Του Ευάγγελου Βενέτη*
Όσα συμβαίνουν σήμερα στον Νίγηρα, το Μάλι, την Μπουρκίνα Φάσο και γενικά στην Υποσαχάρια Αφρική (Σάχελ) είναι εν πολλοίς συνέπεια της άστοχης γεωπολιτικής απόφασης των ΗΠΑ να ανατρέψουν και να δολοφονήσουν τον Μοαμμάρ Καντάφι στην Λιβύη το 2011 σε συνδυασμό με τον ύστερο γεωπολιτικό αναθεωρητισμό Ρώσων και Κινέζων που αμφισβητούν την αμερικανική κηδεμονία στην περιοχή.
Έκτοτε ξεκίνησε η αποσταθεροποίηση της Σαχάρας που με τόσο κόπο είχε σταθεροποιήσει ο Καντάφι. Σήμερα οι δυνάμεις που συγκρούονται είναι το δημοφιλές πολιτικό Ισλάμ και οι φιλοδυτικές πολιτικές δυνάμεις, δημοκρατικές ή δικτατορικές, των χωρών της Υποσαχάριας Αφρικής.
Η ανατροπή του Καντάφι κι ο εμφύλιος στην Λιβύη άλλαξε τα δεδομένα και την γεωπολιτική ισορροπία στην Σαχάρα. Ο Καντάφι αποτέλεσε έναν από τους κύριους, αν όχι ο κύριος, διαμορφωτές κοινωνικών δικτύων επιρροής στην Σαχάρα με την χρηματοδότηση των Τουαρέγκ κι άλλων Βερβέρων με στόχο τον έλεγχο της Σαχάρας και την δόμηση σφαίρας επιρροής στην Υποσαχάρια Αφρική, δηλ. την εν πολλοίς παρόχθια ζώνη Ανατολής-Δύσης όπου τελειώνει η Σαχάρα κι αρχίζει το πιο εύφορο κλίμα των ποταμών. Η πτώση του Καντάφι σήμανε την οικονομική αποδυνάμωση των Τουαρέγκ και την αναζήτηση νέων πηγών χρηματοδότησης.
Το εν λόγω κενό χρηματοδότησης που άφησε ο θάνατος του Καντάφι κάλυψαν δίκτυα του σουνιτικού ουαχαβατικού Ισλάμ από την Αραβική Χερσόνησο. Η ίδρυση ισλαμιστικών οργανώσεων, όπως η Αλ-Κάιντα στην Ισλαμική Βόρεια Αφρική, οι Υποστηρικτές της Πίστης, οι Φρουροί κι η Ομάδα Στήριξης του Ισλάμ και των Μουσουλμάνων. Τα εν λόγω δίκτυα συνδέονται ομοειδείς οργανώσεις στην Σομαλία (αλ-Σαμπάμπ), τη Νιγηρία (Μπόκο Χαράμ), την Αραβική Χερσόνησο, την Μεσοποταμία και το Λεβάντε. Παρά τις κατά καιρούς διαφορές τους οι εν λόγω οργανώσεις στοχεύουν στον έλεγχο της ασφάλειας της εκτεταμένης αυτής ζώνης, όπου η Σαχάρα έχει κεντρικό ρόλο.
Ωστόσο ο έλεγχος της Σαχάρας σημαίνει κι επιρροή στις όμορες εύφορες περιοχές της υποσαχάριας αλλά και παραμεσόγειας Αφρικής, όπου ανθεί η αστική ζωή. Σε αυτό το σημείο οι νομάδες και το πολιτικό Ισλάμ έρχονται σε σύγκρουση με τις ΗΠΑ, την Γαλλία κι άλλες δυτικές αποικιοκρατικές δυνάμεις οι οποίες θέλουν να ελέγχουν τα στρατηγικά σημεία της περιοχής. Στο πλαίσιο αυτό την τελευταία δεκαετία έχει ξεκινήσει η στρατιωτική εμπλοκή της Δύσης στην περιοχή ώστε να αποκρούσει την εξάπλωση του νομαδικού πολιτικού Ισλάμ της Σαχάρας και να κρατήσει στην εξουσία τις φιλοδυτικές κυβερνήσεις της Υποσαχάριας Αφρικής.
Παράλληλα με το πολιτικό Ισλάμ οι ΗΠΑ προσπαθούν με διάφορα πραξικοπήματα να αποτρέψουν την διείσδυση της Ρωσίας και της Κίνας οι οποίες ζητούν ίσο μερίδιο γεωπολιτικής ευθύνης στην περιοχή. Αποτέλεσμα αυτού του διαγκωνισμού είναι η διεύρυνση του υφιστάμενου κενού ισχύος στην Σαχάρα, κενού που ευνοεί μόνο το πολιτικό Ισλάμ.
Δρ. Ευάγγελος Βενέτης
Ειδικός σε θέματα Ισλάμ και Μέσης Ανατολής
Πηγή: anatropinews.gr