Ο πρώην διευθυντής του «Οικονομικού Ταχυδρόμου» και νυν αρθρογράφος στο «Βήμα της Κυριακής», ανατέμνοντας τις προσωπικότητες των Κων. Καραμανλή, Ανδρέα Παπανδρέου και Χαρίλαου Φλωράκη, φέρνει στο προσκήνιο πολλές αλήθειες και σημερινές πραγματικότητες.
Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Χ. ΠΑΠΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ
Τίποτε δεν είναι τυχαίο στη ζωή και στην πορεία του ανθρώπου. Και όσο περνούν τα χρόνια, τόσο περισσότερο πιστεύω ότι ο καθένας όπως στρώνει κοιμάται. Οι εξαιρέσεις ακόμη επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Διαβάζοντας έτσι το βιβλίο του Γιάννη Μαρίνου, με τον οποίο συνεργαστήκαμε στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο», χωρίς κανένα σύννεφο στις σχέσεις μας επί 23 χρόνια, τόσο περισσότερο καταλαβαίνω τι συνέβη και τι συμβαίνει στη χώρα.
Την μεταπολεμική της πορεία την σημάδεψαν σημαντικοί πολιτικοί ηγέτες, από τους οποίους ξεχωρίζουν, κατά τη γνώμη μου, οι Γεώργιος Παπανδρέου, Κωνσταντίνος Καραμανλής, Ανδρέας Παπανδρέου, Χαρίλαος Φλωράκης, Κώστας Σημίτης και Κων. Μητσοτάκης. Από αυτούς, ο Γιάννης Μαρίνος, στο βιβλίο του «Κωνσταντίνος Καραμανλής, Ανδρέας Παπανδρέου, Χαρίλαος Φλωράκης – Εκμυστηρεύσεις τριών μεγάλων» (Εκδόσεις Πατάκη), ξεχωρίζει αυτούς που έπαιζαν κομβικό ρόλο σε εποχές – σταυροδρόμια.
«Έχοντας στενότερη σχέση – θα τολμούσα να πω φιλική – με τις προσωπικότητες αυτές…», γράφει ο Γ. Μαρίνος, «…μου δόθηκε η ευκαιρία να τις προσεγγίσω μακρυά από τα φώτα της δημοσιότητας, σε στιγμές που προσέδωσαν πιο ανθρώπινες διαστάσεις στη δημόσια εικόνα τους, η οποία είχε κυριαρχήσει στην κοινή γνώμη και καταγράφηκε από τον ιστορικό μελετητή.
Αποκλειστική πρόθεση που με οδήγησε στην απόφαση αυτή είναι να μη χαθούν, εάν δεν καταγράφονταν, μερικά από τα όσα αξιομνημόνευτα, κατά την ταπεινή μου γνώμη, αλλά και δημοσιεύσιμα, αποκόμισε η σχέση μου με τους σημαντικούς αυτούς πολιτικούς. Αυτονόητα παραλείπω τις κριτικές τους για πρόσωπα και καταστάσεις, που θα προκαλούσαν αντιδράσεις και αμφισβητήσεις, καθώς και φραστικές ελευθεριότητες, ή τα θεωρούμενα ως εν οίκω και μη εν δήμω.
Ο εύκολος και ασύδοτος σχολιασμός, που κυριαρχεί πια εξαιτίας και του ανεξέλεγκτου διαδικτύου, θα εξέτρεπε την ψύχραιμη αποτίμηση της παρούσας συνεισφοράς και τις αγαθές προσθέσεις του γράφοντος. Δεν βιογραφώ. Προσδοκώ όμως ότι βάζω έτσι μια ψηφίδα στην πληρέστερη φιλοτέχνηση του πορτρέτου τους, το οποίο θα παραδοθεί στην ιστορική μνήμη από τους μελλοντικούς βιογράφους τους…».
Στο πλαίσιο αυτό, ο Γιάννης Μαρίνος, σπεύδει να υπογραμμίσει ότι ναι μεν ανέπτυξε φιλικές σχέσεις με τα πρόσωπα που περιγράφει, πλην όμως κανέναν από τους ηγέτες αυτούς δεν είχε τιμήσει με την ψήφο του, κατά τις περιόδους που εκείνοι ηγούντο του κόμματός τους.
«…Η απλή εξήγηση αυτού του εκ πρώτης όψεως παραδόξου είναι ότι ξεκίνησα ασκώντας τα εκλογικά μου δικαιώματα με την υποστήριξη της Ενώσεως Κέντρου, αρχικά υπό τον Γεώργιο Παπανδρέου πατέρα και εν συνεχεία από τον Γεώργιο Μαύρο. Η στροφή μου προς τη Νέα Δημοκρατία συνέπεσε με τις διάδοχες του Κωνσταντίνου Καραμανλή ηγεσίες, δηλαδή όταν ο τελευταίος είχε πλέον μετακινηθεί στην Προεδρία της Δημοκρατίας (1981).
Το γιατί δεν ψήφισα ποτέ τον Χαρίλαο Φλωράκη και το κόμμα του προκύπτει αυτονόητα από το κεφάλαιο που αφιερώνω σε αυτόν. Προσθέτω ότι η έντιμη σχέση μου με τους τρεις αυτούς πολιτικούς μου επέβαλε να τους ενημερώσω για το συμπτωματικό αυτό γεγονός από την πρώτη ημέρα της προσωπικής γνωριμίας μας και ότι η ειλικρινής αυτή εξομολόγηση πιστεύω πως ενίσχυσε την εκτίμηση και την εμπιστοσύνη τους προς το πρόσωπό μου…» γράφει ο Γ.Μαρίνος.
Επισημαίνοντας ότι τον Κωνσταντίνο Καραμανλή τον γνώρισε σ’ ένα δείπνο που είχε παραθέσει προς τιμήν του το 1984 ο αείμνηστος Λάζαρος Εφραίμογλου,πρόεδρος την εποχή εκείνη του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου της Αθήνας, ο Γ.Μαρίνος περιγράφει πολλές απο τις μετέπειτα κατ’ ιδίαν συζητήσεις με τον τότε πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος κατά τον συγγραφέα, έφερε βαρέως την μη αναγνώριση του μεγάλου έργου του της ανοικοδόμησης και ανάπτυξης της χώρας από το 1956 έως το 1964. Αναφέρεται επίσης σε εξομολόγηση του Κων. Καραμανλή ότι η πανίσχυρη Τουρκία αντιμετωπίζεται μόνον με διαρκή διάλογο. Εάν ο διάλογος τερματιστεί, πίστευε ο τότε πρόεδρος της Δημοκρατίας, αυτό θα σήμαινε πόλεμο ή πλήρη υποχώρηση στις απαιτήσεις της γείτονος.
Εντυπωσιακές είναι επίσης οι αναφορές του Γιάννη Μαρίνου σε εκμυστηρεύσεις του Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος γνώριζε ότι η Ελλάδα είχε ανάγκη από φιλελεύθερη οικονομική πολιτική, την οποίαν όμως αυτός επειδή ήταν σοσιαλιστής δεν ήθελε να εφαρμόσει. Τα αποτελέσματα της αντιλήψεως αυτής σήμερα είναι ορατά αλλά και αισθητά
Αυτό που δεν είναι γνωστό είναι μια τοποθέτηση του Χαρίλαου Φλωράκη,γενικού γραμματέα του ΚΚΕ, σχετικά με τον αρνητικό χαρακτήρα των απεργιών στο Δημόσιο, το υψηλό Κόστος των οποίων αντί να πλήττει το κεφάλαιο, ισοπεδώνει τους πιο ανίσχυρους και αδύναμους Έλληνες.
Αυτό ειχε δηλωσει ο κομμουνιστής ηγέτης στον Γ.Μαρίνο τονίζοντας ομως οτι αν η δήλωση του δημοσιευότα θα την διέψευδε.Εντυπωσιακή είναι επίσης και η πληροφορία που φέρνει στη δημοσιότητα ο Γ.Μαρίνος, με το πώς ο Ανδρέας Παπανδρέου, το 1987, υιοθετώντας τις αρχές της σύγχρονης πληροφορικής, είχε «φακελλωμένους» στον υπολογιστή του όλους τους τότε συνεργάτες του.
Εξόχως ενδιαφέρουσες είναι επίσης οι πληροφορίες του συγγραφέα για θέσεις και απόψεις του Κων. Καραμανλή στα θέματα της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, κάποια από τα οποία, όπως το Κυπριακό και το «Μακεδονικό», την ταλανίζουν ακόμα.
Δεν μπορώ να παραλείψω ακόμα τις δηλώσεις του Ανδρέα Παπανδρέου στο Γιάννη Μαρίνο για την ανάγκη η χώρα να έχει καλές σχέσεις με την Αμερική, πολιτική που όπως φαίνεται ακολουθεί σήμερα και ο πρωθυπουργός κ.Αλ. Τσίπρας. Βιβλίο λοιπόν με σημαντικές πληροφορίες και στιγμιότυπα, οι εκμυστηρεύσεις των τριών μεγάλων στον Γιάννη Μαρίνο, αποτελεί σίγουρα μια πολύ σημαντική ιστορική μαρτυρία, που επιτρέπει στον αναγνώστη να καταλάβει καλύτερα την πραγματικότητα. Ιδιαίτερα δε σε μιά εποχή όπου η ψευδολογία και η ασυναρτησία πάνε σύννεφο,ενώ ο λαικισμός και η συναφής με αυτόν καλλιεργεια της βλακείας δίνουν ρέστα.
