα και το µετέφερον κάτωθεν συκής, όπου το έκαυσαν, µάλιστα δε λέγουσιν, ο εις των αδελφών εξήγαγε την καρδίαν του πτώµατος, ην ιδιαιτέρως έκαυσε και την κόνιν αυτής µετέβαλε εις καταπότια, άτινα κατέπιεν διά να παύση το κατατρύχον αυτόν καρδιακόν νόσηµα. Ολα αυτά εν Ελλάδι συµβαίνοντα τα εκλαµβάνοµεν ως µύθους και όµως οι δύο ούτοι ενήχθησαν ενώπιον του Ειρηνοδικείου, όπου και κατεδικάσθησαν ελαφρώς, διότι δεν προεβλέπετο υπό του Ποιν. Νόµου το έγκληµα τούτο. Τώρα εάν είναι αληθή τ’ ανωτέρω ως µας τα διηγήθησαν, παριστώσι την αµάθειαν ήτις ακόµα βασιλεύει εις τας τάξεις του λαού».