Επιχείρηση τερματισμού των παραφωνιών στην Ανατολική Μεσόγειο

365

Οι ΗΠΑ ανοίγουν το δρόμο για περιφερειακή ενεργειακή συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο – Πιέζουν στο παρασκήνιο για επίλυση διαφορών των κρατών της περιοχής – Ενδείξεις για αλλαγή της στάσης της Τουρκίας – Για πρώτη φορά στο τραπέζι το σενάριο για ενεργειακή συνεργασία, αλλά ο δρόμος δεν είναι ακόμη στρωμένος με ροδοπέταλα.

Άλλη μια ένδειξη για την αλλαγή της στρατηγικής της Τουρκίας στα ενεργειακά αποτελούν οι προχθεσινές δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν για τα περιφερειακά ζητήματα. Ο Τούρκος Πρόεδρος δήλωσε πως υποστηρίζει οποιαδήποτε κίνηση γίνεται με σκοπό την ομαλοποίηση των σχέσεων και τη δημιουργία μιας λωρίδας ειρήνης στη γειτονιά μας. Συνέχισε λέγοντας πως σε αυτή την εξίσωση η χώρα του έχει ως προτεραιότητα τις εξελίξεις στην Κύπρο.

Τα λεγόμενα Ερντογάν συμπληρώνουν τις δηλώσεις που είχε κάνει την περασμένη εβδομάδα ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου για αγωγό φυσικού αερίου που θα περνάει μέσα από την Κύπρο για να φτάνει στην Τουρκία. Πρόκειται για ένα ακόμη βήμα που φανερώνει τόσο τη διάθεση για αναθεώρηση της στάσης της Άγκυρας όσο και το γεγονός ότι έχει αναπτυχθεί μια παρασκηνιακή συζήτηση για αυτά τα θέματα. Έτσι εξηγείται η αναφορά του Τούρκου Προέδρου για κινήσεις που γίνονται με σκοπό την ομαλοποίηση.

Βεβαίως αυτό δεν συνεπάγεται υποχώρηση από τις πάγιες θέσεις της Άγκυρας στο Κυπριακό και το διαμοιρασμό του φυσικού πλούτου του νησιού, αλλά ένα πρώτο βήμα για ουσιαστική συζήτηση των διαφορών. Ακόμη κι αν αυτή η συζήτηση αρχίσει από τις μαξιμαλιστικές θέσεις των δύο πλευρών.

Μαέστρος οι ΗΠΑ

Όπως διαφαίνεται από τις εξελίξεις κύριο ρόλο στην όλη προσπάθεια έχουν αναλάβει οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Μέσω των συζητήσεων κατά την πρόσφατη περιοδεία της Βικτόρια Νούλαντ σε χώρες της περιοχής, η Ουάσινγκτον άνοιξε ένα νέο παράθυρο για περιφερειακή συνεργασία στα ζητήματα της ενέργειας, που εξαρτάται από την επίλυση των διαφορών μεταξύ των γειτονικών κρατών. Από τις μεγάλες διαφωνίες της Κύπρου με την Τουρκία, μέχρι τα ελληνοτουρκικά και τις διαφορές της Τουρκίας με την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Παράλληλα, αξιωματούχοι του State Department εργάζονται αθόρυβα για την επίλυση διαφορών μεταξύ Αιγύπτου – Ισραήλ και Λιβάνου – Ισραήλ.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες τα θεωρούν όλα αυτά ως κομμάτια της ίδιας σύνθεσης και πιστεύουν πως μέσα από την επίλυση των επιμέρους διαφορών, θα ανοίξει ο δρόμος για τη δημιουργία ενός ενεργειακού διαδρόμου που θα συνδέει τα κοιτάσματα της περιοχής με την ευρωπαϊκή αγορά. Από αυτό θα κερδίσουν τόσο οι ίδιες, όσο τα κράτη της περιοχής και ολόκληρη η Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι που εμπλέκονται γνωρίζουν πολύ καλά πως δεν πρόκειται για ένα εύκολο εγχείρημα, το οποίος ωστόσο δεν είναι στη σφαίρα του απίθανου.

Έτσι κι αλλιώς τα τελευταία χρόνια η αμερικανική κυβέρνηση έχει αποδείξει εμπράκτως ότι προσεγγίζει στρατηγικά την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και ενδιαφέρεται να επενδύσει σε αυτήν οικονομικά και πολιτικά. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έδωσε την ώθηση που απαιτείτο για να προχωρήσουν όλα πιο γρήγορα και πιο αποφασιστικά.

Εάν λάβουμε σοβαρά υπόψιν τις μέχρι στιγμής εξελίξεις και τις διπλωματικές κινήσεις που προγραμματίζονται για το αμέσως επόμενο διάστημα, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι βρισκόμαστε προ των πυλών μιας ιστορικής προσπάθειας για περιφερειακή συνεργασία στην Ανατολική Μεσόγειο χωρίς παραφωνίες. Αν όλα πάνε καλά, στην ουσία σύντομα θα αρχίσει η πιο σημαντική προσπάθεια των τελευταίων χρόνων για την πακετοποίηση και επίλυση όλων των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η γειτονιά μας για το κοινό όφελος.