Του Burak Bekdil*
Μέχρι σήμερα, οι Τούρκοι είναι υπερήφανοι που οι Οθωμανοί πρόγονοί τους είχαν κάνει το Αιγαίο και τη Μεσόγειο Θάλασσα «τουρκική λίμνη». Μέχρι σήμερα, στενοχωριούνται που το Αιγαίο είναι πλέον ευρέως ελληνική λίμνη και η Μεσόγειος κάθε άλλο παρά τουρκική λίμνη.
Έναν αιώνα μετά την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και τη γέννηση της σύγχρονης Τουρκικής Δημοκρατίας, οι αλυτρωτιστές ισλαμιστές της Τουρκίας κάνουν επίδειξη δύναμης, όχι ακριβώς για να κάνουν το Αιγαίο ξανά τουρκική λίμνη, αλλά για να αποσπάσουν την προσοχή των τούρκων πολιτών, πολλοί από τους οποίους είναι τόσο δυσαρεστημένοι οικονομικά, ώστε αποδέχονται την ψευδαίσθηση ότι μια νεο-οθωμανική αρμάδα επέστρεψε στα γαλανά νερά.
Στο εσωτερικό, οι Τούρκοι έχουν παραλύσει οικονομικά: ο επίσημος ετήσιος πληθωρισμός κυμαίνεται στο 48% (παρόλο που ανεξάρτητοι ερευνητές τον υπολογίζουν στο 114%). Υπάρχουν ελλείψεις σε βασικά αγαθά. Το κόστος της βενζίνης, του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας διπλασιάστηκε μέσα σε ένα χρόνο. Το εθνικό νόμισμα έχει χάσει το ήμισυ της αξίας του έναντι των ισχυρών νομισμάτων της Δύσης, και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση τα τελευταία επτά χρόνια. Ο κατώτατος μισθός, με μόλις 375 δολάρια το μήνα, είναι, μετά την Αλβανία, ο δεύτερος χαμηλότερος στην ηπειρωτική Ευρώπη. Αυτή η ζοφερή εικόνα προέκυψε μόλις 16 μήνες πριν ο ισλαμιστής απολυταρχικός ηγέτης της Τουρκίας, πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, θα κατεβεί σε εκλογές διεκδικώντας «όλα ή τίποτα» τον Ιούνιο του 2023.
Όπως κάθε άλλος τριτοκοσμικός απολυταρχικός ηγέτης, ο Ερντογάν κατηγορεί για την οικονομική κατάρρευση της χώρας του τις «ξένες δυνάμεις που συνωμοτούν κατά της ομαλής ανόδου της Τουρκίας». Συχνά περιγράφει τις ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές του ως «οικονομικό πόλεμο ανεξαρτησίας». Ωστόσο, αυτό δεν είναι αρκετό για να κάνει τους φτωχούς Τούρκους να νιώσουν καλύτερα. Ίσως αν έλεγε: «Το πανίσχυρο ναυτικό μας θα κάνει το Αιγαίο ξανά τουρκική λίμνη;» Καθόλου άσχημα, ειδικά αν λάβει κανείς υπόψη ότι ο μέσος Τούρκος δεν έχει βγάλει καν το γυμνάσιο, και δεν θα κάνει τον κόπο να δει στον χάρτη ότι μπορεί να φτάσει κανείς σε κάποια ελληνικά νησιά κολυμπώντας από τα παράλια της Τουρκίας.
Η Ελλάδα, ως παραδοσιακός αντίπαλος της Τουρκίας στο Αιγαίο, αισθανόμενη απειλή, παρουσίασε τον Ιανουάριο τα νέα αμυντικά της αποκτήματα πετώντας έξι μαχητικά αεροσκάφη Rafale πάνω από την Ακρόπολη λίγες ώρες μετά την άφιξή τους από τη Γαλλία ― τα οποία κόστισαν 11,5 δισεκατομμύρια ευρώ.
«Τα έξι αεροπλάνα που αγόρασε η Ελλάδα είναι πολύ λίγα για να αντιμετωπίσουν την Τουρκία», απάντησε ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ.
Απηχώντας τα λεγόμενα του υπουργού, ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκίας, Ισμαήλ Ντεμίρ, δήλωσε ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να εργάζεται για να έχει μια ισχυρότερη και πιο αποτρεπτική ναυτική δύναμη στη «γαλάζια πατρίδα», έναν όρο που χρησιμοποιούν οι Τούρκοι για το Αιγαίο και τη Μεσόγειο Θάλασσα.
Στο γραφείο του Ισμαήλ Ντεμίρ, εκτελούνται εκατοντάδες εξοπλιστικά προγράμματα. Ωστόσο, οι παρατηρητές πρόσεξαν μια πρόσφατη τάση να δοθεί έμφαση στα ναυτικά προγράμματα που στοχεύουν αποκλειστικά στην Ελλάδα, καθώς η Τουρκία δεν έχει άλλους παράκτιους αντιπάλους.
Τον Δεκέμβριο, η αμυντική υπηρεσία SSB ζήτησε την υποβολή προσφορών για την κατασκευή τριών φρεγατών κλάσης Istanbul τουρκικής σχεδίασης, για να προστεθούν σε άλλες πέντε στο πλαίσιο του εθνικού της προγράμματος κορβέτας (MILGEM). Οι φρεγάτες είναι σχεδιασμένες για αναγνώριση και επιτήρηση, αναγνώριση στόχων, έγκαιρη προειδοποίηση, άμυνα βάσης και λιμανιού, ανθυποβρυχιακό, αντιαεροπορικό, επιφανειακό πόλεμο, αμφίβιες επιχειρήσεις και αποστολές περιπολίας.
Η απόφαση της Τουρκίας να κατασκευάσει τρεις φρεγάτες ―αντί για μία σε καιρό δημοσιονομικών περιορισμών— έχει ένα γεωστρατηγικό μήνυμα. «Η πολιτική εξουσία λέει στους περιφερειακούς αντιπάλους της Τουρκίας ότι δεν θα συμβιβαστεί με γεωστρατηγικές διαμάχες στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο», είπε στον συντάκτη αυτού του άρθρου ο Özgür Ekşi, αρχισυντάκτης του ιστότοπου αμυντικών ειδήσεων TurDef.
Υπάρχουν και άλλα τουρκικά ναυτικά προγράμματα που σηματοδοτούν την επιστροφή της έντασης στο Αιγαίο.
Τον Αύγουστο του 2021, το τουρκικό ναυπηγείο Ares δήλωσε ότι σχεδίασε και ανέπτυξε ένα μη επανδρωμένο ανθυποβρυχιακό πολεμικό σκάφος. Το Ares είπε ότι το ULAQ DSH/ASW πέρασε επιτυχώς τις δοκιμές πυροδότησης με καθοδήγηση λέιζερ. Τον Οκτώβριο, το ναυπηγείο Ares και η εταιρεία αμυντικής τεχνολογίας Meteksan Savunma παρουσίασαν μια έκδοση επιφανειακού πολέμου του ULAQ: το πρώτο οπλισμένο μη επανδρωμένο σκάφος επιφανείας της Τουρκίας. Το σύστημα φέρεται να έχει εμβέλεια 400 χιλιομέτρων και μπορεί να ταξιδέψει με ταχύτητες έως και 65 χλμ/ώρα.
Τον Ιανουάριο, η Τουρκία έθεσε επίσης σε λειτουργία το πρώτο πλοίο συλλογής πληροφοριών της χώρας, το TCG Ufuk, το οποίο θα λειτουργεί από κοινού από τον Εθνικό Οργανισμό Πληροφοριών και το Τουρκικό Ναυτικό.
Επίσης, τον Ιανουάριο, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει την κατασκευή ενός πρωτότυπου σκάφους που τελικά θα γίνει μέρος ενός προγραμματισμένου στόλου «τουρκικού τύπου σκαφών επίθεσης». Στρατιωτικοί αναλυτές λένε ότι αυτά τα σκάφη μπορούν να «καταστρέψουν/αδρανοποιήσουν εχθρικές δυνάμεις μέσα στη θάλασσα».
Αμέσως μετά, το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό αποφάσισε να αντικαταστήσει το παλιό του απόθεμα με περίπου 350 αντιπλοϊκούς πυραύλους Harpoon αμερικανικής κατασκευής με τον Atmaca, έναν εγχώριο αντιπλοϊκό πύραυλο που φέρεται να έχει βεληνεκές άνω των 220 χιλιομέτρων, μπορεί να ταξιδεύει χαμηλά σε ύψος έως τρία μέτρα και να «πλοηγείται γύρω από νησιά και βραχονησίδες», κάτι που αποτελεί όχι και τόσο έμμεση αναφορά της χρήσης του στο Αιγαίο Πέλαγος. Θα τοποθετηθεί στις κορβέτες κλάσης Ada, στις φρεγάτες κλάσης Istanbul και στα αντιτορπιλικά κλάσης TF2000.
Έπειτα, υπάρχει αυτό που θα γίνει το κόσμημα του τουρκικού ναυτικού, το TCG Anadolu, μια αποβάθρα προσγείωσης ελικοπτέρων 1,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η Άγκυρα αποφάσισε πρόσφατα να μετατρέψει αυτό το φιλόδοξο σκάφος σε αεροπλανοφόρο, καθώς ο Τούρκος κατασκευαστής μη επανδρωμένων αεροσκαφών, η εταιρεία Baykar, κατασκευάζει drones TB3 αποκλειστικά για το Anadolu. Το Anadolu αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία εντός ενός έτους.
Τούρκοι στρατιωτικοί και αξιωματούχοι της αμυντικής βιομηχανίας εργάζονται νυχθημερόν για να εκτελέσουν πολλά άλλα, μικρότερα ναυτικά προγράμματα, παρά τους σοβαρούς οικονομικούς περιορισμούς της χώρας. Αυτή η επέκταση αντανακλά μια πολιτική μέθοδο απόδοσης προτεραιότητας στον εξοπλισμό έναντι των βασικών καταναλωτικών αγαθών ― παίζοντας θέατρο στους Τούρκους ψηφοφόρους πριν οδηγηθούν στην κάλπη.
*Ο Burak Bekdil, ένας από τους κορυφαίους δημοσιογράφους της Τουρκίας, απολύθηκε πρόσφατα από την πιο γνωστή εφημερίδα της χώρας μετά από 29 χρόνια, επειδή έγραψε στο Gatestone αποκαλύπτοντας τι συμβαίνει στην Τουρκία. Είναι μέλος του Φόρουμ Μέσης Ανατολής.
