Σαν μια προσπάθεια να κατοχυρώσει την εικόνα του, βλάπτοντας όμως την τουρκική, ενόψει μιας (πιθανής) υποψηφιότητας για τις προεδρικές εκλογές του 2024 βλέπει η Άγκυρα τη δημοσίευση του βιβλίου του πρώην υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο.
Η Άγκυρα δεν σταματά εκεί. Πιάνεται από τις γλαφυρές περιγραφές του Πομπέο και τα σχόλια του πρώην υπουργού για την Ελλάδα και, λίγο ως πολύ, θεωρεί ότι αυτός μεροληπτεί σε βάρος της Τουρκίας και υπέρ της Ελλάδας.
«Never give an inch», «Ποτέ μην παραχωρείς ούτε σπιθαμή», λέγεται το βιβλίο που κυκλοφόρησε την Τρίτη στις ΗΠΑ. Βιβλίο με ψέματα και αναληθείς πληροφορίες σχολίασε σήμερα, Πέμπτη, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
«Το λέω διπλωματικά, αλλά μπορείς να το πεις και ‘ψέματα’. Υπάρχει μια υπερβολή, υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά», είπε σε συνέντευξη Τύπου κατά την επίσκεψή του στη Ταϊλάνδη.
Κατά τον Τσαβούσογλου οι αναφορές «ήδη έχουν χαλάσει την ισορροπία των ΗΠΑ με την Ελλάδα και τον Ελληνοκυπριακό τομέα [ενν. την Κυπριακή Δημοκρατία]».
Ο Τούρκος υπουργός είχε και μια θεωρία για τον λόγο για τον οποίο ο Πομπέο έγραψε το βιβλίο του. «Τα έγραψε ειδικά για να πάρει ψήφους από το ελληνοκυπριακό λόμπι όταν θα είναι υποψήφιος στις προσεχείς εκλογές», είπε αναφερόμενος σε κάτι που ο Πομπέο ακόμη δεν έχει επιβεβαιώσει – αλλά και δεν το έχει αποκλείσει.
Γιατί δεν τον είδε στο Πατριαρχείο
Θυμήθηκε μάλιστα ο Τσαβούσογλου και ότι ο Πομπέο τον κάλεσε να συναντηθούν στο Οικουμενικό Πατριαρχείο όταν το φθινόπωρο το 2020 ο Αμερικανός υπουργός περιόδευσε στην περιοχή.
Κατά τον Τσαβούσογλου, η Τουρκία δεν έχει απειλήσει ποτέ τον Πατριάρχη και «πάντα του δίνει κάθε υποστήριξη». Πρόσθεσε ότι ο Πομπέο «είχε πει ότι ήθελε μόνο να επισκεφτεί την Κωνσταντινούπολη, ότι ήθελε να πάει στο Πατριαρχείο και ότι ήθελε να με συναντήσει εκεί. Η απάντησή μου ήταν επίσης αρκετά σαφής. Ποτέ δεν αισθανθήκαμε άβολα με τη μετάβασή του στο πατριαρχείο. Όποιος θέλει να συναντηθεί μαζί μου, θα έρθει στην Άγκυρα, θα βρεθούμε εδώ. Είπα ότι δεν θα πάω στην Κωνσταντινούπολη, να πέσω στα πόδια του».
Καλίν: Παραποιεί τα γεγονότα ο Πομπέο
Εν τω μεταξύ, ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας και πρακτικά η «φωνή» του Ταγίπ Ερντογάν, ο Ιμπραήμ Καλίν, εξέφρασε και αυτός την οργή του για το βιβλίο του Πομπέο.
Μίλησε και αυτός για ένα βιβλίο που διαταράσσει τις ισορροπίες μεταξύ ΗΠΑ , Ελλάδας και Τουρκίας: «Ο Πομπέο παραδέχεται ότι η αμερικανική κυβέρνηση δεν είναι ουδέτερη μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και πως είναι με το μέρος της ελληνικής πλευράς», υποστήριξε στην Hurriyet.
Ο Καλίν επιμένει στο ζήτημα της βελτίωσης των ελληνοαμερικανικών σχέσεων, για το οποίο δηλώνει περήφανος ο Πομπέο.
Για την Ελλάδα, ο πρώην υπουργός γράφει ότι «διολίσθαινε στον αντιαμερικανισμό τη δεκαετία του 70» αλλά «σήμερα θεωρεί τις ΗΠΑ προτιμητέο σύμμαχο». Για την Ελλάδα γράφει ότι «οι σχέσεις με έναν σύμμαχο που διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη ζωτικής σημασίας περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου είναι τώρα πιο ισχυρές από κάθε άλλη φορά από την εποχή του σχεδίου Μάρσαλ».
Μιλά για τις επαφές με τον Έλληνα πρωθυπουργό για το σχήμα «3+1» για την ενέργεια στην Ανατολική Μεσόγειο (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και ΗΠΑ) και τον τερματισμό των τουρκικών προκλήσεων στην περιοχή. Αναφέρεται, τέλος, στην φιλοξενία από τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην Κρήτη.
«Το παραδέχεται πολύ ανοιχτά», ανταπαντά ο Καλίν. «Λέει ανοιχτά ότι κανείς από τότε που ήταν ο Κίσινγκερ, πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, δεν ήταν πιο φιλέλληνας. Αυτό σημαίνει ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν ουδέτερη στάση μεταξύ των συμμάχων εντός της συμμαχίας του ΝΑΤΟ. Γνωρίζαμε ότι η αμερικανική κυβέρνηση στηρίζει την ελληνική πλευρά. Το παραδέχτηκε και καταγράφηκε», εξηγεί.
Και συνέχισε λέγοντας για τον Πομπέο: «Ακόμα χειρότερα, δίνοντας τόσο ανοιχτή υποστήριξη στην Ελλάδα, προκάλεσε περαιτέρω ένταση στις σχέσεις των δύο συμμάχων, ενώ έλεγε ‘ειρήνη στο Αιγαίο’. Στηρίζοντας τη μία πλευρά, έδειξε ότι στην πραγματικότητα ακολουθούσαν αντίθετη πολιτική. Σήμερα, η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν έχει πολύ διαφορετική στάση Και μετά στρέφονται σε εμάς και μας ρωτούν ‘γιατί είναι τεταμένες οι σχέσεις Αμερικής και Τουρκίας;’ Η ομολογία του Πομπέο αποκαλύπτουν ότι αυτός που προκαλεί το πρόβλημα δεν είμαστε εμείς, αλλά οι ΗΠΑ».
Η οργή του Πομπέο για την κλειδωμένη πόρτα
Για τον Καλίν προβληματικές είναι οι αναφορές του Πομπέο για την πόρτα που ήθελε να σπάσει για να… «απελευθερώσει» τον αντιπρόεδρο Μάικ Πενς από μια συνάντηση με τον Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Τούρκος πρόεδρος ανέλυε λεπτομερώς την αποτυχημένη απόπειρα του πραξικοπήματος. «Όσο κρατούσε η συνάντηση , ο Πομπέο έπαθε νευρική κρίση έξω. Έλεγε ‘θα μπω μέσα’. Αλλά ο Πενς δεν είπε ‘αφήστε και τον Πομπέο να μπει’», ανέφερε.
Ο Αμερικανός υπουργός διηγείται πώς σε επίσκεψή του στην Άγκυρα με τον αντιπρόεδρο Μάικ Πενς, σχεδόν έφτασε στο σημείο να σπάσει την (κλειδωμένη) πόρτα της αίθουσας όπου γινόταν η συνάντηση του Πενς με τον Ερντογάν. Ο Τούρκος πρόεδρος είχε ζητήσει μια ολιγόλεπτη συνάντηση κατ’ ίδίαν με τον Πενς.
Έγινε δεκτή, αλλά άρχισε να τραβά σε μάκρος. Στη μισή ώρα ο Πομπέο προσπάθησε να μπει, χωρίς να τον αφήσουν. Στα 50 λεπτά προσπάθησε να ανοίξει την πόρτα για μπει στην αίθουσα, αλλά τη βρήκε κλειδωμένη. «Είχα αρχίσει να ανησυχώ ότι ο Ερντογάν είχε αναγκάσει τον Πενς να βλέπει το ίδιο τρίωρο βίντεο» γράφει.
Αλλά οι ανησυχίες του Τούρκου προέδρου ήταν διαφορετικές. Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι προσπαθούσαν να τον πείσουν ότι δεν έχουν σχέση οι ΗΠΑ με το πραξικόπημα του 2016 και για να το καταφέρουν άνοιξαν μέχρι και χάρτες όπου έδειχναν που ήταν οι Αμερικανοί στρατιώτες.
Ο Ερντογάν, από την άλλη, δεν ξεχνούσε ούτε τον ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν, άλλοτε φίλο του και πλέον θανάσιμο εχθρό του. Ο Πομπέο γράφει ότι τηλεφωνούσε συνεχώς στον Λευκό Οίκο και τον Τραμπ για να ζητήσει την έκδοσή του, ενώ εξέφραζε τη διαμαρτυρία του για τη στήριξη των ΗΠΑ στους Κούρδους. Εξοργισμένος για αυτή τη στήριξη ήταν και ο στενός συνεργάτης του Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν.
