Ένας Έλληνας στον Αμερικανικό Εμφύλιο πόλεμο (1861-1865)… Του Αντώνη Βενέτη

Του Αντώνη Βενέτη

Ο αιματηρός Ανθενωτικός Πόλεμος (1861-1865), προκάλεσε περισσότερα θύματα απ’ όλους τους άλλους πολέμους της αμερικανικής ιστορίας. Οι νεκροί υπολογίζονται στους 600.000! Αιτία το πρόβλημα της δουλείας. Ο Βορράς ήταν κατά της ύπαρξης δούλων. Ο Νότος επέμενε στη διατήρηση της δουλείας. Έτσι όταν εξελέγη πρόεδρος ο υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, ο Αβραάμ Λίνκολν, ο οποίος ήταν εχθρός της δουλείας, ξέσπασε ο Εμφύλιος πόλεμος, με νικητές τελικά τους Βόρειους, των οποίων ηγείτο στον στρατιωτικό τομέα ο Στρατηγός Οδυσσέας Γκράντ, αντίπαλος του οποίου ήταν ο πολύ ικανός Στρατηγός των Νοτίων Ρόμπερη Λη.

Ξεφυλλίζοντας λοιπόν στην Εθνική Βαλλιάνειο Βιβλιοθήκη, την εφημερίδα «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ», που εξέδιδε ο Βλ. Γαβριηλίδης, με έκπληξη θα έλεγα, βρήκα στο φύλλο αυτής της 10-2-1893 ένα εκτενές κείμενο, μεταφρασμένο από αμερικανική εφημερίδα, αφιερωμένο στον έλληνα ο οποίος έλαβε μέρος με τους Βόρειους και διεκρίθη ιδιαιτέρως στο ναυτικό πόλεμο και η αμερικανική εφημερίδα τον αποκαλεί «Ο Έλλην ήρως». Η καταγωγή του ήταν από τη Θεσσαλία και το επώνυμό του Γεωργίου. Συζητώντας με τον Θεσσαλό φίλο μου Αναστάσιο Κωνσταντίνου, από το Ελληνόκαστρο (Βούνιστα) Καρδίτσας, μου είπε ότι το επώνυμο αυτό υπήρχε παλαιότερα στο χωριό του, από το οποίο πολλοί μετέβησαν στην Αμερική μεταξύ των οποίων και ο πατέρας του.

Πιθανόν λοιπόν ο Έλληνας ήρωας του Αμερικανικού Εμφυλίου, να κατήγετο από το παραπάνω χωριό.

Παραθέτω, λοιπόν το πλείστον του ρεπορτάζ της αμερικανικής εφημερίδος, όπως αυτό αποτυπώθηκε εν μεταφράσει στην εφημερίδα «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ» της 10-2-1983, κατά το οποίο:
ΕΛΛΗΝ ΗΡΩΣ ΕΝ ΑΜΕΡΙΚΗ, – «Ο Παρατηρητής του Κόρνιγκ» εφημερίς εν Καλιφορνία εκδιδομένης, δημοσιεύει επικεφαλής της πρώτης σελίδος της, εν τω φύλλω της 21 Ιανουαρίου τα εξής: Ο Ερρίκος Χωκ, υπάλληλος επί της απογραφής του πληθυσμού εν Αλλεγενία, επισκεπτόμενος τας… οικίας της πόλεως, ανήλθεν εις οικίαν τινά της οδού Φέρρυ, όπου, εις τας συνήθεις ερωτήσεις του περί της κοινωνικής καταστάσεως της οικογενείας, η ενοικούσα νεαρά κυρία απήντησεν ότι ο πατήρ της Δημήτριος Π. Γεωργίου, είχε λάβει ενεργόν μέρος εις τον τελευταίον αμερικανικόν πόλεμον και μετέσχε της μεταξύ των πλοίων «Κούμβερλανδ» και «Μέρριμακ» ναυμαχίας. Ο απογραφεύς είχεν ακούσει ήδη ότι ο Γεωργίου έσωσε την ζωήν δεκαεπτά ναυτικών του πολεμικού πλοίου «Κούμβερλανδ», και εν τη εκθέσει του εις τας αρχάς της Ουασιγκτώνος αναφέρει το πράγμα εντεύθεν αι αρχαί έλαβον αφορμήν να εξετάσωσιν.

Ο κ. Γεωργίου κατάγεται εκ Θεσσαλίας και ομιλεί την αγγλικήν με ελληνικήν προφοράν, αλλά διηγήθη ουχ ήττον λίαν γραφικώς την ιστορίαν. Η ανδραγαθία του ουδέποτε ανεγνωρίσθη επισήμως από τας ναυτικάς αρχάς, αλλ’ όλοι όσοι έλαβον μέρος εις την μεγάλην μάχην αναμφιβόλως θα ενθυμούνται το τολμηρόν κατόρθωμα του κ. Γεωργίου, όστις δεν έπαυσεν έκτοτε να ονομάζηται ο Έλλην ήρως. Δεκατετραετής εις ηλικίαν, ο Γεωργίου κατέλιπε την πατρίδα του και έζησεν ως ναύτης. Αφού εταξίδευσε και περιήλθε τον κόσμον πεντάκις, ήλθεν εις Αμερικήν και κατώκησεν εν Νέα Υόρκη. […] Κατετάχθη ως ναύτης εις εμπορικόν πλοίον ταξιδεύων μεταξύ Ν. Υόρκης και Ανατολικών Ινδιών. […]

Ο Γεωργίου προσέφερε τας υπηρεσίας του εις τον στόλον της ενώσεως, αλλ’ επειδή ήτο ξένος, δεν ήθελον να το επιτρέψωσι να εγγραφή κατ’ εκείνον τον χρόνον… την συμπλοκήν, εις ήν έλαβεν έξοχον μέρος διηγείται ο ίδιος «Άμα ήρχισεν η μάχη, το πλήρωμα της Κουμβερλάνδης εξεπλάγη μη βλέπον το Μέρριμακ να βυθισθή και τους έπιασε φόβος και τρόμος. Είναι κακό πράγμα να μην ξέρη κανείς την δύναμιν του εχθρού, διότι τότε αυτός την παθαίνει. Ήμην έξω εις το οχύρωμα, μεταφέρων πολεμοφόδια εις τους πυροβολητάς, όταν, με ολίγαις ακόμη κανονιαίς από το Μέρριμακ, η Κουμβερλάνδη να βουλιάζη και ολίγα λεπτά επήγε κάτω, και πολλοί άνθρωποι επνίγησαν. […] Με πολύν κόπον έφθασα εις το ναυάγιον, ακριβώς καθ’ ην στιγμήν ναύτης τις έπιπτεν από εξάντλησιν και απώλειαν αίματος, διότι είχε πληγωθεί. Έτεινα την χείραν μου, να τον σώσω. Καθώς έπιπτεν τον έδραξα από το ένδυμα και τον ανεβίβασα εντός της λέμβου. Οι λοιποί άνδρες κατώρθωσαν να καταβώσιν εις την λέμβον. Ήσαν όλοι δεκαεπτά. Ευτυχήσαμεν να αποβιβασθώμεν σώοι. Οι ναύτες μετεφέρθησαν εις το νοσοκομείον, όπου ταχέως ανέλαβον, και πάλιν ανεχώρησαν, 17 εν όλω επιζήσαντες εκ των 400 της Κουμβερλάνδης. Είχα έγγραφα αφορώντα την συμπλοκήν του Μέρριμακ και της Κουμπερλάνδης, αλλά εκάησαν εις την μεγάλην πυρκαϊάν του Σικάγου το 1871. Θα επεθύμουν να συναντήσω τινά των 17, εάν ζώσι ακόμη· αλλ’ επειδή έχασα τα έγγραφα, αποβαίνει αδύνατον».