Του Χρήστου Δόγα
Και τώρα τι θα γίνουμε χωρίς επόπτες; Επί 12 έτη αποτελούσαν «μια κάποια λύση». Η επώδυνη συνταγή για τη θεραπεία της ελληνικής οικονομίας ήταν δική τους. Οι ίδιοι επέβλεπαν σχολαστικά και την εφαρμογή της. Ο «ασθενής» έπρεπε απλώς να εκτελεί τις εντολές, αφού ο ίδιος δεν εμφάνισε ποτέ μια δική του, πειστική συνταγή.
Πλέον, με την έξοδο από την ενισχυμένη εποπτεία, η Ελλάδα παύει να αποτελεί εξαίρεση.
Ανακτά τη χαμένη (εξαιτίας δικών της λαθών) ελευθερία και υπόκειται στους ίδιους ελέγχους και περιορισμούς που ισχύουν για όλα τα μέλη της ευρωζώνης.
Το γεγονός αυτό αποτελεί αναμφισβήτητα μεγάλη επιτυχία που επιτεύχθηκε με πολύ κόπο και θυσίες και μας φέρνει πιο κοντά στον «εθνικό στόχο» της επενδυτικής βαθμίδας. Γκρεμίζει παράλληλα βολικούς και λαοπρόβλητους μύθους που αποτέλεσαν το άλλοθι για τα δικά μας λάθη. Οι κακοί ξένοι που επιβουλεύονταν τη χώρα μας, που είχαν στόχο να την καταστρέψουν, δεν σταματούν πλέον να μας αποδίδουν τα εύσημα για τις επιδόσεις μας και τη ριζική αλλαγή του brand «Ελλάδα». Η μεταστροφή αυτή δεν περιορίζεται στα λόγια. Για πρώτη φορά η χώρα μας προσελκύει εμπράκτως το ενδιαφέρον παγκόσμιων κολοσσών.
Η ανάκτηση της δημοσιονομικής ελευθερίας γεννά ωστόσο νέες ευθύνες και υποχρεώσεις. Βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι και το πολιτικό προσωπικό – ειδικότερα – ενώπιον ιστορικών ευθυνών. Η πορεία από εδώ και στο εξής θα κρίνει εάν διδαχθήκαμε από τα λάθη ή εάν ελλοχεύει ο κίνδυνος της επιστροφής στις παλιές αμαρτίες οι οποίες μας οδήγησαν στον γκρεμό και έφεραν τα μνημόνια.
Η ειρωνεία είναι ότι η μεγάλη αυτή πρόκληση συμπίπτει χρονικά με την «τέλεια καταιγίδα» στην παγκόσμια οικονομία, ανεβάζοντας κατακόρυφα τον βαθμό δυσκολίας της «μετεποπτικής περιόδου». Ποιος θα μπορούσε άραγε να φανταστεί ότι η επιστροφή στην κανονικότητα θα συντελούνταν εν μέσω ισχυρών κλυδωνισμών που προκαλούνται από αλλεπάλληλες, παράλληλες και πρωτοφανείς διεθνείς κρίσεις.
Αλλά δεν είναι μόνο το δυσμενές διεθνές περιβάλλον αυτό καθαυτό που περιπλέκει περαιτέρω την περίφημη «επιστροφή στην κανονικότητα». Παρά την αδιαμφισβήτητη πρόοδο που συνετελέσθη στη διάρκεια της 12ετούς περιπέτειας, πολλές παλιές πληγές, αν και πλέον δεν κακοφορμίζουν, παραμένουν ανοιχτές. Τα νέα προβλήματα που ανακύπτουν ως απότοκο της διεθνούς συγκυρίας επιβαρύνουν θεμέλια ήδη κλονισμένα και δοκιμάζουν αντοχές. Και αυτό γιατί η ελληνική οικονομία αδυνατεί να κλείσει οριστικά τους παλιούς λογαριασμούς, να βάλει αμετάκλητο τέλος σε προβλήματα και παθογένειες δεκαετιών.
Μας τα υπενθύμισε πρόσφατα ο ΕSM στην τελευταία έκθεσή του: Μακροπρόθεσμα, η Ελλάδα παραμένει ευάλωτη λόγω μακροοικονομικών ανισορροπιών, ιδιαίτερα του πολύ υψηλού δημόσιου χρέους της καθώς και του διαρκούς επενδυτικού κενού, της χαμηλής παραγωγικότητας και των υψηλών NPLs (μη εξυπηρετούμενων δανείων). Η Ελλάδα έχει αρχίσει ένα φιλόδοξο ταξίδι για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας της, με τις μεταρρυθμιστικές προτεραιότητες να περιλαμβάνουν την αντιμετώπιση μακροχρόνιων αδυναμιών στις υποδομές, στην εκπαίδευση και στις δεξιότητες καθώς και στη δημόσια διοίκηση, περιλαμβανομένου του συστήματος απονομής δικαιοσύνης.
Την ευθύνη, τον σχεδιασμό και την υλοποίηση αυτού του «φιλόδοξου» ταξιδιού θα την έχουμε πλέον εμείς. Το τιμόνι θα είναι σε ελληνικά χέρια. Ο «καπετάνιος» οφείλει να πορευθεί με σύνεση αλλά και τόλμη. Περιθώρια για πισωγυρίσματα δεν υπάρχουν. Η παραμικρή στραβοτιμονιά σε τέτοιες φουρτούνες μπορεί να αποδειχθεί μοιραία.
